Pargalı İbrahim Pasza

Pargali Ibrahim Pasza^{[uwaga 1]} (tur. Pargalı İbrahim Paşa; ur. 1493 w Pardze^[1], Republika Wenecka, zm. 15 marca 1536 w Stambule) – osmański polityk i dowódca wojskowy, wielki wezyr w latach 1523–1536. Przyjaciel i prawdopodobnie szwagier Sulejmana I Wspaniałego.

İbrahim Pasza

Pargalı İbrahim Pasza, Frenk İbrahim Pasza, Makbul İbrahim Pasza, Maktul İbrahim Pasza
Pargalı İbrahim Paşa
Pargali Ibrahim Pasza
Wielki wezyr Imperium Osmańskiego
Data i miejsce urodzenia	1493 Parga
Data i miejsce śmierci	15 marca 1536 Stambuł
Żona	Hatice Sultan lub Muhsine Hatun

Życiorys

Pochodził z rodziny greckich chrześcijan – rybaków z Pargi^[1]. W 1523 r. sułtan Sulejman I Wspaniały, którego był najbliższym przyjacielem, powierzył mu urząd wielkiego wezyra sprawowany przez następne trzynaście lat. Brał udział w bitwie pod Mohaczem 29 sierpnia 1526 r., dowodził oblężeniem Wiednia w 1529 r., a w latach 1532–1534 walczył z powodzeniem jako naczelny wódz w I wojnie turecko-perskiej. Wielki wezyr był człowiekiem świetnie wykształconym, zarówno w zakresie strategii wojennej, jak i dyplomacji (znał 8 języków). Wenecjanie nazywali go "Wspaniałym". Pasza patronował także sztuce. Zgromadził dużą kolekcję obrazów i rzeźb. Do dziś w jego dawnym pałacu znajduje się muzeum malarstwa.

Około 1520 roku Ibrahim podarował padyszachowi niewolnicę Roksolanę (późniejszą sułtankę Hürrem). W wyniku jej intryg został oskarżony o spisek i stracony z polecenia sułtana, to zdarzenie jest wskazywane jako jeden z momentów wyznaczających początek sułtanatu kobiet.

Życie prywatne

Ibrahim poślubił sułtankę Hatice, siostrę sułtana Sulejmana I Wspaniałego, co uczyniło go członkiem (damat) dynastii. Część historyków twierdzi jednak, że jego żoną była Muhsine Hatun, wnuczka Mihaloğlu İskendera Pasza, który był wezyrem w czasach rządów sułtana Bajazyda II (dziada Sulejmana Wspaniałego)^[2].

W kulturze

• Ibrahim Pasza jest jedną z ważniejszych postaci tureckiego serialu Wspaniałe stulecie. W jego rolę wcielił się Okan Yalabık.
• Postać wielkiego wezyra jest również jedną z ważniejszych postaci drugoplanowych w książce fińskiego pisarza Mika Waltariego, Mikael Hakim.

Zobacz też

• lista tureckich wielkich wezyrów

Uwagi

1. Znany także jako Frenk İbrahim Pasza, Makbul İbrahim Pasza, Maktul İbrahim Pasza.

Przypisy

1. M. Kiel, Yenice Vardar (Vardar Yenicesi-Giannitsa) A forgotten Turkish cultural centre in Macedonia of the 15th and 16th century, w:Studia Byzantina et Neohellenica Neerlandica, E.J.Brill, Leiden, 1972. ISBN 978-90-04-03552-2, s. 312.
2. E. Turan, The Marriage of Ibrahim Pasha (ca. 1495-1536). The rise of Sultan Suleyman’s favorite to the grand vizierate and the politics of the elites in the early sixteenth-century Ottoman Empire, Turcica 41, 2009.

Bibliografia

• Gönül Pultar (ed.), Imagined Identities: Identity Formation in the Age of Globalization, Syracuse University Press 2013, s. 346, ISBN 978-0-8156-3342-6.

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000037145845
• VIAF: 1576564
• LCCN: n88254189
• GND: 1035676397
• BnF: 16297477k
• PLWABN: 9810531933705606
• J9U: 987007451626905171

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: biography/Ibrahim-Pasa-Ottoman-vizier-circa-1493-1536
• NE.se: ibrahim-pasha-(d-1536-osmansk-statsman)