Agafia Gruszecka

Życiorys

Agafia była córką szlachcica ze Smoleńszczyzny Siemiona Fiodorowicza Gruszeckiego^[5] z rodu Gruszeckich herbu Lubicz^[a]. Car Fiodor zobaczył ją po raz pierwszy w 1679 w tłumie, podczas cerkiewnej procesji. Mieszkała ona wówczas w domu ciotki, żony okolniczego Siemiona Zaborowskiego. Fiodor wysłał swego łożniczego Iwana Maksimowicza Jazykowa, aby poznał bliżej rodzinę dziewczyny. Zamiar poślubienia Agafii przez Fiodora spotkał się z dużą krytyką. Krążyły pogłoski na temat nieprzyzwoitości Gruszeckiej i jej matki rozpowszechniane przez bojara Iwana Miłosławskiego przeciwnika tego małżeństwa^[5]. Ostatecznie jednak 18 lipca^?/28 lipca 1680^[3] Agafia została żoną Fiodora. Para miała tylko jednego potomka, syna.

Dzieci Fiodora i Agafii^[6]:

Ilia Fiodorowicz (ur. 11 lipca 1681, zm. 21 lipca 1681)^[b].

Trzy dni po urodzeniu dziecka Agafia zmarła na skutek gorączki połogowej^[7].

Pochowana została w głównym soborze Monasteru Wniebowstąpienia Pańskiego w Moskwie, a po jego zniszczeniu w 1929 roku szczątki zostały przeniesione do Soboru św. Michała Archanioła^[8].

Remove ads

Rola i wpływ Agaty Gruszeckiej na Dwór moskiewski

Podsumowanie

Perspektywa

Agata Gruszecka, w przeciwieństwie do wielu swoich poprzedniczek, odgrywała istotną rolę w życiu dworskim i miała znaczący wpływ na męża. Za jej sprawą znacznie zmieniło się życie dworskie, zaczęła bowiem wprowadzać polskie zwyczaje. Car Fiodor Aleksiejewicz jako pierwszy z Rosjan włożył polski kontusz, co po nim zrobili wszyscy dworzanie. Dzięki Gruszeckiej doszło do wielu zmian w państwie rosyjskim, ona: „namówiła męża do zniszczenia ochabni, brzydkich damskich sukienek [...] wprowadzenia golenia brody i strzyżenia włosów, polskich szabli i kontuszy, a co ważniejsze, dopuszczenia w Moskwie do zakładania polskich i łacińskich szkół”. Z jej inicjatywy założono w Moskwie kilka szkół łacińskich i polskich, dzięki czemu można mówić o jej działalności oświatowej. Co więcej, silny charakter Agaty pozwolił jej przezwyciężyć odwieczne zakazy moskiewskiego dworu. Pozwalała sobie otwarcie pojawiać się przed ludźmi i często siedziała i chodziła obok cara, czego nigdy wcześniej nie było^[9].

Wraz z przybyciem na dwór Agaty Gruszeckiej nastąpiły tam poważne zmiany w garderobie pałacowej. Znalazły one odzwierciedlenie nie tylko we wprowadzeniu do mody polskich kontuszów i noszeniu u boku polskich szabel. Caryca-Polka dokonała prawdziwego przewrotu w ówczesnej kobiecej modzie dworskiej. Ona sama nosiła czapkę według mody polskiej, która pozostawiała włosy odkryte. Czapki, które nosiła caryca, zaczęto nazywać „polskimi”. Pierwsza pisemna wzmianka o „polskich” czapkach carowej Agaty pochodzi z 19 września 1680 r. Tego dnia w pałacu obchodzono imieniny carówny Zofi i Aleksiejewnej, i na tę okoliczność dla Agaty Siemionówny została skrojona „czapka aksamit na polską sprawę”. Obszyta aksamitem część miała 2 wierzszka wysokości (ok. 10 cm). Górną część obwodu zdobiła para soboli, a spód czapki o jedną czwartą wzdłuż dolnej krawędzi – grzbiety wiewiórek. Wykonanie nakrycia głowy nie zostało powierzone nadwornym mistrzom, a żyjącemu w Moskwie mistrzowi polskiemu, Polakowi Siemionowi Kaszpenkowi^[10].

W 1680 r. w rodzinnym Smoleńsku za namową carycy Agaty wybudowano drewniany kościół. Przy nim zaczęła działać także szkoła, a do szlachty smoleńskiej przyjeżdżali jezuici i zajmowali się nauczaniem dzieci. Wyłącznie dzięki opiece Agaty Gruszeckiej smoleńska wspólnota katolicka otrzymała nową świątynię^[11].

Remove ads

Życiorys

Rola i wpływ Agaty Gruszeckiej na Dwór moskiewski

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Wikiwand - on