Mokrany (obwód brzeski)

Mokrany^[4] (biał. Макраны, ros. Мокраны) – wieś w rejonie małoryckim obwodu brzeskiego Białorusi, stanowiąca centrum administracyjne sielsowietu. Wieś leży na magistrali M12 (E85), w pobliżu granicy państwowej z Ukrainą i daje nazwę leżącemu nieopodal drogowemu przejściu granicznemu Mokrany-Domanowo.

Mokrany

Макраны

Państwo	Białoruś
Obwód	brzeski
Rejon	małorycki
Sielsowiet	Mokrany
Wysokość	151[1] m n.p.m.
Populacja (2009) • liczba ludności	669[2]
Nr kierunkowy	+375 1651[3]
Kod pocztowy	225917[3]
Tablice rejestracyjne	1
Położenie na mapie obwodu brzeskiego Mokrany
Położenie na mapie Białorusi Mokrany
51°50′N 24°15′E

Zobacz w indeksie Słownika geograficznego Królestwa Polskiego hasło Mokrany (obwód brzeski)

Znajduje się tu parafialna cerkiew prawosławna pw. Narodzenia Matki Bożej^[5].

Historia

Wieś szlachecka położona była w końcu XVIII wieku w powiecie brzeskolitewskim województwa brzeskolitewskiego^[6].

11 lutego 1919 roku, po wycofaniu się Niemców, Mokrany zostały zajęte przez polską piechotę z grupy gen. Listowskiego. Trzy dni później pod Mokranami i Małorytą w potyczkach Polacy wzięli do niewoli 60 bolszewickich żołnierzy, w tym 10 oficerów^[7].

W czasach II Rzeczypospolitej wieś znajdowała się województwie poleskim, do 12 kwietnia 1928 roku stanowiła siedzibę gminy wiejskiej Mokrany w powiecie kobryńskim, następnie należała do gminy Wielkoryta w powiecie brzeskim^[8]. Osadnikiem wojskowym w Mokranach był Stanisław Nowicki, kawaler Orderu Virtuti Militari i wójt gminy Wielkoryta.

W końcu września 1939 roku do Mokran doprowadzono grupę polskich jeńców wojennych z rozbrojonego oddziału Flotylli Rzecznej Marynarki Wojennej. 8 oficerów i podoficerów regularne jednostki sowieckie zabrały ze sobą celem dalszego wywiezienia ich w głąb ZSRR, pozostałych - co najmniej 2 oficerów i 16 podoficerów - przekazano w ręce bojówek ukraińskich z czerwonymi opaskami na rękawach. Te dokonały na nich mordu^[9] w dniu 28 września 1939 roku^[10]. Wydarzenie to upamiętnia pomnik, odsłonięty w 1991 roku^[10].

Po wojnie wieś weszła w struktury administracyjne ZSRR. Należała kolejno do:

• 1940-1962 - rejonu małoryckiego w obwodzie brzeskim (przejściowo, w latach 1941-1944 - pod okupacją niemiecką),
• 1962-1965 - rejonu brzeskiego w obwodzie brzeskim (rejon małorycki skasowano^[11]),
• Od 1965 - rejonu małoryckiego w obwodzie brzeskim.

Turystyka

We wsi znajduje się dawny park pałacowy. Półtora kilometra od wsi znajduje się pomnik przyrody - wydma^[12].

Przypisy

1. Mapa Taktyczna Polski 1:100 000, Pas 41 Słup 38 Maloryta, Wojskowy Instytut Geograficzny 1933.
2. Liczby ludności miejscowości obwodu brzeskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
3. www.belpost.by (ros.)
4. Egzonim ustalony przez Komisję Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Zmiany wprowadzone na 66. posiedzeniu Komisji (7 grudnia 2011 roku))
5. Православный приход храма Рождества Пресвятой Богородицы в агрогородке Мокраны. pravbrest.by. [dostęp 2021-01-29]. (ros.).
6. Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 116.
7. Lech Wyszczelski: Wstępna faza walk. W: Lech Wyszczelski: Wojna polsko-rosyjska 1919–1920. Wyd. 1. Warszawa: Bellona, 2010, s. 56, 58. ISBN 978-83-11-11934-5.
8. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 19 marca 1928 r. o zmianie granic powiatów na obszarze województwa poleskiego (Dz.U. z 1928 r. nr 45, poz. 427)
9. Andrzej Przewoźnik, Jolanta Adamska: Katyń. Zbrodnia. Prawda. Pamięć. Warszawa: Świat Książki, 2010, s. 35. ISBN 978-83-247-2036-1.
10. Krzysztof Komorowski: Boje polskie 1939-1945: przewodnik encyklopedyczny. Warszawa: Bellona, 2009, s. 236. ISBN 978-83-11-10357-3.
11. История. Małorycki rejonowy komitet wykonawczy. [dostęp 2011-01-08]. (ros.).
12. Памятники природы- Памятники природы республиканского значения - Брестская область. Ministerstwo Przyrody Republiki Białorusi. [dostęp 2011-01-08]. (ros.).

Linki zewnętrzne

• Radzima.org
• Globus Białorusi (ros.)
• Mokrany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 625.
• Mokrany, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 348.