Škoda Transportation

Škoda Transportation a.s. ([ˈʃkɔda] posłuchaj^ⓘ) – czeskie przedsiębiorstwo przemysłu maszynowego z główną siedzibą w Pilźnie.

Ten artykuł dotyczy przedsiębiorstwa przemysłu maszynowego w Pilźnie. Zobacz też: zakłady samochodowe Škoda Auto.

Škoda Transportation a.s.

Siedziba Škoda Transportation w Pilźnie. Przed budynkiem trolejbus Škoda 9Tr.
Państwo	Czechy
Siedziba	Pilzno
Data założenia	1859
Forma prawna	spółka akcyjna
brak współrzędnych
Strona internetowa

Lokomotywa serii 141 ČD produkcji zakładów Škoda

Skoda Varsovia

Historia

Początki przedsiębiorstwa sięgają 1859, kiedy to hrabia Valdštejn założył w Pilźnie oddział swej fabryki maszyn i odlewni. W roku 1869 fabrykę wykupił jej główny inżynier Emil Škoda i od tego roku przyjęła ona jego nazwisko (jako tzw. Škodovy závody – Zakłady Škody). W 1899 następuje transformacja przedsiębiorstwa w spółkę akcyjną i przestawienie na produkcję broni. Po powstaniu Czechosłowacji w roku 1918 rozszerzono zakres produkcji o lokomotywy, samochody, samoloty, statki i inne.

Podczas II wojny światowej zakłady stały się ośrodkiem nazistowskiego przemysłu wojennego, a w kwietniu 1945 w wyniku nalotu aliantów zniszczone zostało 70% zakładów. Po wojnie przedsiębiorstwo znacjonalizowano i oddzielono od niego niektóre zakłady (m.in. fabrykę samochodów w mieście Mladá Boleslav – późniejsza Škoda Auto – i fabrykę samolotów w Pradze). Następuje przestawienie produkcji na potrzeby przemysłu ciężkiego, głównie państw bloku wschodniego. W latach 1951–1953 zakłady nosiły imię W.I. Lenina, ale z nazwy tej szybko zrezygnowano, gdyż odstraszała zagranicznych kontrahentów i powrócono do nazwy Škoda.

Po 1989 rozpoczęto prywatyzację, a w 1992 podjęto decyzję o wyborze tzw. „czeskiej drogi” podczas prywatyzacji (prywatyzacja bez udziału spółek zagranicznych). Spowodowało to problemy finansowe, ale groźbę bankructwa zażegnano w roku 1999 poprzez umowę z bankami. W kwietniu 2000 założono spółkę akcyjną Škoda Holding.

Od jesieni 2017 roku Škoda Transportation jest własnością grupy kapitałowej PPF. W maju 2018 r. zakończył się trwający od 2015 proces wykupu 100% akcji fińskiego producenta taboru Transtech^[1].

Oddziały Škoda Holding

• Energetyka:
  • Škoda Power a.s.
  • Škoda Power Pvt. Ltd.
  • Škoda Jinma Turbine Ltd.
• Transport:
  • Škoda Transportation a.s.
  • Škoda Electric s.r.o.
  • Škoda Vagonka, a.s
  • Sibelektroprivod
  • Škoda Ostrov s.r.o.
  • VÚKV, a.s.

Produkcja

• środki transportu (lokomotywy, tramwaje, trolejbusy)
• obrabiarki
• energetyka
• badania i rozwój

Tramwaje

Tramwaj Škoda 14 T dla Pragi

Škoda wykorzystała lukę po największym producencie taboru tramwajowego w Czechach – zakładach ČKD w Pradze, które zostały wykupione przez koncern Siemens i zaprzestały produkcji tramwajów. Oprócz produkcji na rynek krajowy prowadzi także eksport.

