Luboń Wielki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Luboń Wielki (1022 m n.p.m.)[1] – najwybitniejszy szczyt górski w Beskidzie Wyspowym[2]. W państwowym rejestrze nazw geograficznych ma nazwę Luboń[3], ale w literaturze turystycznej i na mapach nazywany jest Luboniem Wielkim, co pozwala na odróżnienie go od innych szczytów o nazwie Luboń[4][1][5]. Przez miejscową ludność dawniej nazywany był Biernatką[2].
 Luboń Wielki – widok z Mszany Dolnej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
1022 m n.p.m. |
| Wybitność |
512 m |
Położenie na mapie Beskidu Wyspowego  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°39′12,8″N 19°59′30,4″E | |
U podnóży Lubonia Wielkiego znajdują się pola i zabudowania miejscowości: Tenczyn, Glisne, Krzeczów, Mszana Dolna, Raba Niżna, Rabka-Zdrój (Zaryte), Skomielna Biała. Od pobliskiego Szczebla oddziela go przełęcz Glisne. W kierunku zachodnim od szczytu odchodzi długi grzbiet dochodzący aż do Naprawy, w którym znajduje się Luboń Mały[3]. Ze znajdującej się na tym ramieniu polany Surówki, przez którą przebiega niebieski szlak turystyczny, widoczna jest rozległa panorama Tatr, Gorców i Babiej Góry. Wszystkie potoki spływające z masywu Lubonia Wielkiego zasilają Rabę lub jej dopływ – Smugawkę. Masyw Lubonia Wielkiego wznosi się prawie 500 m ponad dolinami tych rzek[4].
Na szczycie znajduje się nieduże schronisko PTTK wybudowane w 1931 r., radiowo-telewizyjna stacja nadawcza, punkt meteorologiczny, ławki i stoły dla turystów. Widoczny z daleka maszt przekaźnika pozwala na rozpoznanie góry. Przekaźnik został wybudowany w 1961 r. w celu umożliwienia transmisji mistrzostw świata FIS w Zakopanem. Ze szczytu rozlegają się widoki na północ i zachód. Na południowo-wschodnim stoku utworzono rezerwat przyrody dla ochrony największego w Beskidzie Wyspowym gołoborza oraz skałek, zwanych Dziurawymi Turniami, i jaskini. Ze szczytem Lubonia związanych jest wiele legend i opowieści ludowych[5].
Góra porośnięta jest w dolnej części lasami świerkowo-jodłowymi, górą buczyną karpacką. Ostały się dwie polany: Polana Surówki i Polana Lugusowa[3]. Rozległy i silnie zalesiony Luboń Wielki stanowił w czasie II wojny światowej schronienie dla partyzantów. W połowie długości Czarnego Potoku, w tzw. Jamach, posiadali oni zamaskowaną ziemiankę, a obok niej drewniany barak, tymczasowo zajmowali także schronisko na szczycie. Wybudowane w 1931 r. schronisko przetrwało II wojnę światową[5] i w 2009 r. zostało wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[6].
Luboń Wielki – widok z polany Cyrla
Gołoborze w rezerwacie
Luboń Wielki i Babia Góra, widok z Ćwilina
Szlaki turystyki pieszej[4]:
Perć Borkowskiego – z Rabki-Zaryte przez rezerwat przyrody. Jest to najtrudniejszy szlak – w obrębie rezerwatu wspinaczka po skałach. Czas przejścia: 2 h (↓ 1:30 h), suma podejść 560 m, odległość 5,1 km.
– z Rabki-Zaryte. Czas przejścia: 1:50 h (↓ 1:05 h), suma podejść 530 m, odległość 4,4 km.
Mały Szlak Beskidzki – z Mszany Dolnej przez przełęcz Glisne. Czas przejścia: 2:15 h (↓ 1:50 h), suma podejść 560 m, odległość 8,3 km. Szlak kończy się na szczycie.
– z Rabki Zaryte wzdłuż Rolskiego Potoku. Czas przejścia: 1:20 h (↓ 0:50 h), suma podejść 550 m, odległość 3,3 km.- – z Naprawy Dolnej przez Luboń Mały i Polanę Surówki. Czas przejścia: 2:15 h (↓ 1:40 h), suma podejść 460 m, odległość 7,6 km.
Panorama spod schroniska na Luboniu Wielkim
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
