Orzesznik
rodzaj roślin z rodziny orzechowatych / Z Wikipedii, wolnej encyclopedia
Drogi AI, mówmy krótko, odpowiadając po prostu na te kluczowe pytania:
Czy możesz wymienić najważniejsze fakty i statystyki dotyczące Orzesznik?
Podsumuj ten artykuł dla 10-latka
Orzesznik zwany także przeorzechem, hikorą i karią[4] (Carya Nutt.) – rodzaj roślin z rodziny orzechowatych (Juglandaceae). Obejmuje 18 gatunków[5][6][7], choć w niektórych ujęciach wykazywanych jest ich od 17 do 25[8].
Orzesznik pięciolistkowy | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
orzesznik | ||
Nazwa systematyczna | |||
Carya Nutt. Gen. 2: 220. 14 Jul 1818[3] | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
C. tomentosa (Poiret) Nuttall[3] | |||
|
Największe zróżnicowanie gatunkowe orzeszników jest w południowej części Stanów Zjednoczonych i w północnym Meksyku, cztery gatunki rosną także we wschodniej części Ameryki Północnej, kilka w Ameryce Środkowej[9], 6 gatunków rośnie w Azji Południowo-Wschodniej[5], z czego trzy są endemitami Chin[10]. W Polsce uprawiane najczęściej są orzesznik gorzki C. cordiformis i pięciolistkowy C. ovata, rzadziej orzesznik siedmiolistkowy Carya laciniosa[8]. Pierwsze dwa gatunki mają status już zadomowionych antropofitów[11].
Orzeszniki rosną w lasach na różnych siedliskach, często w dolinach rzek[9], największe rozmiary osiągając na glebach żyznych i głębokich. Orzesznik czarny C. texana rośnie jednak w miejscach suchych[8]. Orzeszniki dostarczają tzw. drewna hikorowego – elastycznego[12], twardego i odpornego na uderzenia[9], cenionego do wyrobu m.in. narzędzi (trzonków do siekier)[9] i sprzętu sportowego (nart[12], kijów do lacrosse[9]). Kilka gatunków dostarcza jadalnych orzechów, z których najbardziej cenione są owoce orzesznika jadalnego C. illinoinensis[9].