Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wybrzeże Trzebiatowskie (313.22) – mezoregion fizycznogeograficzny Pobrzeża Szczecińskiego, obejmujący pas wybrzeża nad Zatoką Pomorską o długości 60 km od cieśniny Dziwny po Kołobrzeg.
.jpg) Wybrzeże Trzebiatowskie w Niechorzu | |
 | |
| Prowincja | |
|---|---|
| Podprowincja | |
| Makroregion | |
| Mezoregion |
Wybrzeże Trzebiatowskie |
| Powierzchnia • ogółem |
|
| Zajmowane jednostki administracyjne |
|
Od południa przylega do Równiny Gryfickiej, a od wschodu (od doliny Parsęty) graniczy z Wybrzeżem Słowińskim. Na zachód znajduje się mezoregion wysp Uznam i Wolin.
Wybrzeże obejmuje obszar o powierzchni ok. 290 km², a długość linii brzegowej wynosi ok. 60 km. Wzdłuż brzegu nad Dziwną oraz od ujścia Regi po ujście Parsęty w Kołobrzegu ciągnie się pas wydm nadmorskich. Mierzeja Dziwny domyka częściowo połączenie cieśniny z Morzem Bałtyckim, a we wschodniej części wybrzeża przybrzeżna akumulacja piasków odcięła od morza jeziora Liwia Łuża i Resko Przymorskie[1]. Na wschód od Liwiej Łuży znajduje się zarastające jezioro Konarzewo (Bagno Pogorzelickie). We wschodnim krańcu wybrzeża, w odległości 4 km od brzegu znajduje się jezioro Borek.
Środkową część Wybrzeża Trzebiatowskiego charakteryzują kępy morenowe, które są podcinane przez fale. Przykładem silnej abrazji są ruiny kościoła w Trzęsaczu z przełomu XIV/XV wieku, gdzie nad urwiskiem nadmorskim zachował się tylko fragment południowej ściany świątyni. W wyniku działań abrazyjnych w ciągu 500 lat nastąpiło przesunięcie linii brzegowej o tysiąc kilkaset metrów, czyli odległości w jakiej został zbudowany kościół od brzegu. Obecnie klif jest stale umacniany przez Urząd Morski w Szczecinie, by zapobiec dalszej abrazji fal sztormowych[1].
W rejonie od Rewala po zachodni fragment Niechorza znajduje się wysoczyzna moreny dennej podcięta od północy abrazyjną krawędzią wybrzeża klifowego. Od południa wysoczyzna ograniczona jest fragmentem marginalnej doliny rzeki Świniec. W obrębie rewalskiej kępy wysoczyznowej wysokości bezwzględne mają średnio 10–15 m n.p.m., a sięgają do 22 m n.p.m. (wzniesienie, na którym posadowiono latarnię w Niechorzu). Wysoczyzna jest zbudowana z glin zwałowych i piasków lodowcowych, tworzących płaską powierzchnię moreny dennej. Na zachód od Pustkowa wysoczyznę nadbudowują nadbrzeżne wały wydmowe oraz położone głębiej w ląd zespoły wydm lądowych, parabolicznych, tworzących wydłużone wały wydmowe o wysokości do 10 m[2].
Centralną część Niechorza i zachodnią część Pogorzelicy obejmuje mierzeja Liwii Łużej o szerokości od 400 m do 1200 m, która oddziela jezioro od wód Morza Bałtyckiego. Teren mierzei wznosi się na wysokość od 1 do 4 m n.p.m. i nadbudowany jest krótkimi wałami wydmowymi o wysokości do 10–12 m (do 15 m n.p.m.). Południowy, zatorfiony brzeg mierzei łagodnie opada do bardzo płytkiego jeziora przybrzeżnego. Do Liwii Łużej od strony południowej uchodzą cieki i rowy odwadniające dolinę przymorską (Liwia, Kanał Lądkowski, Liwka)[2].
Nad morzem, na wschód od centralnej części Pogorzelicy, rozciąga się obszar intensywnej akumulacji eolicznej. W obszarze przybrzeżnym występują typowe nadmorskie wydmy wałowe o wysokości od 6 do 10 m n.p.m. Południowy brzeg akumulacji eolicznej opiera się o krawędź wysoczyzny na wschód od wsi Skalno, wznoszącej się do 32,4 m n.p.m.[2] Dalej na wschód i południe, po ujście Regi rozciąga się zespół wysokich pagórów wydmowych wznoszących się na wysokość do 40,0 m n.p.m. (Lesica). Pomiędzy nimi występują niecki zagłębień deflacyjnych lub wąskie dolinki okresowo czynnych cieków[2].
