Unia walutowa, unia monetarna – system, w którym kraje nim objęte rezygnują ze swoich walut narodowych na rzecz wspólnej waluty. Kraje objęte unią walutową nie prowadzą niezależnych polityk pieniężnych (prowadzona jest jedna polityka realizowana przez wspólnie powołany bank centralny)[1].
Zgodnie z inną definicją unia walutowa to forma wspólnego rynku wnosząca dodatkowo dwa zasadnicze elementy: wspólny rynek kapitałowy (w tym finansowy), integrujących się krajów oraz unię kursową (unię tę można zrealizować przez wprowadzenie pełnej wymienialności walut tych krajów lub przez stosowanie we wzajemnych rozliczeniach wspólnej waluty)[2].
istnienia mechanizmu umożliwiającego zminimalizowanie ryzyka występowania szoków asymetrycznych, w tym poprzez stworzenie unii fiskalnej pomiędzy integrującymi się krajami;
dążenia do ograniczenia ryzyka poprzez stosowanie narzędzi polityki makroostrożnościowej.
P. Coffey, J.R. Presley: European Monetary Integration, London: Macmillan Press, 1976 (cyt. za L. Oręziak, Integracja Europejska w ramach Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, Warszawa: Monografie i Opracowania nr 330, SGPiS, 1991).
JakubJ.BorowskiJakubJ., Integracja monetarna. Wyzwania dla Polski, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, 2011, ISBN978-83-208-1963-2, OCLC802131687. Brak numerów stron w książce
J. Borowiec: Unia ekonomiczna i monetarna. Historia, podstawy teoretyczne, polityka, Wrocław: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego we Wrocławiu, 2001, ISBN83-7011-488-1.
D. Niedziółka (red): Unia gospodarczo-walutowa i jej pieniądz euro, Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Cła i Logistyki, 2008, ISBN978-83-89226-51-8.
Paul de Grauwe: Economics of monetary union, Oxford: Oxford University Press, 2012, ISBN978-0-19-960557-6.