Wyspa Północna (Nowa Zelandia)

Wyspa Północna (ang. North Island, maor. Te Ika-a-Māui) – jedna z dwóch głównych wysp Nowej Zelandii (druga to Wyspa Południowa). Powierzchnia wyspy wynosi 115 778 km² co daje jej 14 miejsce na świecie. Jest to wyspa kontynentalna. Najwyższym punktem wyspy jest wulkan Ruapehu, który wznosi się na wysokość 2797 m n.p.m.

Wyspa Północna

Państwo	Nowa Zelandia
Akwen	Ocean Spokojny
Archipelag	Nowa Zelandia
Powierzchnia	115 778 km²
Populacja (VI 2009) • liczba ludności • gęstość	3 287 600 28,4 os./km²
Położenie na mapie Nowej Zelandii Wyspa Północna
39°S 176°E

Najbardziej wysunięty na południe punkt wyspy to przylądek Palliser.

Wyspa Północna w mitologii

Według mitologii maoryskiej Wyspy Północna i Południowa Nowej Zelandii powstały dzięki działaniom półboga Maui. Półbóg Maui i jego bracia łowili ryby z czółna (Wyspy Południowej), kiedy złapał wielką rybę i wyciągnął ją z morza. Kiedy nie patrzył, jego bracia walczyli o rybę i posiekali ją. Ta wielka ryba stała się Wyspą Północną, stąd nazwa Maorysów na Wyspie Północnej to Te Ika-a-Maui („Ryba Maui”). Uważa się, że góry i doliny powstały w wyniku siekania ryb przez braci Maui. Do początku XX wieku alternatywną nazwą Maorysów dla Wyspy Północnej była Aotearoa. W obecnym użyciu Aotearoa to zbiorowa nazwa Maorysów dla Nowej Zelandii jako całości.

Regiony Wyspy Północnej

Na Wyspie Północnej utworzonych jest 9 regionów administracyjnych.

• Northland
• Auckland
• Zatoka Obfitości (ang. Bay of Plenty)
• Gisborne
• Waikato
• Taranaki
• Manawatu-Wanganui
• Hawke’s Bay
• Wellington

Miasta Wyspy Północnej

Na Wyspie Północnej położonych jest kilka ważniejszych miast Nowej Zelandii, m.in. Wellington, stolica kraju oraz Auckland, największe miasto Nowej Zelandii. Około 76% Nowozelandczyków mieszka na Wyspie Północnej. Ważniejsze miasta to (dane szacunkowe z VI 2009):

• Auckland – ludność 1333,3 tys., pow. 1086 km², gęstość zaludnienia 1227,7 osób/1 km² (aglomeracja)
• Manukau – 410,16 tys.
• Wellington – 386 tys. (aglomeracja)
• North Shore – 269,5 tys.
• Waitakere – 206,27 tys.
• Hamilton – 200,3 tys. (aglomeracja)
• Tauranga – 118,2 tys.
• Lower Hutt – 97,69 tys.
• Palmerston North – 80,7 tys.
• Hastings – 63,58 tys.

Panorama Auckland ze Sky Tower

• Napier – 57,09 tys.
• Rotorua – 55,6 tys.
• New Plymouth – 51,6 tys.
• Whangarei – 51,4 tys.
• Porirua – 48,86 tys.
• Kapiti – 39,6 tys.

Manukau

• Wanganui – 39,6 tys.
• Upper Hutt – 37,13 tys.
• Gisborne – 33,9 tys.
• Pukekohe – 25,32 tys.
• Paraparaumu – 25,26 tys.
• Taupō – 22,07 tys.
• Masterton – 19,34 tys.
• Levin – 19,01 tys.
• Whakatane – 18,45 tys.
• Cambridge – 16,11 tys.
• Te Awamutu – 15 tys.
• Feilding – 13,93 tys.
• Tokoroa – 12,74 tys.
• Hawera – 10,53 tys.

Do dużo mniejszych zaliczyć można m.in.:

• Thames – 6,81 tys.
• Huntly – 6,75 tys.
• Kerikeri – 6,69 tys.
• Matamata – 6,41 tys.
• Stratford – 5,36 tys.
• Foxton – 4,29 tys.
• Carterton – 4,09 tys.
• Pahiatua – 2,49 tys.
• Bulls – 1,58 tys.
• Coromandel – 1,49 tys.
• Ahipara – 1,19 tys.

Półwyspy i przylądki

• Coromandel Peninsula
• Northland Peninsula
• Cape Palliser
• Cape Reinga
• East Cape
• North Cape

Zatoki i wybrzeża

Hauraki Gulf

• Bay of Islands
• Bay of Plenty
• Hauraki Gulf
• Hawke Gulf
• Ninety Mile Beach
• North Taranaki Bight
• South Taranaki Bight

Jeziora i rzeki

• Lake Taupō
• Waikato River
• Whanganui River

Najwyższe szczyty

Tongariro National Park

• Ruapehu (2797 m)
• Egmont/Taranaki (2518 m)
• Ngauruhoe (2291 m)
• Tongariro (1978 m)
• Mangaweka (1733 m)
• Hikurangi (1440 m)
• Raukumara (1413 m)
• Tarawera (1111 m)

Lasy i parki narodowe

• Egmont National Park
• Tongariro National Park
• Waipoua Kauri Forest
• Whanganui National Park

Jaskinie

• Waitomo Caves

Kontrola autorytatywna (wyspa):

• VIAF: 240327130
• LCCN: sh85092518
• GND: 4042529-0
• NKC: ge600423
• J9U: 987007533833805171

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3961499
• Britannica: place/North-Island
• БРЭ: 3544010
• SNL: Nordøya
• Catalana: 0046326
• DSDE: Nordøen