3 ruble – 20 złotych (1834–1841)

3 ruble – 20 złotych (1834–1841) – złota dwunominałowa moneta o wartości trzech rubli i jednocześnie dwudziestu złotych, przygotowana dla Królestwa Kongresowego okresu po powstaniu listopadowym, wprowadzona do obiegu jednocześnie na terenie Królestwa i Imperium Rosyjskiego ukazem carskim z 1 maja 1834 r.^[1] Moneta była bita w mennicach w Petersburgu i w Warszawie, w latach 1834–1841, według rosyjskiego systemu wagowego – zołotnikowego, opartego na funcie rosyjskim^[2][3][4][5].

3 ruble – 20 złotych (1834–1841)

Państwo	Imperium Rosyjskie
Typ monety	moneta obiegowa
Nominał	3 ruble – 20 złotych
Rocznik	1834, 1835, 1836, 1837, 1838, 1839, 1840, 1841
Emisja
Mennica	Petersburg, Warszawa
Nakład	203 410 sztuk
Data emisji	1 maja 1834
Opis fizyczny
Masa	4,0719 g
Średnica	19 mm
Materiał	złoto Au916
Rant	skośnie ząbkowany
Stempel	zwykły

Awers

Na tej stronie umieszczono orła cesarstwa rosyjskiego – dwugłowy orzeł z trzema koronami, w prawej łapie trzyma miecz i berło, w lewej jabłko królewskie, na piersi tarcza herbowa ze Św. Jerzym na koniu powalającym smoka, wokół tarczy łańcuch z krzyżem Św. Andrzeja, na skrzydłach orła sześć tarcz z herbami – z lewej strony Kazania, Astrachania, Syberii, z prawej strony Królestwa Polskiego, Krymu i Wielkiego Księstwa Finlandii^[6]. Na dole, po obu stronach ogona orła, znajduje się znak kierownika mennicy w Petersburgu –

• Pawła Daniłowa – litery П Д (pol. P D, 1834–1838) lub
• Aleksego Czadowa – litery А Ч (pol. A Cz, 1839–1841),

a w przypadku monet bitych w Warszawie znak mennicy – litery M W^[4].

Rewers

Na tej stronie umieszczono nominał 3, z dwóch stron rozety, poniżej napis „РУБЛЯ.”, pod nim nominał 20, pod nim „ZŁOTYCH.”, poniżej rok bicia: 1834, 1835, 1836, 1837, 1838, 1839, 1840 lub 1841, po roku kropka, na samym dole, tylko na monetach z Petersburga, oznaczenie mennicy „С.П.Б.”, dookoła napis^[4]:

ЧИСТАВО ЗОЛОТА 81 ДОЛЯ.

Opis

Monetę bito w złocie próby 916, na krążku o średnicy 19 mm, masie 4,0719 grama, z rantem skośnie ząbkowanym. Według sprawozdań mennic w latach 1833–1841 w obieg wypuszczono 203 410 monet, z czego 201 964 sztuk z mennicy w Petersburgu oraz 1446 sztuk z mennicy w Warszawie^[5].

Stopień rzadkości poszczególnych roczników i typów monet przedstawiono w tabeli:

Rocznik	Mennica	Stopień rzadkości	Szacowana liczba egzemplarzy	Uwagi	Zdjęcie
3 ruble – 20 złotych 1834	С.П.Б.	R2[7]	3001–15 000
	M.W.	R5[7]	26–120
3 ruble – 20 złotych 1835	С.П.Б.	R2[8]	3001–15 000
	M.W.	R5[8]	26–120
3 ruble – 20 złotych 1836	С.П.Б.	R3[9]	601–3000
	M.W.	R5[9]	26–120
3 ruble – 20 złotych 1837	С.П.Б.	R2[10]	3001–15 000
	M.W.	R5[10]	26–120
3 ruble – 20 złotych 1838	С.П.Б.	R2[11]	3001–15 000
	M.W.	R6[12]	7–25
3 ruble – 20 złotych 1839	С.П.Б.	R3[13]	601–3000
	M.W.	R6[13]	7–25
3 ruble – 20 złotych 1840	С.П.Б.	R3[14]	601–3000
	M.W.	R7[14]	4–6	w niektórych katalogach jako moneta próbna[12]
3 ruble – 20 złotych 1841	С.П.Б.	R8[15]	2–3	w niektórych katalogach jako moneta próbna[12]

Ponieważ daty na monecie mieszczą się w latach panowania Mikołaja I, więc w numizmatyce rosyjskiej zaliczana jest do kategorii monet tego cara^[16].

Liczba znanych odmian łącznie z wszystkich lat bicia wynosi^[17]:

• z mennicy w Petersburgu – 12^[18] (z uwzględnieniem wariantów – 23^[19])
• z mennicy w Warszawie – 7^[20]

Zobacz też

• dukat 1831
• monety polsko-rosyjskie
• moneta dwunominałowa
• monety zaboru rosyjskiego
• tabela cennikowa Bolcewicza