Nazwane wzniesienia: Sowia Góra (35 m n.p.m.), Lesica (40 m n.p.m.), Cyganka (34 m n.p.m.). Mrówcze Góry są skupiskiem wzniesień od 10,7 do 22,0 m n.p.m., pośród których ulokowane są zabudowania jednostki wojskowej 78 Pułku Rakietowego Obrony Powietrznej.
W 2008 roku dokonano badań jakości wód przybrzeżnych Wybrzeża Trzebiatowskiego w dwóch stanowiskach. Elementy fizykochemiczne wód oceniono na poniżej stanu dobrego. Udział substancji szczególnie szkodliwych zbadano tylko w pobliżu ujścia Regi, gdzie oceniono stan na dobry. Stan elementów biologicznych na stanowisku w gminie Rewal oceniono na słaby, a w pobliżu ujściu Regi na umiarkowany. Stan ekologiczny oceniono w pierwszym na słaby, a przy ujściu Regi na umiarkowany. W dwustopniowej skali inspektorat ocenił stan wody przybrzeżnej tego obszaru na zły[3].
Znaczną część mezoregionu obejmują dwa obszary sieci Natura 2000: Trzebiatowsko-Kołobrzeski Pas Nadmorski oraz obszar specjalnej ochrony ptaków "Wybrzeże Trzebiatowskie”.
Na obszarze wybrzeża ustanowiono 5 rezerwatów przyrody. Pierwszy rezerwat „Jezioro Liwia Łuża” jest miejscem lęgowym łabędzi i ostoją ptactwa wodnego. Drugi florystyczny rezerwat „Roby” ma na celu ochronę stanowisk roślin naczyniowych i zarodnikowych. We wschodniej części wybrzeża utworzono rezerwat leśny „Nadmorski bór bażynowy w Mrzeżynie”, którego celem ochrony przyrody jest zachowanie w pełni wykształconego zbiorowiska leśnego boru bażynowego na typowym siedlisku wydm nadmorskich. W zachodniej części wybrzeża powołano dwa rezerwaty „Klif w Dziwnówku” i „Klif w Łukięcinie”, chroniące klify na wybrzeżu Bałtyku.
Fitocenozy na Wybrzeżu Trzebiatowskim odróżnia nieznaczny udział wrzośca bagiennego i brak woskownicy europejskiej, jednak posiadają one szereg specyficznych cech, dotyczących genezy, powiązań sukcesyjnych i struktury gatunkowej, charakterystycznych dla nadmorskich borów bagiennych[4].
Wybrzeże Trzebiatowskie znajduje się na uboczu głównych szlaków komunikacyjnych, jednakże jest wykorzystywane w sezonie letnim na potrzeby turystyki i rekreacji[1].
Na Wybrzeżu Trzebiatowskim położone są kąpieliska: Dziwnów, Dziwnówek, Łukęcin, Pobierowo, Rewal, Niechorze, Pogorzelica, Mrzeżyno, Dźwirzyno, Grzybowo.
Na wybrzeżu ulokowane są 3 porty morskie: port Dziwnów, port Mrzeżyno, port Dźwirzyno oraz 2 przystanie morskie w Rewalu i Niechorzu. Większość z nich jest wykorzystywana głównie przez rybaków.
Głównymi miastami mezoregionu są Trzebiatów, Kamień Pomorski i Dziwnów.
Popularne miejsce letniego i weekendowego wypoczynku. Liczne ośrodki wypoczynkowe i gospodarstwa agroturystyczne. W Kamieniu Pomorskim uzdrowisko. Wybrane atrakcje turystyczne i zabytki:[5][6]
Istniejące i projektowane szlaki turystyczne mezoregionu:[7]
Szlak Nadmorski
Szlak Nad Bałtykiem i Zalewem Szczecińskim Szlak Pobrzeża Rewalskiego
Szlak Liwiej Łuży
Ścieżka historyczna Pobierowo-Pogorzelica
Międzynarodowy szlak rowerowy wokół Bałtyku R-10Ścieżki rowerowe Urzędu Gminy Rewal:[8]
Szlak rowerowy „Śladami Rybołówstwa Morskiego”
Szlak rowerowy „Śladami Historii Niechorza”
Szlak rowerowy „Jezioro Liwia Łuża”
Szlak rowerowy „Leśnym Duktem”
Szlak rowerowy „Wschodni Szlak Łącznikowy”Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
