Obróbka plastyczna
Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Obróbka plastyczna – metoda obróbki metali i ich stopów polegająca na wywieraniu na nich (za pomocą odpowiedniego narzędzia) nacisku przekraczającego ich granicę plastyczności. Ma na celu trwałą zmianę kształtu i wymiarów obrabianego przedmiotu, a także zmianę struktury powodującą zmianę właściwości mechanicznych. Proces kształtowania może przebiegać na gorąco, na półgorąco lub na zimno. Klasyfikacja ta zależy od temperatury rekrystalizacji (odkuwki) odkształcanego metalu, a także – precyzyjniej – od prędkości odkształcenia w odniesieniu do prędkości rekrystalizacji. Ze względu na sposób odkształcenia, rozróżnia się głównie[1]:
- walcowanie – materiał zgniatany jest przez napędzane walce,
- kucie – materiał kształtowany jest uderzeniem młota, kowarki lub naciskiem prasy,
- wyciskanie – materiał znajduje się w pojemniku zwanym recypientem, a kształtowany jest poprzez wyciskanie z matrycy,
- ciągnienie – materiał kształtowany jest poprzez przeciąganie przez oczko ciągadła,
- tłoczenie, któremu poddaje się blachy i taśmy zmieniające kształt bez zasadniczej zmiany grubości.
Podczas obróbki plastycznej na zimno, tj. poniżej warunków rekrystalizacji danego materiału, uzyskuje się poprawę właściwości mechanicznych: wytrzymałościowych (Re, R02, Rm) i twardości (np. HB, HV), a jednocześnie pogorszenie odkształcalności, np. wydłużenia i przewężenia, a ponadto materiał staje się bardziej kruchy.
Technologia obróbki plastycznej była już znana 3000 lat przed naszą erą, odkształcanie odbywało się głównie poprzez kucie. Obecnie[kiedy?] jest uważana za jedną z ważniejszych technologii obróbki metali. Statystyczny samochód składa się w 90% (obecnie te proporcje zmieniają się na korzyść tworzyw sztucznych) z elementów wykonanych tą technologią. Karoseria jest tłoczona, natomiast podwozie (wałki, zawieszenie itd.) oraz elementy silnika (korbowody, wały korbowe, tłoki itd.) to odkuwki[potrzebny przypis].