Nokturn w czerni i w złocie – spadająca raca

Nokturn w czerni i w złocie – spadająca raca (ang. Nocturne in Black and Gold – The Falling Rocket) – obraz amerykańskiego malarza Jamesa McNeilla Whistlera namalowany około 1872–1877, znajdujący się w zbiorach Detroit Institute of Arts.

Nokturn w czerni i w złocie – spadająca raca

Autor	James McNeill Whistler
Rodzaj	obraz
Data powstania	około 1872–1877
Medium	olej na płótnie
Wymiary	60,3 × 46,7 cm
Miejsce przechowywania
Miejscowość	Detroit
Lokalizacja	Detroit Institute of Arts

Opis

Obraz przedstawia pokaz fajerwerków na tle nocnego nieba nad mostem Battersea Bridge w Londynie. Złote rozpryski oznaczają eksplodujące na nocnym niebie fajerwerki. Sztuczne ognie rozświetlają niebo tworząc poświatę w pochmurnej atmosferze i pozostawiając kłęby dymu. Artystę bardziej interesowało ukazanie efektów atmosferycznych niż szczegółowe przedstawienie rzeczywistego wydarzenia^[1]. Udało mu się namalować ciemność zachowując przy tym odpowiedni stopień kolorystyki oświetlenia. Na obrazie panuje poczucie przestrzennej niejasności umieszczonej na osnowie linii i form. Połączone tu zostały sprzeczne cechy energii i spokoju.

Historia

Obraz został po raz pierwszy wystawiony w 1878 roku w londyńskiej Grosvenor Gallery i spotkał się z kompletnym niezrozumieniem ze strony londyńskiej publiczności wychowanej na obrazach prerafaelitów. Znany krytyk sztuki John Ruskin skrytykował dzieło:

Niewykształcony koncept tego artysty... przybliżył aspekt zamierzonego oszustwa... widziałem już przedtem i słyszałem wiele o bezczelności Londyńczyka; ale nigdy nie myślałem, że usłyszę pyszałka proszącego o 200 gwinei, żeby chlusnąć kubeł farby w twarz publiczności^[2].

W odpowiedzi na te komentarze Whistler oskarżył Ruskina o zniesławienie. Wygrał proces, ale uzyskał tylko nieznaczne odszkodowanie. Koszty procesu doprowadziły go do bankructwa. W 1879 roku dom artysty został sprzedany a on sam wyjechał do Wenecji, żeby wykonać 12 akwafort na zlecenie Towarzystwa Sztuk Pięknych. Do Londynu powrócił w 1880 roku^[3].

Sugerowano, iż John Ruskin cierpiał na arteropatię a spowodowane tym schorzeniem zaburzenia wzrokowe mogły stanowić przyczynę jego irytacji w przypadku tego konkretnego obrazu^[4].

Przypisy

1. Helen Gardner: Gardner’s Art Through the Ages. Wadsworth Publishing, 2004, s. 1054. ISBN 0-15-505090-7. (ang.).
2. Natasha Wallace w: JSSGallery.org: Nocturne in Black and Gold The Falling Rocket. [dostęp 2011-08-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-30)]. Cytat: The ill-educated conceit of the artist... approached the aspect of willful imposture... I have seen, and heard, much of Cockney impudence before now; but never expected to hear a coxcomb ask two hundred guineas for flinging a pot of paint in the public's face. (ang.).
3. Nicolas Pioch (Webmuseum, Paris): Whistler, James Abbott McNeill. [dostęp 2011-08-18]. (ang.).
4. P.A.P.A. Kempster P.A.P.A., J.E.J.E. Alty J.E.J.E., John Ruskin’s relapsing encephalopathy, „Brain”, 131 (Pt 9), 2008, s. 2520-2525, DOI: 10.1093/brain/awn019, PMID: 18287121 [dostęp 2011-08-18] (ang.).

Linki zewnętrzne

• Nocturne in Black and Gold – The Falling Rocket. Detroit Institute of Arts. [dostęp 2022-05-02]. (ang.).