Loading AI tools
polityk fiński Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sauli Väinämö Niinistö (ur. 24 sierpnia 1948 w Salo) – fiński polityk i prawnik. Deputowany do parlamentu i od 2007 do 2011 jego przewodniczący, były minister i wicepremier, kandydat w wyborach prezydenckich w 2006, 2012 i 2018. Prezydent Finlandii w latach 2012–2024.
Pełne imię i nazwisko |
Sauli Väinämö Niinistö |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
24 sierpnia 1948 |
Prezydent Republiki Finlandii | |
Okres |
od 1 marca 2012 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Przewodniczący Eduskunty | |
Okres |
od 24 kwietnia 2007 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Minister finansów Finlandii | |
Okres |
od 2 lutego 1996 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Wicepremier Finlandii | |
Okres |
od 13 kwietnia 1995 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Minister sprawiedliwości Finlandii | |
Okres |
od 13 kwietnia 1995 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
W 1967 zdał egzamin maturalny w Salo, w 1974 ukończył studia prawnicze na Uniwersytecie w Turku[1]. Prowadził następnie w rodzinnym Salo kancelarię prawniczą. W latach 1977–1992 zasiadał w samorządzie lokalnym tej miejscowości. W 1987 uzyskał mandat posła do Eduskunty, w kolejnych wyborach parlamentarnych ubiegał się z powodzeniem o reelekcję z ramienia Partii Koalicji Narodowej. W 1994 został przewodniczącym tego ugrupowania. Rok później wszedł do koalicyjnego rządu Paava Lipponena jako minister sprawiedliwości. W 1996 po rekonstrukcji tego gabinetu objął urząd ministra finansów, który sprawował do 2003. Jednocześnie w latach 1995–2001 pełnił funkcję wicepremiera.
W 2000 odmówił ubiegania się o prezydenturę, rok później na pozycji lidera Kok. zastąpił go Ville Itälä. W 2003 wycofał się z działalności politycznej, odszedł z rządu i parlamentu, obejmując stanowisko w zarządzie Europejskiego Banku Inwestycyjnego. W marcu 2005 ogłosił jednak zamiar kandydowania w wyborach prezydenckich w styczniu następnego roku. W pierwszej turze wyborów zajął drugie miejsce (zdobył 24,1% głosów)[2]. Przed drugą turą otrzymał wsparcie ze strony rządzących centrystów premiera Mattiego Vanhanena, jednak przegrał z ubiegającą się o reelekcję socjaldemokratyczną prezydent Tarją Halonen (uzyskał 48,2% głosów).
Na skutek wyborów w 2007 Sauli Niinistö powrócił do sprawowania mandatu poselskiego, uzyskując najwyższe w skali kraju indywidualne poparcie, obejmując następnie urząd przewodniczącego fińskiego parlamentu. W 2009 został prezesem Fińskiego Związku Piłki Nożnej[3], z tego stanowiska zrezygnował po wyborze na urząd prezydenta Finlandii w 2012[4].
W 2011 nie kandydował na kolejną kadencję parlamentu. Ponownie został natomiast kandydatem swojego ugrupowania w wyborach prezydenckich w 2012. W pierwszej turze głosowania otrzymał 37,0% głosów, zajmując 1. miejsce i przechodząc do drugiej tury[5]. W drugiej turze wyborów dostał poparcie na poziomie 62,6%, wygrywając z Pekką Haavisto[6]. Urząd prezydenta Finlandii objął 1 marca 2012.
W 2017 Sauli Niinistö zapowiedział ubieganie się o reelekcję w wyborach prezydenckich w 2018 jako kandydat niezależny. We wrześniu ogłosił zebranie 156 tysięcy podpisów pod swoją kandydaturą[7]. Oficjalnego poparcia udzieliły mu Partia Koalicji Narodowej[8] oraz partia Chrześcijańscy Demokraci[9]. Sauli Niinistö w pierwszej turze głosowania otrzymał 62,7% głosów, zapewniając sobie już wówczas reelekcję na drugą kadencję[10]. 1 marca 2024 zakończył urzędowanie[11].
Jego pierwszą żoną od 1974 była Marja-Leena Alanko, która zginęła w wypadku drogowym w 1995; z tego związku ma dwóch synów (ur. 1975 i ur. 1980). W 2009 zawarł związek małżeński z Jenni Haukio[12], z którą ma syna (ur. 2018)[13].
Znany jest m.in. jako wrotkarz. W czasie pełnienia funkcji ministerialnych w mediach komentowano jego związek z deputowaną opozycyjnych wówczas centrystów Tanją Karpelą[14] (późniejszą minister kultury), zakończony zerwaniem zaręczyn w 2004[15]. W tym samym roku Sauli Niinistö był w gronie osób, które przeżyły azjatycki kataklizm tsunami[16].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.