Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
System polityczny – ogół organów państwowych, partii politycznych oraz organizacji i grup społecznych (formalnych i nieformalnych), uczestniczących w działaniach politycznych w ramach danego państwa oraz ogół norm regulujących wzajemne stosunki między nimi.
Określenie pojawiło się w literaturze w 1953 roku, w utworze Davida Eastona pod tym samym tytułem, zastępując używany do tej pory „system rządów”. Wcześniej występuje w piśmiennictwie polskim XIX wieku.
W politologii najczęściej podaje się trzy rodzaje systemów politycznych:
W tym ujęciu żadna część układu politycznego nie może istnieć bez innej, łączą je funkcjonalne zależności. Życie polityczne to system powiązanych czynności.
System polityczny jest częścią systemu społecznego obejmującego całe społeczeństwo, obejmuje trzy elementy:
Najważniejsze składniki działania politycznego to:
Przedstawicielami tego nurtu są: David Easton, Gabriel Almond , Bingham G. Powell i Karl W. Deutsch .
W tym rozumieniu system polityczny jest równorzędnym z ekonomicznym i kulturowym, podsystemem społecznym, wyodrębnionym z działalności grup społecznych. Oprócz podmiotów związanych stricte z działaniem politycznym, w ujęciu strukturalno-instytucjonalnym mieszczą się również organizacje pozarządowe.
Na podsystem ten składają się:
Ten model charakteryzuje się uwypukleniem znaczenia instytucji i norm politycznych, które mają decydujące znaczenie w relacji władzy i społeczeństwa. Wyróżnia się trzy elementy systemu politycznego w takim rozumieniu:
Typologia systemów politycznych według K. Wojtaszczyka:[1]
Postkomunistyczny system polityczny:
Wschodnioazjatycki system polityczny:
Ze względu na charakter systemu politycznego wyróżnia się modele:
Ze względu na strukturę i organizację instytucji, wyróżnia się:
Ze względu na strukturę terytorialno-organizacyjną, wyróżnia się:
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.