Język mongondow
język austronezyjski / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Język mongondow?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Język mongondow, także bolaang-mongondow – język z rodziny austronezyjskiej[1], rozpowszechniony wśród ludu Mongondow w północnej części wyspy Celebes w Indonezji[2]. Należy do grupy języków filipińskich[1]. Historycznie służył jako język królestwa Bolaang Mongondow(inne języki)[3].
Obszar | |||
---|---|---|---|
Liczba mówiących |
230 tys. (2000) | ||
Pismo/alfabet | |||
Klasyfikacja genetyczna | |||
| |||
Status oficjalny | |||
Ethnologue | 7 wypierany↗ | ||
Kody języka | |||
ISO 639-3 | mog | ||
IETF | mog | ||
Glottolog | mong1342 | ||
Ethnologue | mog | ||
WALS | mgd | ||
Występowanie | |||
Lokalizacja języka mongondow (kabupaten Bolaang Mongondow) | |||
W Wikipedii | |||
| |||
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu. |
Według danych z 2000 roku posługuje się nim 230 tys. osób. Wyróżnia się trzy dialekty: lolayan, dumoga, passi (pasi)[1][4]. Różnice między nimi dotyczą cech wymowy i leksyki. „Bolaang” i „Mongondow” to nazwy dwóch regionów o wspólnej tożsamości językowej i kulturowej[4].
Jeden z języków gorontalo-mongondow, jest szczególnie bliski pomniejszym językom ponosakan i lolak. Lud Ponosakan, zamieszkujący region Minahasa, ma wręcz wywodzić się z Mongondow[5]. Odległy genealogicznie język lolak (pokrewny językowi gorontalo) zapożyczył z mongondow dużą część słownictwa[6].
Występują zapożyczenia z języków malajskiego i ternate[7][8]. Historycznie region znajdował się pod wpływem Sułtanatu Ternate[9][10]. Wśród ludności Mongondow w użyciu jest także język indonezyjski[2]. W nowszych czasach zaobserwowano znaczny wpływ leksyki indonezyjskiej, dochodzi wręcz do zaniku wielu elementów rodzimego słownictwa[11].
Jest wyraźnie zagrożony wymarciem. Już w latach 80. XX w. był częściowo wypierany przez malajski miasta Manado, do czego przyczyniała się migracja ludności Mongondow[11]. W latach 90. odnotowano, że w niektórych wsiach dominuje język narodowy[12]. Według doniesień z 2008 r. głównym językiem młodszego pokolenia jest już malajski[4].
Materiały nt. języka mongondow są dość ograniczone, ale pewne zasługi na polu jego dokumentacji położyli autorzy zachodni[11]. Pierwsze dane (przede wszystkim leksykalne i tekstowe) opublikowali w II poł. XIX w. misjonarze N.P. Wilken i J.A. Schwarz, którzy w 1866 r. odwiedzili region Mongondow[13]. Badania w regionie prowadził też niderlandzki misjonarz W. Dunnebier[11]. Dokumentacja z XX w. obejmuje opracowanie gramatyczne (Spraakkunst van het Bolaang Mongondowsch, 1929–1930[14]), słownik (Bolaang mongondowsch-nederlandsch woordenboek, 1951[15]) i zbiór tekstów (Bolaang Mongondowsche teksten, 1953)[16]. W języku indonezyjskim powstała publikacja Morfologi dan Sintaksis Bahasa Bolaang Mongondow (1981)[17] . Jest zapisywany alfabetem łacińskim[1].