Instygator królewski (łac. Instigator Regni z łac. instigare „pobudzać, podżegać”)[1] – najwyższy prokurator państwa, urząd centralny niesenatorski Korony I Rzeczypospolitej, utworzony w roku 1557.
Dożywotni urzędnik powoływany przez króla, w jego imieniu ścigał przestępstwa popełnione przeciwko państwu oraz zbrodnie obrazy majestatu. Brał udział z głosem doradczym w sądach asesorskich i z głosem stanowczym w sądach referendarskich. Po 1764 kontrolował komisje skarbowe. Jego odpowiednikiem w Wielkim Księstwie Litewskim był instygator litewski. Po 1775 wprowadzono czterech podnosząc do tej godności ich dwóch zastępców. Pensja roczna instygatora koronnego wynosiła 6 tysięcy złotych. Pierwszych instygatorów zaczęto powoływać w XVI w. w większych miastach małopolskich i ruskich. Pełnili przed sądami grodzkimi funkcje oskarżycieli publicznych w przypadku popełnienia przestępstw ściganych z urzędu oraz wspierali przed sądami strony w sprawach prywatnych ściganych na wniosek. Brali także udział w czynnościach egzekucyjnych a mianowicie pozywali strony utrudniające ich przeprowadzenie.
Lista instygatorów
- Andrzej Rzeczycki
- Marcin Krzęcieski
- Jan Przylepski
- Marcin Laskowski
- Andrzej Lisiecki
- Stanisław Laskowski
- Daniel Żytkiewicz
- Jan Tański
- Jan Zambrzycki
- Sebastian Gilbaszewski
- Paweł Józef Olszewski
- Jan Władysław Kunat Wyrozębski
- Antoni Józef Poniński
- Maciej Grabowski
- Paweł Iferty Benoe
- Jan Chryzostom Krajewski
- Stanisław Kostka Krajewski
- Mateusz Roguski
Źródło: Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku[2].
Przypisy
Bibliografia
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
