Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Australia to państwo federalne podzielone na trzy typy jednostek: stany (ang. states), terytoria wewnętrzne (ang. internal territories) oraz terytoria zewnętrzne (ang. external territories). Ponadto funkcjonuje podział niższego rzędu na poziomie lokalnym – tzw. samorząd terytorialny (ang. local governments), funkcjonujący podobnie jak powiat, obecnie jest 547 takich samorządów.
Australia podzielona jest na łącznie 6 stanów, 3 terytoria wewnętrzne i 7 terytoriów zewnętrznych.
Nr. | Stan (ang. state) |
Stolica | Populacja (2020)[1] | Powierzchnia | Gęstość zaludnienia |
---|---|---|---|---|---|
1 | Australia Południowa (South Australia) |
Adelaide | 1 740 000 | km² | 983 4821,75 os./km² |
2 | Australia Zachodnia (Western Australia) |
Perth | 2 760 000 | km² | 2 529 8751,02 os./km² |
3 | Nowa Południowa Walia (New South Wales) |
Sydney | 8 092 000 | km² | 800 6429,79 os./km² |
4 | Queensland (Queensland) |
Brisbane | 5 110 000 | km² | 1 730 6482,84 os./km² |
5 | Tasmania (Tasmania) |
Hobart | 524 170 | km² | 68 4017,60 os./km² |
6 | Wiktoria (Victoria) |
Melbourne | 6 490 000 | km² | 227 41627,66 os./km² |
Nr. | Terytorium wewnętrzne (ang. internal territory) |
Stolica | Populacja | Powierzchnia | Gęstość zaludnienia |
---|---|---|---|---|---|
1 | Australijskie Terytorium Stołeczne (Australian Capital Territory) |
Canberra | 418 440 | km² | 2 358173,45 os./km² |
2 | Terytorium Jervis Bay (Jervis Bay Territory) |
Jervis Bay Village | 611 | km² | 67,349,07 os./km² |
3 | Terytorium Północne (Northern Territory) |
Darwin | 249 220 | km² | 1 349 1290,18 os./km² |
Nr. | Terytorium zewnętrzne (ang. external territory) |
Stolica | Populacja | Powierzchnia | Gęstość zaludnienia |
---|---|---|---|---|---|
1 | Australijskie Terytorium Antarktyczne (Australian Antarctic Territory) |
- | 450 | km² | 5 896 5000.000076 os./km² |
2 | Norfolk (Norfolk Island) |
Kingston | 2 302 | km² | 3565,77 os./km² |
3 | Wyspa Bożego Narodzenia (Christmas Island) |
Flying Fish Cove | 2 072 | km² | 13515,35 os./km² |
4 | Wyspy Ashmore i Cartiera (Ashmore and Cartier Islands) |
- | 0 | km² | 1990 os./km² |
5 | Wyspy Heard i McDonalda (Heard Island and McDonald Islands) |
- | 0 | km² | 3720 os./km² |
6 | Wyspy Kokosowe (Cocos (Keeling) Islands) |
West Island | 596 | km² | 1442,57 os./km² |
7 | Wyspy Morza Koralowego (Coral Sea Islands) |
Willis Island | 4 | km² | 100,4 os./km² |
Australijskie Terytorium Antarktyczne to część Antarktyki, do której Australia rości sobie prawo, jednakże – tak jak inne państwa obejmujące swoje partie Antarktydy – w żaden sposób go nie kontroluje.
Stany australijskie wywodzą się z dawnych brytyjskich kolonii sprzed czasów Federacji (1901). Ich niezależność chroniona jest przez konstytucję, a prawa na poziomie Związku Australijskiego obowiązują tylko tam, gdzie pozwala na to konstytucja. Inaczej jest w terytoriach, gdzie automatycznie obowiązuje legislacja federalna. Większość z terytoriów administrowana jest bezpośrednio przez rząd federalny, jedynie trzy z nich (Terytorium Północne, Australijskie Terytorium Stołeczne i Norfolk) posiadają własną administrację. Ale nawet w tych terytoriach parlament australijski posiada pełną moc prawodawczą i może uchylić prawa ustanowione przez instytucje terytoriów. W różnych ciałach międzyrządowych Terytorium Północne i Australijskie Terytorium Stołeczne traktowane są jak stany.
Każdy stan posiada gubernatora, mianowanego przez króla/królową Australii, ale faktycznie wybranego przez premiera stanu. W Terytorium Północnym i na wyspy Norfolk władzę monarszą reprezentuje administrator, wyznaczany przez gubernatora generalnego Australii. W Australijskim Terytorium Stołecznym nie ma ani gubernatora, ani administratora, za to niektóre z jego funkcji sprawuje sam gubernator generalny Australii.
W każdym stanie jest dwuizbowy parlament wzorowany na parlamencie federalnym, poza Queenslandem, który zniósł wyższą izbę w 1922. Niższa izba nazywana jest Zgromadzeniem Ustawodawczym (Legislative Assembly), jedynie w Australii Południowej i na Tasmanii nazywany jest House of Assembly. Wyższa izba nazywana jest Radą Ustawodawczą (Legislative Council). Wspomniane wyżej trzy samorządne terytoria mają jednoizbowy parlament.
Głową rządu w każdym stanie jest premier, wyznaczany przez gubernatora stanu z partii lub koalicji stanowiącej większość w niższej izbie parlamentu stanowego. W przypadku kryzysu konstytucjonalnego może wyznaczyć jednak kogoś innego. Na czele rządu w terytoriach stoi główny minister.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.