Kościół Zesłania Ducha Świętego w Łodzi
kościół w Łodzi Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Kościół Zesłania Ducha Świętego – katolicki kościół parafialny znajdujący się w Łodzi przy ul. Piotrkowskiej 2/2a (w sąsiedztwie placu Wolności).
 A/113 z dnia 20.01.1971 r.[1] | |||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||
 Kościół w 2018 | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Łodzi  | |||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |||||||||||||
 51°46′33,6″N 19°27′18,1″E | |||||||||||||
Wybudowany w latach 1889–1891 jako kościół ewangelicko-augsburski pw. Świętej Trójcy. Styl eklektyczny z przewagą cech neorenesansowych z zastosowaniem elementów romańskich (okna). Autorzy projektu Otto Gehlig oraz Hilary Majewski. Kościół zbudowany na planie krzyża greckiego, o równych ramionach (30m x 29m), z cegły. Zgodnie z ogólnym charakterem z zewnątrz zdobi go 6 wieżyczek, z których 4 większe ustawione na narożach, o stożkowych chełmach zwieńczonych krzyżami, a pośrodku dachu nad nimi góruje kopuła zakończona krzyżem. Dachy i chełmy wieżyczek pokryte są blachą cynkową. Do wnętrza kościoła prowadzą wejścia z trzech stron[2].
W pierwotnej bryle był podobny do budynku łódzkiego magistratu stojącego po przeciwległej stronie ul. Piotrkowskiej. Autorem projektu był Bonifacy Witkowski[3][4]. W latach 80. XIX w. podjęto początkowo decyzję o rozbudowie kościoła[3], lecz ze względu na brak możliwości zaspokojenia potrzeb społeczności ewangelickiej w Łodzi, która w międzyczasie uległa znacznemu wzbogaceniu, świątynia została w latach 1889–1892 całkowicie przebudowana według projektu Ottona Gehliga i Hilarego Majewskiego[4]. Do kamienia węgielnego wmurowanego podczas przebudowy 7 sierpnia 1889 roku dołączono spisany dzień wcześniej protokół o treści[5]:
Gmina Ewangelicka w Łodzi, a z nią pierwszy kościół powstał w roku 1826.
Po 63 latach, z powodu uczuwanej potrzeby, kościół został przebudowany.
Kamień węgielny pod przebudowany kościół został położony dnia 26 lipca (7 sierpnia) 1889 roku za panowania Aleksandra III, Cesarza Rosyi i Króla Polskiego. Generał-gubernatorem warszawskim był Generał-Adjutant Hurko, gubernatorem piotrkowskim – generał Komarow, Policmajstrem miasta Łodzi – kapitan Danilczuk, Prezydentem miasta – Wł. Pieńkowski;
– generalny superintendent biskup Ewerth; pastor miejscowy Klemens Berthold Rondthaler, jego pomocnik Antoni Rutkowski. Członkowie dozoru kościelnego: L. Meyer, R. Finster, F. Rathe, A. Agather, H. Gehlig, J. Erb, E. Geyer, D. Goltz, G. Bliem.
Komitet budowlany, oprócz dozoru kościelnego, stanowili: K. Klukow, R. Ziegler, J. Kammerer, E. T. Neumann, A. Friedrich, R. Fischer, L. Strauch, F. Kindermann, O. J. Schultz, Ed. Modrow, T. Steigert, J. K. Simchen, A. Wenske, G. Wegner, M. Weigold. Kantorem był A. Schwab; sekretarzem kościoła – H. J. Gottschild; zakrystyanem – N. Friese; dzwonnikiem – K. Berner; grabarzem – A. Reinke.
Plan budowy, podług projektu budowniczego Ottona Gehliga, sporządził architekt Prokofjew, a wykonał budowę pod nadzorem tego ostatniego majster murarski Stelmachowski.
Przy położeniu kamienia węgielnego był także obecny pastor-dyakon parafii Ś-go Jana R. Schmidt.
Mamy nadzieję w Bogu, że rozpoczęta w wierze i miłości chrześciańskiej budowla, będzie i pozostanie świętem miejscem, na którem nam i potomkom naszym Słowo Boże zawsze sprawiedliwe i czyste głoszonem będzie.
Co daj Boże, Amen!
Ołtarz główny zaprojektował Feliks Paszkowski, stiuk wykonał Stefan Kiełbasiński w 1946 r. Pośrodku na mensie ołtarza stoi tabernakulum, a nad nim tron z czterech stiukowych kolumienek z głowicami w stylu korynckim. Na chórze muzycznym pneumatyczne 46-głosowe organy romantyczne o trakturze pneumatycznej i czterech manuałach wykonane przez firmę Schlag und Söhne, jedne z największych w Łodzi. Duży dzwon odlany w 1893 r. przez A. Zwolińskiego z Warszawy oraz duże 2 nowe dzwony. Rzeźbione w gipsie stacje Drogi Krzyżowej, ufundowane w 1946 r. przez Zgromadzenie Kupców w Łodzi[6].
W 1945 roku świątynia została, za przyzwoleniem władzy komunistycznej, przejęta przez Kościół katolicki. Powstała przy niej parafia rzymskokatolicka pod wezwaniem Zesłania Ducha Świętego[3][4]. Ponadto kościół stał się kościołem garnizonowym. Jako świątynia rzymskokatolicka poświęcony został 1 I 1945 r. przez ks. prałata Jana Zdziowskiego[6]. W 1989 parafia rzymskokatolicka wykupiła kościół i budynki parafialne od Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP.
W latach 2018–2019 elewacja budynku została poddana całkowitej renowacji. Przywrócono także jej pierwotny, pomarańczowy kolor.
Po lewej, kościół ewangelicki Świętej Trójcy (fot. Bronisław Wilkoszewski, 1896)
Tablica upamiętniająca Polaków zamordowanych przez NKWD oraz ukraińskich nacjonalistów na Kresach Wschodnich
Kilkudziesięciogłosowe romantyczne organy o trakturze pneumatycznej wykonane przez firmę Schlag & Söhne
Polichromia autorstwa łódzkiego artysty malarza Mieczysława Saara
Wnętrze kościoła
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
