Loading AI tools
rzeźba w Warszawie Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sztafeta[uwaga 1] – figuratywna rzeźba architektoniczna autorstwa Adama Romana, przedstawiająca trzech nagich biegaczy, w tym dwóch w momencie przekazywania pałeczki[4]. Znajduje się w pobliżu ronda Waszyngtona w Warszawie, przy wejściu na Stadion Narodowy (brama nr 3) od strony al. Księcia Józefa Poniatowskiego.
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Miejsce | |
Styl architektoniczny | |
Projektant | |
Całkowita wysokość |
4,5[1] m |
Data budowy |
1953[2]–1955 |
Data odsłonięcia |
22 lipca 1955[3] |
Ważniejsze przebudowy |
2008 |
Położenie na mapie Warszawy | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |
52°14′17,14″N 21°02′50,25″E |
Autor czerpał inspirację z reliefu „Marsylianka” François Rude’a znajdującego się na Łuku Triumfalnym w Paryżu[4][5], a wzorował się na rysunkach na greckich wazach. Pierwotne założenie obejmowało 2 biegaczy, jednak rzeźbiarz zdecydował się dodać jeszcze jedną postać. Praca pierwotnie miała stanąć przy schodach w Centralnym Parku Kultury na Powiślu. Gipsowym modelem zainteresował się prof. Jerzy Hryniewiecki (projektant Stadionu Dziesięciolecia), którego staraniem zmieniono lokalizację[2].
Praca powstawała w pośpiechu, aby zdążyć na inaugurację stadionu[6], stąd też poprzestano na wykonaniu modelu z betonu na stalowym szkielecie o wysokości ok. 2 m[7][1]. Umieszczona na 2,5 m cokole obłożonym kamieniem przy wejściu na trybuny[8][1], została odsłonięta 22 lipca 1955[3][9]. Plany zastąpienia jej spiżowym odlewem po zakończeniu V Światowego Festiwalu Młodzieży i Studentów zostały zarzucone[10].
Ze względu na wykonanie z nietrwałego materiału dzieło szybko niszczało[8]. Po wnioskach Rady Osiedla Kamionek[3], stołecznego konserwatora zabytków oraz stanowisku Rady Warszawy[11] z lipca 2007 Narodowe Centrum Sportu przyjęło propozycję remontu rzeźby przy okazji budowy Stadionu Narodowego. Kosztem 50 tys. zł, w listopadzie 2008 rzeźba została odrestaurowana przez Jacka Nowickiego[8][1].
W 2010 z inicjatywy Aleksandry Wałdowskiej powstał pomysł zastąpienia oryginalnej rzeźby jej odlewem z brązu, który poparły Muzeum Narodowe w Warszawie (planowało umieścić oryginał w Królikarni[1]), Międzyuczelniany Instytut Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki warszawskiej ASP[7][12], a koordynatorem projektu został prof. Andrzej Koss[13].
W dniach 7–31 marca 2011 w Centrum Olimpijskim w Warszawie odbyła się wystawa pt. „Adam Roman – czas sztafety”, poświęcona powstaniu i dziejom „Sztafety”, z osobistym udziałem Adama Romana w jej wernisażu[7][13], której celem było także zainteresowanie sponsorów projektem wycenianym na 400–800 tys. zł[5][7][14][15]. II edycja wystawy odbyła się w dniach 17–27 maja 2011 na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej[16].
23 sierpnia 2013, z inicjatywy Okręgu Warszawskiego Związku Polskich Artystów Plastyków, na jej cokole umieszczono granitową tablicę upamiętniającą zmarłego pół roku wcześniej Adama Romana[17], zaprojektowaną przez Ryszarda Stryjeckiego[5].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.