Administratura apostolska Atyrau

Administratura apostolska Atyrau (łac. Apostolica Administratio Atirauensis; kaz. Атырау қаласының апостолдық басқармасы; ros. Апостольская администратура Атырау) – administratura apostolska dla katolików obrządku łacińskiego metropolii Astany w Kazachstanie, utworzona 7 lipca 1999 przez Jana Pawła II. Obejmuje terytorium zachodniego Kazachstanu (736 612 km²), które zamieszkuje przeszło 2,5 mln ludzi. Liczbę katolików szacuje się na około 2 633^[1].

Konferencja Episkopatu Kazachstanu podczas obchodów 20-lecia istnienia Administratury Apostolskiej Atyrau 13 listopada 2019. Od lewej: ks. Dariusz Buras; ks. Vasyl Hovera; bp Athanasius Schneider; bp José Luís Mumbiela Sierra; abp Tomasz Peta; bp Adelio Dell’Oro.

Administratura apostolska Atyrau

Атырау қаласының апостолдық басқармасы

Kościół Przemienienia Pańskiego w Atyrau (siedziby administratury)
Państwo	Kazachstan
Siedziba	Atyrau Avangard 3/34a
Data powołania	7 lipca 1999
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	Astany
Kościół parafialny	Przemienienia Pańskiego
Administrator apostolski	ks. Peter Sakmár (sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis Atyrau)
Biskup senior	ks. Dariusz Buras
Dane statystyczne (2024)
Liczba wiernych • odsetek wiernych	2 633 0,1
Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych	11 11 0
Liczba osób zakonnych	2 (siostry zakonne)
Liczba parafii	7
Liczba klasztorów	1
Powierzchnia	736 612 km²
Położenie na mapie Kazachstanu Siedziba Administratury Atyrau
47°07′N 51°53′E
Strona internetowa

Historia

Struktury kościelne

W Kazachstanie struktury kościelne mogły rozwinąć się dopiero po upadku komunizmu. 13 kwietnia 1991^[2] została utworzona Administratura Apostolska dla Kazachstanu i Środkowej Azji.

Administratura apostolska Atyrau na tle całego Kazachstanu.

7 lipca 1999^[3] dekretem Kongregacji ds. Ewangelizacji Narodów Kazachstan został podzielony na cztery jednostki kościelne: diecezję w Karagandzie i trzy administratury apostolskie: w Astanie, Ałmaty i Atyrau.

Kolejna reorganizacja struktur katolickich diecezji w Kazachstanie z 17 maja 2003 doprowadziła do powstania archidiecezji Najświętszej Marii Panny w Astanie, której podlegają: diecezja Karagandy, diecezja Świętej Trójcy w Ałmaty, oraz właśnie administratura apostolska w Atyrau^[4].

W 1978 na terenie zachodniego Kazachstanu istniała do 1999 tylko jedna parafia – w Aktjubińsku oraz oddalony od niej o 100 km dom modlitwy w Chromtau. Pracował tu jeden ksiądz. W 1999^[5] powstała parafia w Atyrau, następnie w 2003 została założona parafia w Uralsku. W 2004 zarejestrowano parafie w Chromtau i Kulsarach, zaś parafię w Aktau w 2007. Dnia 19 marca 2021 została utworzona przez Petera Sakmára parafia w Aksaj.

Administratorzy

Pierwszym Administratorem apostolskim dla Zachodniego Kazachstanu nad Morzem Kaspijskim 7 lipca 1999, papież Jan Paweł II mianował ks. Janusza Kaletę, który objął swój urząd w Aktobe 17 października 1999. 15 września 2006 został mianowany biskupem przez Benedykta XVI^[6]. Ten sam papież 5 lutego 2011 mianował go ordynariuszem diecezji Karagandy, jednocześnie pozostawiając go tymczasowo na stanowisku administratora Atyrau^[7].

7 grudnia 2012 na stanowisku administratora apostolskiego Atyrau zastąpił go ks. Adelio Dell’Oro – jednocześnie mianowany biskupem tytularnym Castulo^[8]. Jednak 31 stycznia 2015, po dwóch latach pracy w administraturze, został mianowany biskupem diecezjalnym diecezji Karaganda.

