Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Na mocy art. 4 Traktatu Antarktycznego, który wszedł w życie w 1961 r., żadne z państw nie może zgłaszać w czasie obowiązywania traktatu roszczeń terytorialnych do obszarów znajdujących się na południe od 60°S. Jednak roszczenia, które zostały zgłoszone przed wejściem w życie traktatu nie zostały nim ani anulowane, ani negowane – przed wejściem postanowień Traktatu w życie roszczenia do fragmentów Antarktydy i wysp przyległych zgłosiło 7 państw: Argentyna, Australia, Chile, Francja, Norwegia, Nowa Zelandia i Wielka Brytania (z 12 państw założycielskich).
Traktat zawarty został bezterminowo, lecz zgodnie z art. 12 w każdej chwili może zostać zmieniony za jednomyślną zgodą stron pełnoprawnych[1]. Po 30 latach obowiązywania (czyli od 1991 r.) możliwe jest zwołanie konferencji tych stron mogącej wprowadzić zmiany większością głosów, dotychczas zmiany takie nie nastąpiły[2].
Większość z omawianych terytoriów to sektory Antarktydy wyznaczone przez południki, tworzące wycinek koła ciągnący się od bieguna południowego aż po 60° szerokości geograficznej południowej. Wyjątek stanowi terytorium Norwegii, która w 1930 r. zdefiniowała tylko wschodnie i zachodnie granice swojego obszaru roszczeń (południowa i północna granica nie zostały zdefiniowane[3]). Norwegia rości także sobie prawo do innego terytorium antarktycznego, niewielkiej Wyspy Piotra I. Roszczenia terytorialne Chile, Argentyny i Wielkiej Brytanii częściowo się nakładają.
W latach 1939–1945 III Rzesza rościła sobie prawa do części terytorium Ziemi Królowej Maud, zwanego Nową Szwabią[4].
Flaga | Terytorium | Państwo | Południki | Rok |
---|---|---|---|---|
Wybrzeże Adeli | Francja | od 142°02′E do 136°11′E | 1924 | |
Antarktyda Argentyńska | Argentyna | od 25°W do 74°W | 1943 | |
Australijskie Terytorium Antarktyczne | Australia | od 160°E do 142°02′E oraz od 136°11′E do 44°38′E |
1933 | |
Chilijskie Terytorium Antarktyczne | Chile | od 53°W do 90°W | 1940 | |
Brytyjskie Terytorium Antarktyczne | Wielka Brytania | od 20°W do 80°W | 1908 | |
Ziemia Królowej Maud | Norwegia | od 44°38′E do 20°W | 1939 | |
Wyspa Piotra I | 68°50′S 90°35′W | 1929 | ||
Dependencja Rossa | Nowa Zelandia | od 150°W do 160°E | 1923 | |
brak roszczeń (wycinek pomiędzy roszczeniami Chile i Nowej Zelandii) | od 90°W do 150°W (poza Wyspą Piotra I) |
Flaga | Terytorium | Państwo | Południki | Rok |
---|---|---|---|---|
Nowa Szwabia | III Rzesza | od 20°E 10°W | 1939–1945 |
Zgodnie z postanowieniami układu podpisanego 30 kwietnia 1991 r. w Madrycie, rozszerzającego zawieszenie roszczeń terytorialnych do 2041 r., po tym czasie roszczenia do terytorium Antarktydy mogą zgłaszać:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.