Kalników
wieś w województwie podkarpackim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
wieś w województwie podkarpackim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kalników – wieś w Polsce położona na Płaskowyżu Tarnogrodzkim, w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Stubno[4].
wieś | |
Cerkiew Zaśnięcia NMP | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) | |
Strefa numeracyjna |
16 |
Kod pocztowy |
37-724[3] |
Tablice rejestracyjne |
RPR |
SIMC |
0611643[4] |
Położenie na mapie gminy Stubno | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |
Położenie na mapie powiatu przemyskiego | |
49°55′09″N 23°00′42″E[5] |
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kalników. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.
Pierwsza wzmianka o wsi, zachowana w przemyskich aktach grodzkich pochodzi z 1378. Już wtedy była tu cerkiew pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny. Obecna cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Kalnikowie została zbudowana w 1920 na miejscu starszej, murowanej cerkwi z 1882. W XIX w. i czasach II Rzeczypospolitej w XX w. Kalników należał do rodziny Orzechowiczów[8]. W latach 1885–1927 majątkiem zarządzał dr Bolesław Orzechowicz. Jego staraniem w 1908 r. w Kalnikowie erygowano parafię rzymskokatolicką, a w 1913 r. poświęcono ufundowany przez niego neogotycki kościół pod wezwaniem św. Andrzeja Apostoła[9]. Przez całe znane dzieje miejscowość zamieszkana była w większości przez Ukraińców.
W II Rzeczypospolitej do 1934 samodzielna gmina jednostkowa. Następnie należała do zbiorowej wiejskiej gminy Małnów w powiecie mościskim w woj. lwowskim[10]. W 1944 nacjonaliści ukraińscy z OUN - UPA zamordowali tutaj 6 Polaków i 3 Ukraińców za "za zdradę narodu ukraińskiego[11].
Jest to jedyna wieś położona w pasie przygranicznym w okolicy Przemyśla, która nie została wysiedlona po II wojnie światowej. W 1945 wywieziono do ZSRR tylko kilkanaście rodzin, a podczas akcji „Wisła” wysiedlono kilkadziesiąt osób. Stało się to m.in. dzięki polskiemu księdzu, który wystawił Ukraińcom rzymskokatolickie metryki.
Obecnie (pocz. XXI w.) ok. jedna trzecia mieszkańców wsi jest wyznania prawosławnego (we wsi znajduje się cerkiew parafialna), mniejsza część greckokatolickiego. Jest to jedno z największych wiejskich skupisk ukraińskich w Polsce. Miejscowe koło Związku Ukraińców w Polsce jest największym w kraju. W Szkole Podstawowej im. dra Bolesława Orzechowicza[12] prowadzona jest nauka języka ukraińskiego. W 2000 został założony dziecięcy zespół „Wiszeńka”. Od kilku lat Kalników jest miejscem Międzynarodowej Biesiady Folklorystycznej (w 2006 była czwarta).
Wieś zamieszkuje 356 rodzin (około 1347 mieszkańców).
W dawnym parku przy dworze Orzechowiczów w Kalnikowie rośnie najgrubszy w kraju jesion – to drzewo o obwodzie pnia 756 cm i wysokości 29 m. Wiek szacuje się na 350 lat[13].
W dawnych dworskich budynkach, w Kalnikowie działało Państwowe Gospodarstwo Rolne. W 1986, w związku ze zmianą profilu hodowlanego w Stadninie Koni Stubno, PGR przyjął formę stadniny pn. Stadnina Koni Kalników[14]. W 1994 jako Stadnina Koni Skarbu Państwa Kalników[15], następnie w wyniku przekształcenia jako Stadnina Koni Kalników Sp. z o.o. Stadnina hoduje konie rasy małopolskiej oparte na przodkach wywodzących się z rodów austro-węgierskich: Furioso i Przedświt; przy niej działa Jeździecki Klub Sportowy „Kresowiak”[16].
We wsi działa piłkarski klub sportowy LKS Cresovia Kalników założony 20 czerwca 1982 roku. Drużyna w sezonie 2021/2022 występuje w klasie A, w grupie Przemyśl[17].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.