Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Palomino fino, palomino – biały szczep winorośli właściwej, wywodzący się z południowej Hiszpanii[1][2]. Jest podstawową odmianą do produkcji wina sherry[3][4] i, jako listán blanco, najważniejszą o białej skórce na Wyspach Kanaryjskich[2].
Listan bianco (palomino) na Teneryfie (2005) | |
Gatunek |
winorośl właściwa |
---|---|
Identyfikator VIVC |
8888[1] |
Przeznaczenie owoców |
wino |
Kolor skórki |
zielonożółty[2] |
Odmiana pochodzi z Hiszpanii[1], a bardziej szczegółowe informacje wskazują na Andaluzję[2], skąd trafiła pod koniec XV wieku na Wyspy Kanaryjskie[2]. Nazwy użyczył XIII-wieczny rycerz, Fernán Yáñez Palomino[2][5]. Potomkowie Palomina produkowali sherry do XX wieku[5].
Palomino fino jest odmianą rodzicielską dla kilku uprawianych szczepów winorośli: chasan, colomino i corredera[2].
Palomino fino wypuszcza pąki średnio późno i dojrzewa dość późno[2]. Odmiana rodzi stabilnie w lepszych i gorszych latach[2]. Jest odporna na upał[2][6]. Lubi gleby typu albariza, na których daje plon od 70 do 80 hl/ha[7].
Szczep jest podatny na mączniaka rzekomego i antraknozę, a w mniejszym stopniu na mączniaka prawdziwego[2]. Dzięki odporności na inne choroby jest ceniony przez winogrodników[5].
Wina produkowane z palomino nie wyróżniają się ani smakiem, ani aromatem[2][5]. Ze względu na stosunkowo neutralny profil winogron, charakter trunku zależy bardziej od gleby (albariza) i umiejętności winiarza[5]. Grona mają niski poziom kwasowości i łatwo utleniają się[2].
90%[8] albo 95%[5] sherry produkowane jest z winogron palomino. Pozostałe ze szczepu pedro ximénez[9]. Sherry nabiera bogactwa smaku dzięki drożdżom flor, przynoszonym przez wiatry poniente wiejące od strony Oceanu Atlantyckiego[10][11]. Palomino jest podstawowym składnikiem wysokiej jakości sherry (klasy fino), o jasnosłomkowej sukni i stonowanym bukiecie[8]. Oprócz palomino fino regulacje zezwalają na użycie do produkcji sherry winogron pedro ximénez i moscatel fino[10][2]. Większość sherry powstaje jednak w 100% z palomino[10]. Palomino jest podsuszane krócej niż inne odmiany, przez 12 do 24 godzin[10].
Stołowe wina jednoodmianowe są produkowane przez kilkanaście hiszpańskich winiarni (bodegas) i sprzedawane lokalnie[5]. Do produkcji zwykłych win niewzmacnianych nadaje się gorzej[8].
Palomino fino jest uprawiane w południowej i środkowej Hiszpanii[12]. Przez wieki stanowiło bardzo ważną odmianę w regionie Rueda[6][13]. Jest najpopularniejszą odmianą o jasnej skórce w regionie Ribeira Sacra w Galicji[14]. Ustępuje pola innym odmianom w północno-zachodniej Hiszpanii, poza Ruedą np. w regionie Monterrei i Valdeorras[15][16][17]. Dopuszczona w regionie Bierzo do produkcji wina apelacji DO[18].
W Portugalii uprawia się (3468 ha w 2010) odmianę pod nazwą malvasia rei na wina stołowe i wzmacniane[2]. Krzewy są stopniowo wymieniane na bardziej szlachetne odmiany[2]. Na Cyprze była podstawą wzmacnianych win, ale obniżający się popyt spowodował reorganizację niektórych winnic i w 2009 roku odmianę uprawiano tylko na 56 ha[2].
Odmiana jest dopuszczona jako maksymalnie 10% dodatek w winach rivesaltes[19].
W innych krajach mało popularna i znana pod innymi nazwami[8].
Palomino zyskało popularność w Południowej Afryce (niegdyś pod nazwą white french)[8][20]. W 2008 plantacje zajmowały 381 ha[2]. Znaczna część surowca jest destylowana[2].
Wytrawne wina w stylu sherry są produkowane z palomino w Australii[8]. Areał upraw wynosił w 2003 roku 93 ha[8], a do 2008 roku skurczył się do 50 ha[2]. Prócz win w stylu sherry winiarze oferują wyróżniające się wina w klasycznym stylu[21]. W Nowej Zelandii palomino było niegdyś bardziej popularne, lecz w 2008 zarejestrowano jedynie za 14 ha winnic[2].
W Kalifornii winnice obsadzone palomino liczyły przed 2005 rokiem 300 ha[8], lecz w 2008 było ich 138 ha[2]. Najważniejszymi regionami upraw są hrabstwa Madera i Fresno[2].
W Argentynie było w 2008 roku 168 ha winnic obsadzonych odmianą[2].
Podstawowe synonimy to fransdruif w RPA, golden chasselas w Kalifornii, listan we Francji, listán blanco w Andaluzji, malvasia rei w Portugalii[2]. Inne to m.in. albán, albar, albillo de lucena, bianco, jerez, listán comun, listão, listrão, manzanilla de sanlucar, ojo e liebre, palomina blanca, palomino macho, palomino pelusón, temprana, xeres[1][2]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.