Kalka (językoznawstwo)
rodzaj derywacji językowej / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Kalka (językoznawstwo)?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Kalka językowa (fr. calque linguistique), in. odbitka językowa[1] – jednostka językowa utworzona poprzez dokładne przetłumaczenie wyrazu lub całego połączenia wyrazowego z jednego języka na inny[2][3]. Język docelowy naśladuje wówczas strukturę (semantyczną, morfematyczną[4]) przejętego słowa lub wyrażenia przy użyciu rodzimych jednostek leksykalnych[5][6]. Mechanizm ten określa się jako kalkowanie[7] i stanowi szczególną formę zapożyczania językowego[8]; odróżnia się od ścisłego zapożyczania tym, że dochodzi do zaczerpnięcia znaczeniowej strony wyrazu, samo jego brzmienie zaś ulega wyraźnej zmianie[9]; następuje replikacja pierwotnego wzorca (struktury słowa)[10].
Ten artykuł dotyczy pojęcia językoznawczego. Zobacz też: inne znaczenia słowa „kalka”. |
Kalki bywają promowane przez purystów jako zastępstwo dla zapożyczeń właściwych[11], choć formują się również w sposób spontaniczny[12]. Granica między kalkowaniem a zapożyczaniem nie zawsze jest jasna[13]. Pokrewnym zjawiskiem jest powstawanie hybryd językowych, które łączą materiały języka obcego z zasobami językami docelowego[14].
Kalkowanie oznacza zaczerpnięcie nie tylko struktury onomazjologicznej, ale również konceptualizacji językowo-kulturowej danego określenia. Kalkowanie wzbogaca leksykę języka docelowego i stanowi odpowiedź na pojawiające się w różnych sferach życia potrzeby nazewnicze[10]. Kalki występują powszechnie (obok zapożyczeń), kiedy zachodzi potrzeba nazwania zjawisk, przedmiotów itp. pochodzących z innych społeczności językowych[3].