Loading AI tools
język Kirgizów z rodziny turkijskiej Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Język kirgiski (kirg. кыргыз тили[2], قىرعىزچا, قىرعىز تىلى) – język należący do rodziny języków turkijskich. Jest językiem urzędowym Kirgistanu, obok rosyjskiego. Porozumiewa się nim ok. 5 mln[1] ludzi, głównie Kirgizów w swoim kraju, ale też w Afganistanie, Chinach, Kazachstanie, Tadżykistanie, Turcji i Uzbekistanie.
Obszar |
Kirgistan, Federacja Rosyjska, Afganistan, Kazachstan, Tadżykistan i inne | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Liczba mówiących |
5 mln[1] | ||||||
Pismo/alfabet |
zmodyfikowana cyrylica | ||||||
Klasyfikacja genetyczna | |||||||
| |||||||
Status oficjalny | |||||||
język urzędowy | Kirgistan | ||||||
Ethnologue | 1 narodowy↗ | ||||||
Kody języka | |||||||
ISO 639-1 | ky | ||||||
ISO 639-2 | kir | ||||||
ISO 639-3 | kir | ||||||
IETF | ky | ||||||
Glottolog | kirg1245 | ||||||
Ethnologue | kir | ||||||
WALS | kgz | ||||||
SIL | KIR | ||||||
Występowanie | |||||||
W Wikipedii | |||||||
| |||||||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Za alfabet służy językowi kirgiskiemu cyrylica rozbudowana o trzy dodatkowe litery: Ңң, Үү, Өө. Język kirgiski był zapisywany alfabetem łacińskim między 1928 a 1940 r. Od odzyskania niepodległości w 1991 r. wśród niektórych kirgiskich polityków istniał pomysł, by przywrócić język kirgiski do zapisywania łacinką, ale do tej pory nie wszedł on w życie.
Pierwszy artykuł Deklaracji Praw Człowieka w języku kirgiskim[3]:
„Бардык адамдар өз беделинде жана укуктарында эркин жана тең укуктуу болуп жаралат. Алардын аң-сезими менен абийири бар жана бири-бирине бир туугандык мамиле кылууга тийиш”.
Język kirgiski, choć przeważnie zapisywany cyrylicą, dorobił się kilku adaptacji alfabetu łacińskiego.
Cyrilica | ALA-LC | BGN/PCGN | ISO 9 |
---|---|---|---|
а | a | a | a |
б | b | b | b |
в | v | v | v |
г | g | g | g |
д | d | d | d |
е | e | e | e |
ё | ë | yo | ë |
ж | zh | j | ž |
з | z | z | z |
и | i | i | i |
й | ĭ | y | j |
к | k | k | k |
л | l | l | l |
м | m | m | m |
н | n | n | n |
ң | ng͡ | ng | n̦ |
о | o | o | o |
ө | ȯ | ö | ô |
п | p | p | p |
р | r | r | r |
с | s | s | s |
т | t | t | t |
у | u | u | u |
ү | u̇ | ü | ù |
ф | f | f | f |
х | kh | kh | h |
ц | ts͡ | ts | c |
ч | ch | ch | č |
ш | sh | sh | š |
щ | shch | shch | ŝ |
ъ | ″ | " | ″ |
ы | y | y | y |
ь | ′ | ' | ′ |
э | ė | e | è |
ю | iu͡ | yu | û |
я | ia͡ | ya | â |
Poza tymi systemami transliteracji tradycyjnie używany jest również inny, stosowany np. na znakach drogowych w Kirgistanie. Przykładowo wyraz „Чок” można zapisać jako „Czoc”.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.