16 maja 2015 papież Franciszek mianował ks. Dariusza Burasa – administratorem apostolskim^[9][10][11], który pełnił tę funkcję do 8 grudnia 2020.

8 grudnia 2020 papież Franciszek mianował ks. Petera Sakmára administratorem apostolskim sede vacante et ad nutum Sanctae Sedis Atyrau^[12].

Duszpasterstwo

Kościół parafialny Przemienienia Pańskiego w Atyrau – siedziba administratury (widok prezbiterium)

Obecnie w 2024 na terytorium Administratury posługę duszpasterską sprawuje 11 księży^[13]: sześciu Polaków w tym: trzech z diecezji tarnowskiej^[14][15], dwóch z archidiecezji warszawskiej, i po jednym z archidiecezji lubelskiej oraz archidiecezji białostockiej. Ponadto dwóch Słowaków; Filipińczyk; Białorusin, który przyjął święcenia w archidiecezji warszawskiej (po formacji w seminarium Redemptoris Mater).

29 czerwca 2020 w Opolu został wyświęcony diakon stały Jerzy Demski^[16], który w październiku 2020 został inkardynowany do administratury apostolskiej Atyrau.

Obecnie posługuje tu 2 siostry zakonne – elżbietanki (Atyrau).

Specyficzną rolę w działalności poszczególnych parafii pełnią należący do neokatechumenatu. W Aktau od 2007 roku posługują świeckie wolontariuszki, a w Aktobe świeckie rodziny misyjne z Hiszpanii, Włoch i Polska wraz z dziećmi. Także w czasie wakacyjnym przybywają wolontariusze świeccy (Atyrau, Chromtau, Uralsk), m.in. z Diakonii Misyjnej Ruchu Światło Życie, czy młodzież stowarzyszona z ojcami salwatorianami, a także klerycy z Polski.

Oprócz sprawowania liturgii i przygotowywania do sakramentów poszczególne parafie podejmują różnego rodzaju inicjatywy duszpasterskie i charytatywne, m.in. katechezy neokatechumenalne, kursy językowe, chóry i zespoły muzyczne, prowadzenie ośrodka Caritas.

Od 19 października 2018 w Atyrau pracuje wolontariuszka ze Słowacji – Eva Krajčovičová, która jest odpowiedzialna za Caritas w administraturze. 7 lipca 2022 do Atyrau przybyła ze Słowacji – Eva Lesnická, która od 20 sierpnia 2022 do 21 grudnia 2023 posługiwała w Parafii Miłosierdzia Bożego w Kulsarach.

Ponadto w ostatniej historii w AAA pracowali także:

od 23 października 2019 do 1 grudnia 2022 w Kulsarach zakonnik z Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej (chrystusowiec);

od 13 września 2021 do 18 sierpnia 2023 w Atyrau, pochodząca z Polski, misjonarka Oktawia Galbierska;

od września 2018 do 1 września 2023, a w ostatnim czasie w Aksaj posługiwał filipiński zakonnik ze wspólnoty Kanoników Regularnych Pana Jezusa;

od 20 września 2018 do 5 września 2023 w Chromtau posługiwały siostry ze Wspólnoty Sióstr Uczennic Krzyża^[17].

Administratorzy

Osobny artykuł: Administratorzy Atyrau.

Parafie

• Aktobe – Parafia Dobrego Pasterza (od 21.10.1993)
• Uralsk – Parafia Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy (od 25.03.2003)
• Atyrau – Parafia Przemienienia Pańskiego (od 06.08.2003)
• Kulsary – Parafia Miłosierdzia Bożego (od 02.02.2004)
• Chromtau – Parafia Świętej Rodziny (od 04.02.2004)
• Aktau – Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa (od 10.01.2007)
• Aksaj – Parafia Świętego Józefa (od 19.03.2021)

Zgromadzenia zakonne

Żeńskie

• Elżbietanki (Zgromadzenie Sióstr św. Elżbiety) (od 22 sierpnia 2008)^{[18][19][20][21][22]} – Atyrau.