Katedra Świętego Grzegorza Oświeciciela w Erywaniu

Katedra Świętego Grzegorza Oświeciciela w Erywaniu – katedra Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego, znajdująca się w centrum stolicy Armenii, Erywaniu. Świątynia leży na niewielkim wzgórzu Chandidżana, u podnóża którego przebiega ulica Tigrana Wielkiego^[1], w dzielnicy Kentron, tuż obok stacji metra Generał Andranik. Katedra jest największym ormiańskim kościołem na świecie^[2], zaś obok soboru Trójcy Świętej w Tbilisi jest jedną z największych świątyń na Zakaukaziu.

Katedra Świętego Grzegorza Oświeciciela

Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ Մայր Տաճար

katedra
Państwo	Armenia
Miejscowość	Erywań
Wyznanie	przedchalcedońskie
Kościół	Apostolski Kościół Ormiański
Wezwanie	Grzegorz Oświeciciel
Historia Data rozpoczęcia budowy 7 kwietnia 1997 Data zakończenia budowy 2001 Data poświęcenia 23 września 2001 Aktualne przeznaczenie katedra
Dane świątyni Świątynia • materiał bud. • wysokość • liczba wiernych • beton 54 m 1700 osób
Położenie na mapie Erywania Katedra Świętego Grzegorza Oświeciciela
Położenie na mapie Armenii Katedra Świętego Grzegorza Oświeciciela
40°10′19,30″N 44°31′01,12″E

Historia

Katedra powstała dla upamiętnienia 1700. rocznicy proklamowania chrześcijaństwa jako religii państwowej w Armenii oraz jako miejsce spoczynku relikwii świętego Grzegorza Oświeciciela – patrona Armenii. Szczątki św. Grzegorza zostały z tej okazji przywiezione z Neapolu. Katedra powstała z inicjatywy Katolikosa Wazgena I. Budowa rozpoczęła się 7 kwietnia 1997 po uświęceniu ziemi błogosławieństwem udzielonym przez Katolikosa Karekina I^[3]. Kościół został zaprojektowany przez architekta Stepana Kiurkcziana, a budowa została zakończona w 2001 roku. Konsekracja katedry miała miejsce 23 września 2001, a wkrótce po tym przybył tu z wizytą papież Jan Paweł II^[3]. Obiekt został ufundowany przez prywatnych sponsorów^[4].

Architektura

Katedra jest ogromnym kompleksem składającym się z trzech świątyń: katedry (główny kościół) z 1700 miejsc siedzących (symbolizujących 1700 lat chrześcijaństwa w Armenii), kaplicy pw. króla Tiridatesa III i kaplicy pw. królowej Aszchen – żony Tiridatesa III (obie mieszczące po 150 miejsc siedzących)^[5]. Te dwie królewskie postacie odegrały kluczową rolę w pomocy św. Grzegorzowi Oświecicielowi, one bowiem przyjęły z jego rąk chrześcijaństwo i uczyniły ją religią państwową w Armenii^[1]. Wieża z dzwonnicą (składającą się z ponad 30 łuków) i wewnętrzny dziedziniec znajdują się przy wejściu do katedry. Całkowita powierzchnia kompleksu wynosi około 3822 metrów kwadratowych, a wysokość katedry od podłoża do górnej części krzyża wynosi 54 m^[3].

Katedra ma nowoczesną, betonową konstrukcję, ale stylem nawiązuje do tradycyjnego budownictwa ormiańskiego^[1]. Uwagę zwraca jej architektura z ostrymi geometrycznymi liniami, które mogą nasuwać skojarzenia ze stylem kubistycznym^[4].

Galeria

• 
  Aleja ze schodami prowadząca do katedry
• 
  Widok boczny z dzwonnicą
• 
  Katedra podczas zachodu słońca
• 
  Wnętrze katedry
• 
  Kamienna płyta z inskrypcją w języku ormiańskim

Przypisy

1. Erywań. W: Leszek Waksmundzki: Armenia – przewodnik. Wyd. 2. Pruszków: Rewasz, 2013, s. 111. ISBN 978-83-62460-35-9.
2. Seven Wonders of Armenia. sevenwonders.org. [dostęp 2015-02-20]. (ang.).
3. St. Grigor Lusavorich church. www.traveltoarmenia.am. [dostęp 2015-02-20]. (ang.).
4. Erywań. W: Sławomir Adamczak: Gruzja, Armenia i Azerbejdżan. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2013, s. 298, seria: Praktyczny przewodnik. ISBN 978-83-7642-141-4.
5. St. Grigor Lusavorich Cathedral. www.armenian-history.com. [dostęp 2015-02-20]. (ang.).

Bibliografia

• Erywań. W: Sławomir Adamczak: Gruzja, Armenia i Azerbejdżan. Bielsko-Biała: Wydawnictwo Pascal, 2013, s. 298, seria: Praktyczny przewodnik. ISBN 978-83-7642-141-4.
• Erywań. W: Leszek Waksmundzki: Armenia – przewodnik. Wyd. 2. Pruszków: Rewasz, 2013, s. 111. ISBN 83-62460-35-9.
• St. Grigor Lusavorich Cathedral. www.armenian-history.com. [dostęp 2015-02-20]. (ang.).
• St. Grigor Lusavorich church. www.traveltoarmenia.am. [dostęp 2015-02-20]. (ang.).