Loading AI tools
uzyskanie przez Panamę niepodległości od Hiszpanii (28 listopada 1821) Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Niepodległość Panamy od Hiszpanii została oficjalnie ogłoszona 28 listopada 1821 roku. Proces uzyskania niepodległości nie spotkał się z przeciwdziałaniem Hiszpanii i Panama z własnej woli weszła w skład Wielkiej Kolumbii.
Obszar dzisiejszej Panamy na początku XIX wieku zamieszkiwało 72 tysiące mieszkańców. Dzielił się on na prowincje Panamy i Veraguas, które wchodziły w skład Wicekrólestwa Nowej Granady. Podczas gdy w południowoamerykańskiej części wicekrólestwa rozpoczęły się walki niepodległościowe, mieszkańcy przesmyku zachowali spokój. Skłoniło to wicekróla do przeniesienia siedziby z Santa Fe do Panamy w marcu 1812 roku. Wojna dotarła do prowincji w kwietniu 1814 roku, kiedy to siły zbuntowanej Nowej Granady i Wielkiej Brytanii zajęły Porto Belo. Powołały one do życia rząd republikański, który jednak nie miał żadnego oparcia w społeczeństwie. Szybko też przestał istnieć[1].
Klimat polityczny zmienił się na terytorium Panamy w 1821 roku. Zmarł dotychczasowy wicekról Nowej Granady, a jego następcą został liberał i konstytucjonalista, który wkrótce opuścił Panamę i udał się do Ekwadoru. Obowiązki gubernatora przejął Panamczyk – pułkownik José de Fábrega[uwaga 1]. Przygotowania do secesji podjęto w mieście Panama, jednak jako pierwsze zbuntowało się La Villa de Los Santos, które 10[uwaga 2] listopada ogłosiło niepodległość od Hiszpanii[2] . Inicjatywę podjętą przez Segunda Villareala i Rufinę Alfaro znalazła naśladowców w miastach takich jak Natá de los Caballeros, Penonomé, Ocú i Parita[3]. Decyzję o ogłoszeniu niepodległości w stolicy departamentu podjęło 28 listopada 1821 roku obradujące w ratuszu zgromadzenie obywateli (hiszp. cabildo abierto), w którego skład wchodziło 31 największych właścicieli ziemskich i kupców[4]. Data ta obchodzona jest w Panamie jako święto niepodległości. Decyzja Panamczyków spotkała się z pokojową reakcją dawnej metropolii. Już dwa dni po jej ogłoszeniu, 30 listopada 1812 roku, na wody Zatoki Panamskiej z zadaniem zabrania hiszpańskich żołnierzy wpłynęły okręty Armada Española: fregaty „Prueba” i „Venganza”. Do zawarcia układu pokojowego doszło 4 stycznia 1822 roku. Ze strony panamskiej podpisywał go awansowany do stopnia generała José de Fábrega, a z hiszpańskiej kapitanowie José de Villegas i Joaquín de Soroa[4][5][1][2][3].
Jednocześnie z zerwaniem zależności od Hiszpanii pojawiła się kwestia dalszych losów Panamy. Rozpatrywanymi możliwościami było dołączenie do jednego z większych państw: Cesarstwa Meksyku, Wielkiej Kolumbii i Republiki Peru. Zaproponowana przez meksykańskiego delegata unia z Cesarstwem, które graniczyło w tym czasie z Panamą od jej zachodniej strony, została przez zgromadzenie odrzucona. Adwokatem związku z Peru był urodzony tam biskup Panamy, za tą propozycją przemawiały silne związki handlowe między oboma terytoriami. Zdecydowano się jednak zachować dawny związek z terenami wchodzącymi w skład Nowej Granady. Liczono na znaczne dochody płynące z transportu towarów między oboma brzegami państwa[6], dodatkowo Wielką Kolumbię uważano za przyszłą federację państw Ameryki Łacińskiej. Panama weszła w jej skład jako Departament Przesmyku (hiszp. Departamento del Istmo). Panamczycy sformułowali 700-osobowy oddział, który następnie wysłano jako wsparcie Simónowi Bolívarowi walczącemu w Peru[5][1][2] .
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.