Loading AI tools
polski duchowny rzymskokatolicki, filozof i ekolog Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stanisław Jaromi (ur. 4 września 1963 w Skołoszowie) – polski duchowny rzymskokatolicki, franciszkanin konwentualny, filozof i ekolog, organizator chrześcijańskiej edukacji ekologicznej.
Stanisław Jaromi, 2020 | |
Kraj działania | |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Wyznanie | |
Kościół | |
Inkardynacja | |
Śluby zakonne |
8 grudnia 1988 |
Prezbiterat |
23 czerwca 1990 |
Maturę uzyskał w Technikum Elektronicznym w Przemyślu i w 1983 wstąpił do zakonu franciszkanów. Jest zakonnikiem Prowincji św. Antoniego z Padwy i bł. Jakuba Strzemię Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych w Krakowie. Śluby wieczyste złożył w 1988 i ukończył Wyższe Seminarium Duchowne Franciszkanów w Krakowie uzyskując tytuł magistra teologii na podstawie pracy o katolickiej nauce społecznej (pod kierownictwem dr Władysława Skrzydlewskiego OP)[1][2].
Święcenia kapłańskie otrzymał w 1990 od bpa Augustyna Januszewicza, franciszkanina pracującego w Brazylii[3]. Przez krótki okres prowadził pracę duszpasterską w Legnicy. W 1991 wyjechał do Czech i pracował w klasztorach w Brnie i Opawie, gdzie w 1993 został administratorem, a następnie proboszczem dużej miejskiej parafii[1]. Był formatorem kandydatów do zakonu i pierwszym duszpasterzem akademickim w nowo założonym Uniwersytecie Śląskim w Opawie[4].
W 1995 rozpoczął studia z filozofii i ochrony środowiska na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II i w 1999 otrzymał na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym magisterium z ochrony środowiska (pod kierownictwem prof. Stefana Kozłowskiego)[3]. W 2004 na Wydziale Filozofii uzyskał doktorat nauk humanistycznych w zakresie filozofii przyrody na podstawie pracy Ecologia humana w ujęciu Jana Pawła II. Aspekty filozoficzne (promotorem był abp prof. Józef Życiński)[5]. W 1996 został przewodniczącym Ruchu Ekologicznego św. Franciszka z Asyżu (REFA), odnowił jego struktury i statut oraz doprowadził do rejestracji jako stowarzyszenie[6].
W 2004 otrzymał nominację na franciszkańskiego asystenta generalnego ds. sprawiedliwości, pokoju i ochrony stworzenia i wyjechał do Asyżu do wspólnoty Sacro Convento oraz do pracy w Międzynarodowym Centrum na rzecz Dialogu (CEFID)[7]. W 2007 przeszedł do kurii generalnej w Rzymie, pracując we franciszkańskim sekretariacie ds. sprawiedliwości, pokoju, ochrony stworzenia, ekumenizmu i dialogu międzyreligijnego oraz we Franciszkańskim Centrum Studiów Ekologicznych (CFSA) w międzynarodowym kolegium „Seraphicum”[8].
W 2009 wrócił do Krakowa i rozpoczął pracę wykładowcy Wyższego Seminarium Duchownego Franciszkanów. Z nominacji kardynała Stanisława Dziwisza został pierwszym franciszkańskim kapelanem zgromadzenia sióstr sercanek w Krakowie[1]. Równocześnie kontynuował pracę szefa REFA[9]. Został także redaktorem rocznika naukowego „W nurcie franciszkańskim” oraz przewodniczącym (2010–2017) Franciszkańskiego Towarzystwa Naukowego[10]. W 2016 przeniósł się do klasztoru w Radomsku, gdzie utworzył centralne biuro REFA[3]. Od 2024 jest przełożonym klasztoru i rektorem bazyliki św. Jakuba Starszego w Pradze[11][12].
Na początku studiów w 1984 wstąpił do nowo powstałego w Krakowie stowarzyszenia REFA i zaangażował się w budowę ruchu ekologicznego w Polsce[1]. W 1990 opublikował tekst z okazji 10-lecia ogłoszenia św. Franciszka z Asyżu patronem środowiska[13].