Trójczłonowe wersje (03 T i 10 T) oznaczane są nazwą Astra (asynchronní tramvaj – tramwaj asynchroniczny), a w Brnie Anitra (asynchronní nízkopodlažní tramvaj – asynchroniczny tramwaj niskopodłogowy), zaś pięcioczłonowe (05 T, 06 T) nazwą Vektra (velkokapacitní tramvaj – tramwaj wielkopojemny).

Od roku 2002 jeden z kooperantów Škody – firma Inekon, podjęła wraz z przedsiębiorstwem komunikacyjnym miasta Ostrawy produkcję wozów Trio, bazujących na rozwiązaniach tramwaju 03 T. Od 2007 tramwaje Škody można również spotkać na ulicach Wrocławia, gdzie pojawił się najpierw model 16 T, a w 2011 19 T.

Model	Lata budowy	Miejsca eksploatacji	Liczba sztuk
03 T	1997 – 2005	Pilzno, Brno, Most i Litvínov, Ołomuniec, Ostrawa	48
05 T	2003	Pilzno (prototyp)	1
06 T	2006 – 2007	Cagliari (Włochy)	9
10 T	2001 – 2002	Portland, Tacoma (USA)	7 + 3
13 T	2007 –	Brno (w produkcji)	20
14 T	2005 – 2009	Praga	60
15 T	2010 –	Praga (w produkcji)	250
15 T	2010 –	Ryga (w produkcji)	20 + 20
16 T	2006 – 2007	Wrocław	17
19 T	2010 – 2011	Wrocław	31
26 T	2012	Miszkolc	31
30 T	2013 – 2015	Bratysława	15

Trolejbusy

Trolejbus Škoda 21Tr w Ostrawie

Firma Škoda produkowała w swojej historii następujące typy trolejbusów:

Model	Lata budowy	Miejsca eksploatacji	Liczba sztuk
1Tr	1936	Praga	1
2Tr	1938	Pilzno, Praga	5
3Tr	1941 – 1948	Pilzno	34
4Tr	1942	–	–
5Tr	1943	–	–
6Tr	1949	Brno, Pilzno	16
7Tr	1950-1955		173
8Tr	1955-1961		742
9Tr	1958-1981		7372
10Tr	koniec lat 50. XX wieku	–	–
T 11	1964-1967		8
12Tr	?	ZSRR	?
13Tr	1969	?	?
14Tr	1972-2004		3852
15Tr	1988-2004		600
16Tr	?	?	?
17Tr	1987-1990	Ostrawa	3
18Tr	?	?	?
19Tr	?	?	?
20Tr	?	?	?
21Tr	1995-2004		135
22Tr	1993-2004		13
23Tr	?	?	?
24Tr	2003-do dziś		?
25Tr	2004-do dziś		?
26Tr	2009-do dziś		?
27Tr	2009-do dziś	?	?
28Tr	2009-do dziś		?

Lokomotywy

Zakłady Škoda produkowały lokomotywy parowe, spalinowe oraz elektryczne. Lokomotywy parowe oferowane były od 1920 do 1958 roku. Łącznie powstało ponad 3300 parowozów.

Škoda wyprodukowała pierwszą lokomotywę elektryczną już w 1928 roku. Od tego momentu powstało ponad 5500 egzemplarzy elektrowozów różnego typu. Wiele z nich zostało wyeksportowanych do ówczesnego ZSRR.

Typ 109E

W drugiej połowie lat 90. w biurze konstrukcyjnym należącym do Škoda Transportation, rozpoczęto pracę nad całkowicie nową, elektryczną, wielosystemową lokomotywą przeznaczoną do prowadzenia pociągów pasażerskich z prędkością do 200 km/h. Nowy typ oznaczono jako 109E.

Aktualnie lokomotywy typu 109E posiadają České dráhy oraz Železnice Slovenskej republiky.

W 2013 roku niemiecki przewoźnik DB podpisał umowę na dostarczenie 6 składów pociągów pasażerskich^[2] wyposażonych w lokomotywy 109E.