250 Szpital Wojskowy w Dziwnowie

Szpital Chirurgiczny Nr 250 – szpital chirurgiczny ludowego Wojska Polskiego przeznaczony do leczenia uchodźców greckich, a przede wszystkim żołnierzy-partyzantów Demokratycznej Armii Grecji (DSE), rannych i poszkodowanych w czasie wojny domowej w Grecji. Ogółem w szpitalu było leczonych ok. 2000 greckich i macedońskich uchodźców^[1].

Szpital Chirurgiczny Nr 250

Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1949
Rozformowanie	1951
Dowódcy
Pierwszy	ppłk Ryszard Kamiński
Organizacja
Numer	JW 1904
Dyslokacja	Garnizon Dziwnów
Rodzaj wojsk	Wojskowa Służba Zdrowia
Podległość	Oddział II SG WP
Skład	Etat Nr 21/155, 21/159

Kamień z tablicą w Dziwnowie przy ul. Parkowej, upamiętniający greckich partyzantów

JW 1904 podlegała instytucji wywiadu wojskowego (Oddziałowi II SG WP), była objęta tajemnicą wojskową i w korespondencji nazwa szpitala nie występowała.

Historia szpitala

Szpital na ponad tysiąc łóżek zorganizowano w poniemieckiej bazie hydroplanów w Dziwnowie. Wyremontowano 27 budynków mieszkalnych i koszarowych, przygotowano blok operacyjny, oddziały dla ciężko i lekko rannych, oddziały chorób wewnętrznych i zakaźnych, fizykoterapii, rehabilitacji, neurologii i aptekę^[2].

Do przetransportowania rannych został wyznaczony drobnicowiec SS „Kościuszko” pod dowództwem kapitana żeglugi wielkiej Kazimierza Lipskiego^[3]. Statek został przygotowany w taki sposób, że po przybyciu do albańskiego portu Durrës i rozładunku sprzętu został przekształcony w pływający szpital chirurgiczny na 1000 łóżek^[3]. SS „Kościuszko” wypłynął z Durrës w dniu 13 lipca 1949 roku^[4].

Pierwszy transport 747 rannych Greków przybył w nocy z 25 na 26 lipca 1949 roku^[2][a]. We wrześniu na pokładzie SS „Kościuszko”, przetransportowano do szpitala kolejnych 207 Greków. Kolejnych rannych przywiózł rumuński transatlantyk „Transilvania”^[2].

W połowie lipca 1949 roku personel szpitala polowego stanowiło: 14 lekarzy, 6 podoficerów sanitariuszy, 17 pielęgniarek, 18 osób personelu pomocniczego oraz dwa plutony ochrony liczące łącznie 80 marynarzy, w tym wartowników, kierowców i kucharzy^[5]. Komendantem szpitala został podpułkownik Ryszard Kamiński. Zastępcą komendanta do spraw leczniczych kapitan lekarz Władysław Barcikowski, a zastępcą do spraw politycznych major Franciszek Szafrański^[6].

Pierwsza grupa 102 partyzantów opuściła Dziwnów 2 grudnia 1949 roku. Część została przeniesiona do łódzkiego Szpitala Klinicznego nr 1. Ostatni Grecy opuścili szpital w listopadzie 1950 roku^[7].

Zmarli pacjenci grzebani byli w zamkniętym kompleksie koszarowym, na skraju lotniska. Według danych szacunkowych pogrzebano tam około 25 Greków. Obecnie w miejscu tym znajduje się pomnik upamiętniający istnienie szpitala. O obecności Greków w Dziwnowie przypomina również kamień pamiątkowy zlokalizowany na końcu ulicy Parkowej.

Zobacz też

• Grecy w Polsce

Uwagi

1. Szef Oddz. II SG WP generał Wacław Komar w swoim sprawozdaniu sporządzonym 25 marca 1967 roku podał, że rozładunek rannych rozpoczął się około 1 w nocy 24 lipca 1949 roku. Autor sprawozdania obserwował rozładunek rannych w towarzystwie swojego zastępcy pułkownika Stanisława Flato^[3].