organizmy żywe, których komórki nie zawierają jądra komórkowego

Prokarionty

Prokarionty

Prokarionty, prokarioty, organizmy prokariotyczne (Prokaryota, Procaryota) – <a href="/pl/Mikroorganizm" title="Mikroorganizm" class="wl">mikroorganizmy</a>, w większości <a href="/pl/Organizm_jednokomórkowy" title="Organizm jednokomórkowy" class="wl">jednokomórkowe</a>, których komórka nie zawiera <a href="/pl/Jądro_komórkowe" title="Jądro komórkowe" class="wl">jądra komórkowego</a> oraz <a href="/pl/Organellum" title="Organellum" class="wl">organelli</a> komórkowych charakterystycznych dla <a href="/pl/Eukarionty" title="Eukarionty" class="wl">eukariontów</a>. Nazwa pochodzi od <a href="/pl/Język_grecki" title="Język grecki" class="wl">greckich</a> słów pros („przed”) i karyon („orzech”, „jądro”). Pozostałe <a href="/pl/Synonim" title="Synonim" class="wl">synonimy</a> to: akariobionty, akariota, organizmy akariotyczne, anukleobionty, bezjądrowce, bezjądrowe, prokariota, protokarionty, przedjądrowce. 

<figure class="wiki-thumb"><a href="/pl/Plik:Staphylococcus_aureus_VISA.jpg" class="mw-file-description image media-thumb" data-hash="Plik:Staphylococcus_aureus_VISA.jpg"><img loading="lazy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Staphylococcus_aureus_VISA.jpg/250px-Staphylococcus_aureus_VISA.jpg" decoding="async" data-file-width="1420" data-file-height="1093" data-file-type="bitmap" height="192" width="250" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Staphylococcus_aureus_VISA.jpg/375px-Staphylococcus_aureus_VISA.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/80/Staphylococcus_aureus_VISA.jpg/500px-Staphylococcus_aureus_VISA.jpg 2x" alt="Staphylococcus_aureus_VISA.jpg"></a><figcaption><a href="/pl/Gronkowiec_złocisty" title="Gronkowiec złocisty" class="wl">Gronkowiec złocisty</a> (Staphylococcus aureus) jest organizmem prokariotycznym</figcaption></figure>
Nazwa Prokaryota została zaproponowana przez Édouarda Chattona<a href="#cite_note-1" style="counter-reset: mw-Ref 1;">[1]</a> w 1925. Jednak w sensie taksonomicznym Chatton nie zdefiniował tego terminu, tzn. nie postawił diagnozy taksonomicznej<a href="#cite_note-Sapp-2" style="counter-reset: mw-Ref 2;">[2]</a>. Pomimo tego w <a href="/pl/Klasyfikacja_biologiczna" title="Klasyfikacja biologiczna" class="wl">klasyfikacjach biologicznych</a> zaproponowany przez niego podział organizmów na prokariotyczne i eukariotyczne utrzymał się do lat 90. XX wieku. Początkowo pod nazwą prokarionty łączono uważane za odrębne grupy <a href="/pl/Bakterie" title="Bakterie" class="wl">bakterie</a> i <a href="/pl/Sinice" title="Sinice" class="wl">sinice</a>. Następnie sinice uznano za grupę bakterii, a inną gałąź bakterii zaczęto wyodrębniać jako tzw. archebakterie (obecnie <a href="/pl/Archeony" title="Archeony" class="wl">archeony</a> lub archeowce). Czasem słów „bakterie” i „prokarionty” używano zamiennie.

W końcu XX wieku badania molekularne przyniosły kluczowe informacje dla zrozumienia przeszłości ewolucyjnej prokariontów i dowiodły <a href="/pl/Takson_parafiletyczny" title="Takson parafiletyczny" class="wl">parafiletycznego</a> charakteru tej grupy organizmów. Okazało się, że odkryte w latach 70. XX wieku <a href="/pl/Archeony" title="Archeony" class="wl">archeowce</a> są równie odległe od <a href="/pl/Bakterie" title="Bakterie" class="wl">bakterii</a>, jak od <a href="/pl/Eukarionty" title="Eukarionty" class="wl">eukariontów</a>, a pod pewnymi względami nawet bliższe tym ostatnim (patrz <a href="/pl/Intron" title="Intron" class="wl">intron</a>). Obecnie taksonomowie wydzielają w ślad za propozycją <a href="/pl/Carl_Woese" title="Carl Woese" class="wl">Woesego</a> (1990): <a href="/pl/Bakterie" title="Bakterie" class="wl">bakterie</a>, <a href="/pl/Archeony" title="Archeony" class="wl">archeowce</a> i <a href="/pl/Eukarionty" title="Eukarionty" class="wl">eukarionty</a> w odrębne <a href="/pl/Takson" title="Takson" class="wl">taksony</a>, przy czym dwa ostatnie tworzą wspólny <a href="/pl/Klad" title="Klad" class="wl">klad</a>, tj. zakłada się, że posiadały wspólnego przodka.

Prokarionty, prokarioty, organizmy prokariotyczne – mikroorganizmy, w większości jednokomórkowe, których komórka nie zawiera jądra komórkowego oraz organelli komórkowych charakterystycznych dla eukariontów. Nazwa pochodzi od greckich słów pros i karyon . Pozostałe synonimy to: akariobionty, akariota, organizmy akariotyczne, anukleobionty, bezjądrowce, bezjądrowe, prokariota, protokarionty, przedjądrowce.  Nazwa Prokaryota została zaproponowana przez Édouarda Chattona. Pomimo tego w klasyfikacjach biologicznych zaproponowany przez niego podział organizmów na prokariotyczne i eukariotyczne utrzymał się do lat 90. XX wieku. Początkowo pod nazwą prokarionty łączono uważane za odrębne grupy bakterie i sinice. Następnie sinice uznano za grupę bakterii, a inną gałąź bakterii zaczęto wyodrębniać jako tzw. archebakterie . Czasem słów „bakterie” i „prokarionty” używano zamiennie. W końcu XX wieku badania molekularne przyniosły kluczowe informacje dla zrozumienia przeszłości ewolucyjnej prokariontów i dowiodły parafiletycznego charakteru tej grupy organizmów. Okazało się, że odkryte w latach 70. XX wieku archeowce są równie odległe od bakterii, jak od eukariontów, a pod pewnymi względami nawet bliższe tym ostatnim . Obecnie taksonomowie wydzielają w ślad za propozycją Woesego : bakterie, archeowce i eukarionty w odrębne taksony, przy czym dwa ostatnie tworzą wspólny klad, tj. zakłada się, że posiadały wspólnego przodka. 