4TP

4TP (oznaczenie fabryczne PZInż 140) – prototyp polskiego lekkiego czołgu rozpoznawczego z okresu sprzed II wojny światowej.

4TP

Nieuzbrojony prototyp 4TP
Dane podstawowe
Państwo	Polska
Producent	Państwowe Zakłady Inżynierii (PZInż)
Typ pojazdu	czołg lekki
Trakcja	gąsienicowa
Załoga	2 osoby
Historia
Prototypy	15 sierpnia 1937 roku
Produkcja	1936–1937
Wycofanie	1939
Egzemplarze	1 prototyp
Dane techniczne
Silnik	Silnik gaźnikowy PZInż 425: 95 KM przy 3600 obr./min, pojemność 3880 cm³, 8-cylindrowy, 4-suwowy, widlasty, chłodzony cieczą, średnica cylindra 82 mm, skok tłoka 92 mm Docelowo: Nowy silnik PZInż 725 – gaźnikowy, 6-cylindrowy rzędowy, 5180 cm³, 100–120 KM
Transmisja	Silnik gaźnikowy
Poj. zb. paliwa	ok. 300 litrów
Pancerz	stalowy, nitowany, 8–17 mm
Długość	3,84 m
Szerokość	2,08 m
Wysokość	1,75 m
Prześwit	0,32 m
Masa	4,33 t
Moc jedn.	22 KM/t
Nacisk jedn.	0,34 kg/cm²
Osiągi
Prędkość	55 km/h
Zasięg pojazdu	po szosie 450 km, w terenie 240 km
Pokonywanie przeszkód
Brody (głęb.)	0,70 m
Rowy (szer.)	1,60–1,70 m
Kąt podjazdu	38°
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 × nkm wz. 38FK kal. 20 mm (200 nab.) 1 × Karabin maszynowy wz. 30 kal. 7,92 mm (2500 nab.)
Użytkownicy
Polska

Należał do rodziny nowoczesnych pojazdów gąsienicowych, skonstruowanych w całości w Polsce pod koniec lat trzydziestych przez inż. Edwarda Habicha. Ten czołg miał szansę wejść na uzbrojenie wojsk pancernych Wojska Polskiego, w miejsce używanych dotąd tankietek TK/TKS.

Historia

Inżynier E. Habich, kierownik oddziału Biura Studiów PZInż., opracował w 1936 r. projekt lekkiego czołgu rozpoznawczego o ciężarze 4 ton, nazywanego 4TP (PZInż 140). Projekt bazował – podobnie jak polskie tankietki i czołg 7 TP – na pierwowzorze firmy Vickers, tzw. czołgu patrolowym. Równolegle z czołgiem 4TP, bazując na tym samym pierwowzorze^[1], wykonano również jeden egzemplarz doświadczalny czołgu pływającego (PZInż 130), w którym w celu zmniejszenia ciężaru zastosowano żeberkowe koła nośne i specjalne gąsienice.

Prototypy obu wozów wykonane były z próbnymi wieżami bez uzbrojenia. W opracowaniu były wieże: dla czołgu PZInż 140 z jednym nkm-em 20 mm i jednym km-em 7,9 mm, a dla czołgu PZInż 130 z jednym z tych dwu karabinów. Rozważano także umieszczenie w czołgu PZInż 140 działka 37 mm. W maju 1939 r. 4TP przeszedł ostatnie próbne jazdy. W sumie w czasie wszystkich testów przejechał ok. 4300 km bez poważniejszej awarii. Gdy już wydawało się, że nowy czołg może wejść do seryjnej produkcji, Sztab Główny uznał, że w ciągu kilku lat 4TP będzie już przestarzały. Projekt zamknięto^[2].

Inne pojazdy

Na podwoziu 4TP został opracowany ciągnik artyleryjski PZInż 152 i niszczyciel czołgów PZInż 160.