Zajmuje się ekologią i ochroną środowiska naturalnego w perspektywie tradycji franciszkańskiej. Pisze o chrześcijańskiej wizji świata i różnych nurtach ekofilozofii[14][2]. Jest propagatorem nauczania społecznego Kościoła na tematy ekologiczne, zwłaszcza ekologii Jana Pawła II i orędzia papieża Franciszka na tematy ekologiczne przedstawionego w encyklice Laudato si’[15][16]. Wskazał na franciszkańskie inspiracje tej encykliki[17]. W licznych tekstach rozwijał etykę zrównoważonego rozwoju, tematykę dialogu nauki i wiary, ekologię integralną, tematy bioetyczne, kwestie odpowiedzialności klimatycznej, duchowości i eko-sprawiedliwości[18][19][20].
Jest organizatorem i moderatorem działań Ruchu REFA, który w 2018 został zaprezentowany w Watykanie, jako jedna z 12 katolickich inicjatyw ekologicznych na świecie odpowiadająca na wezwania Laudato si'[21]. Przedstawiciele REFA (w tym Stanisław Jaromi) uczestniczyli wtedy w audiencji papieskiej dla katolickich ekologów i otrzymali od Franciszka błogosławieństwo na dalsze działania[22]. W czasie Światowych Dni Młodzieży w Krakowie w 2016 Ruch zrealizował eko-wioskę nazwaną Laudato si’[23]. W 2018 REFA działał w międzynarodowym forum poświęconym światowej polityce klimatycznej – Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie Zmian Klimatu w Katowicach[24].
Od 2012 Stanisław Jaromi jest szefem portalu internetowego Święto Stworzenia, który stał się głosem chrześcijańskim i franciszkańskim w szeroko rozumianej problematyce ekologicznej. Był inicjatorem kampanii „Czyńcie sobie Ziemię kochaną”[25], projektu Ogrodów Brata Franciszka oraz szkół liderów ekologii integralnej[1][26].
Stanisław Jaromi jest autorem Przewodnika po encyklice Laudato si’ Ojca Świętego Franciszka[27]. Zagadnienia ekologii katolickiej w relacji do problemów współczesności przedstawił w książkach Idea franciszkańska – Wielkie problemy współczesności oraz Patron Ekologów[28][29]. W 2019 opublikował książkę Boska Ziemia, w której analizował kwestie etyczno-moralne różnych aspektów ochrony środowiska i którą kończył pisać w dżungli amazońskiej[30][31]. Wydawnictwo Znak wydało wcześniej z jego udziałem e-book Ekologia[32]. Prowadzi bloga z zakresu filozofii, wiary i duchowości, a także nauki, kultury i ekologii[2][33]. Przedstawia w mediach zasady ekologii chrześcijańskiej[34][35][36]. Uczestniczy w gremiach eksperckich[37] i konferencjach naukowych[38][39].
Jest przewodniczącym franciszkańskiej Komisji do spraw sprawiedliwości, pokoju oraz integralności stworzenia FEMO (Federacji Europy Środkowo-Wschodniej Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych). Planowany projekt Centrum Fratelli tutti będzie od 2024 realizował w Pradze[40][41]. Został także przewodniczącym międzynarodowego komitetu organizacyjnego jubileuszu 800-lecia Pieśni Stworzeń św. Franciszka planowanego w 2025 w Kalwarii Pacławskiej[42]. W 2024 wydał komentarz «Laudate Deum» Papieża Franciszka walka o klimat poszerzony o polską perspektywę do treści papieskiej adhortacji w sprawie kryzysu klimatycznego[43][44][uwaga 1].
Został wyróżniony tytułem Człowieka Roku Polskiej Ekologii 2016[33]. W 2015 otrzymał nagrodę przyrodników – Medal Polskiej Niezapominajki[46][47]. Za zaangażowanie w edukację ekologiczną został uhonorowany w 2015 nagrodą im. bpa Romana Andrzejewskiego przyznawaną przez fundację Solidarna Wieś[48][49]. Równocześnie otrzymał specjalną nagrodę Senatu RP[50]. W czasie wręczenia głównej nagrody przez abpa Henryka Hosera w auli Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski odczytano list od prezydenta Andrzeja Dudy, który napisał:
Laureat tegorocznej edycji Nagrody im. ks. bpa Romana Andrzejewskiego, idąc w ślad za duchowym ojcem franciszkanów, świętym Franciszkiem z Asyżu, od lat angażuje się w filozoficzne pogłębienie oraz popularyzację chrześcijańskiej refleksji nad zagadnieniami współczesnej ekologii. Pragnę wyrazić uznanie dla tych wysiłków i serdecznie pogratulować Ojcu Doktorowi prestiżowego wyróżnienia.
.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.