Loading AI tools
cmentarz przeznaczony dla Żydów Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kirkut, kierkow, kierchol, kirchol[1] – określenia cmentarza żydowskiego używane przez Polaków, głównie mieszkańców Galicji.
Wyrażenie „ein jüdischer Kirchhof” było i jest używane w języku niemieckim, w tym w tłumaczeniu poezji tworzonej w języku hebrajskim, chociaż obecnie słowo Kirchhof zostało niemal wyparte przez słowo Friedhof. Żydzi unikali stosowania tego (chrześcijańsko nacechowanego) określenia, zastępując je nazwami w jidysz (bejsojlem, bejsakwores i inne), pochodzącymi z hebrajskiego.
Nazwa pochodzi od dawnego niem. określenia cmentarza Kirchhof, pochodzącego od słów Kirche, z gr. kyriakós „należący do Pana”, Kyriakós oíkos, „dom Pański”, „kościół” i Hof oznaczającego otoczenie obiektu, np. teren przy budynku, krąg wokół księżyca, lub otoczenie ważnej osoby. Pokrewnym jest także słowo Kirchhut, które oznaczało uprawnienie do nadzoru wykorzystania prawa do ziemi w „sprawach duchowych”, m.in. w Austrii w dokumentach z XIII–XVI wieku.
Inną teorią na temat pochodzenia tego słowa jest źródło w niemieckim dialektalnym (nie jidyszowym) słowa Kirchkot. To z kolei pochodzi od Kirchhof („cmentarz przykościelny”) z końcówką „-kot” co znaczy „błoto”. Słownik wyrazów obcych PWN zaznacza, że etymologia tego słowa ma wydźwięk obraźliwy[2].
W języku hebrajskim używa się określeń:
Na ziemiach polskich Żydzi po raz pierwszy otrzymali przywileje gwarantujące nienaruszalność i ochronę cmentarzy żydowskich na mocy statutu kaliskiego wydanego w 1264 przez Bolesława Pobożnego w Kaliszu. W 1287 we wsi Czaszki założono cmentarz żydowski obecnie zwany starym cmentarzem żydowskim w Kaliszu. Jest on jednym z najstarszych polskich kirkutów.
Podstawową różnicą między cmentarzem chrześcijańskim a żydowskim jest odmienne traktowanie grobu. Poczucie chrześcijańskie pozwala na jego naruszenie i na dokonanie nowego pochówku po określonym czasie. Cmentarz nieużywany przez długi czas może być zlikwidowany. Według zasad judaizmu, każdy nagrobek i cały cmentarz jest nienaruszalny, tak długo, jak znana jest jego lokalizacja. Do wyjątkowych należą przypadki, gdy ekshumacji dokonuje się: dla przeniesienia szczątków do grobu w Ziemi Świętej lub do grobu rodzinnego; dla przeniesienia z cmentarza nieżydowskiego; jeśli cmentarzowi zagraża profanacja lub podmycie przez wodę.
Zgodnie z nakazami religii cmentarze żydowskie budowano poza obszarem miasta[3].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.