57 Armia (ZSRR)

57 Armia (ros. 57-я армия) – związek operacyjny Armii Czerwonej w czasie II wojny światowej.

57 Armia

57-я армия

Historia
Państwo	ZSRR
Sformowanie	1941, 1943
Rozformowanie	1943, 1945
Dowódcy
Pierwszy	Dmitrij Riabyszew
Ostatni	Michaił Szarochin
Działania zbrojne
II wojna światowa Operacja barwienkowsko-łozowska Bitwa stalingradzka, Bitwa na łuku kurskim Operacja bierezniegowato-snigirowska Operacja odeska Operacja jasko-kiszyniowska, Operacja belgradzka, Oblężenie Budapesztu, Operacja balatońska, Operacja wiedeńska
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	Armia Czerwona
Rodzaj wojsk	piechota, artyleria, wojska pancerne
Podległość	Front Południowy, Front Południowo-Zachodni, Front Południowo-Wschodni, Front Doński, Front Stepowy, 2 Front Ukraiński, 3 Front Ukraiński

Historia

I formowanie

Po raz pierwszy armię sformowano w październiku 1941 w Północnokaukaskim Okręgu Wojskowym w rejonie Stalingradu, z bezpośrednim podporządkowaniem Stawce Naczelnego Dowództwa. Pierwotnie obejmowała ona 333, 335, 337, 341, 349 i 351 Dywizje Strzeleckie, 60 i 79 Dywizje Kawalerii, a także szereg lotniczych i innych jednostek.

1 stycznia 1942 armię włączono w skład Frontu Południowego. Brała udział w operacji barwienkowsko-łozowskiej, bitwie pod Charkowem (od 21 maja w składzie Frontu Południowo-Zachodniego). 13 lipca została przekazana Frontowi Stalingradzkiemu i wzięła udział w bitwie pod Stalingradem (od 6 sierpnia do 27 września wchodziła w skład Frontu Południowo-Wschodniego, od 1 stycznia 1943 Frontu Dońskiego). W lutym 1943 dowództwo 57 Armii zostało przemianowane na dowództwo 68 Armii, a wojska zostały przeniesione do innych armii.

II formowanie

Ponownie 57 Armia została sformowana pod koniec kwietnia 1943 na Froncie Południowo-Zachodnim na bazie 3 Armii Pancernej. W jej skład weszły 14, 48 i 58 Gwardyjskie, 19, 52, 113, 303 Dywizje Strzeleckie, 1 Myśliwska, 173 i 179 Brygady Pancerne, a także szereg artyleryjskich, saperskich i innych jednostek.

Zajmowała linię obrony na rzece Północny Doniec, brała udział w bitwie pod Kurskiem (od 9 sierpnia jako część Frontu Stepowego) oraz w wyzwoleniu lewobrzeżnej Ukrainy (od 20 października jako część 2 Frontu Ukraińskiego). W czasie bitwy kurskiej (5 lipca – 23 sierpnia 1943) dowództwo 47 Armii tworzyli następujący oficerowie: dowódca Nikołaj Gagen, szef sztabu W. Karpuchin, członkowie rady wojennej L. Boczarow i G. Galijew oraz szef zarządu politycznego G. Ciniew^[1].

22 lutego 1943 armia została przekazana 3 Frontowi Ukraińskiemu i w jego składzie uczestniczyła w operacjach ofensywnych bierezniegowato-snigirowskiej, odeskiej i jasko-kiszyniowskiej, w wyzwoleniu Bułgarii, w operacjach belgradzkiej^[2], budapeszteńskiej, balatońskiej i wiedeńskiej.

Dowódcy 57 Armii

I formowania

• gen. por. Dmitrij Riabyszew (październik 1941 – luty 1942);
• gen. por. Kuźma Podłas (12 luty^[3] – maj 1942);
• gen. mjr Aleksandr Batiunia (maj – czerwiec 1942);
• p.o. gen. mjr Dmitrij Nikiszow (czerwiec – lipiec 19423);
• gen. mjr Fiodor Tołbuchin (lipiec 1942 – styczeń 1943) – od stycznia 1943 generał porucznik.

II formowania

• gen. por. Nikołaj Gagen^[1] (maj 1943 – październik 1944);
• gen. por. Michaił Szarochin (październik 1944 – maj 1945) – od kwietnia 1945 generał pułkownik^[4].