Świerklaniec

Świerklaniec (niem. Neudeck^[3]) – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim, w gminie Świerklaniec^[4]^[5]. Siedziba gminy Świerklaniec oraz sołectwa Świerklaniec. Wieś gminna została utworzona 1 października 1924 r. ze zlikwidowanego obszaru dworskiego Świerklaniec^[6]. Zasadniczą część siedliska wsi Świerklaniec stanowi dawna wieś Stare Chechło.

Szybkie fakty Państwo, Województwo ...

W latach 1975–1998 wieś należała administracyjnie do województwa katowickiego.

Opis	Ogółem	Kobiety	Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	4250	100	2225	52,4%	2025	47,6%

Historyczny podział administracyjny

W skład wsi Świerklaniec wchodzą miejscowości^[8]:

z dawnego obszaru dworskiego Świerklaniec (uznawane do dziś jako odrębne miejscowości)

Bizja (niem. Bisia, zabudowania nadgraniczne obszaru dworskiego Świerklaniec),
Ostrożnica (niem. Ostrosnitza, zabudowania obszaru dworskiego Świerklaniec),
Świerklaniec (niem. Neudeck, zamek i obszar dworski z dworem, folwarkiem i leśniczówką, od 1924 r. wieś),

dawna gmina wiejska Stare Chechło (w całości wcielona do wsi Świerklaniec)

Stare Chechło (niem. Alt-Chechlau, wieś, jej oś stanowi ul. Główna),
Żabieniec (niem. Zabinietz, część Starego Chechła).

Remove ads

Integralne części wsi Świerklaniec^[4]^[5]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0222249	Bizja	część wsi
0222255	Ostrożnica	część wsi

Rekreacja

Według NID na obszarze wsi znajduje się 20 zabytkowych obiektów wpisanych do rejestru zabytków.

Główną atrakcją jest park w Świerklańcu, który ma powierzchnię 154 ha. Znajduje się w nim m.in. Pałac Kawalera oraz Kościół Dobrego Pasterza z mauzoleum. Dawniej mieściła się tu posiadłość rodu Henckel von Donnersmarcków wraz z nieistniejącym Małym Wersalem. W miejscu pałacu znajdują się alejki parkowe wraz z rzeźbami Emanuela Frémieta „Trzy Nimfy”, które dawniej stały przed wejściem do pałacu. Znajdują się tu również ruiny dawnego zamku piastowskiego.

W pobliżu Świerklańca znajduje się zbiornik wodny Kozłowa Góra oraz zalew w Chechle.

Remove ads

Nazwa

Nazwa Świerklaniec (zapis Schwierklinietz 1507) pochodzi od śl. gwarowej formy świerkla = świerk. Jest to nazwa topograficzna^[9].

43% gminy zajmują lasy. Jednym z najbardziej znanych kompleksów leśnych jest park Świerklaniecki. Występują tam 120-letnie dęby, sosny wejmutki i wiele cennych gatunków drzew.

Zabytki

istniejące

nieistniejące

Pałac w Świerklańcu wybudowany na polecenie Guida von Donnersmarcka w prezencie dla jego żony Blanki de Paivy, popularnie zwany Śląskim lub Małym Wersalem, spalony w 1945 r.
Zamek piastowski w Świerklańcu, spalony w 1945 r.