Ambit

Ambit (także obręb, obejście, łac. ambitus – obieg, obwód) – w architekturze sakralnej przejście powstałe z przedłużenia naw bocznych i poprowadzenia ich wokół prezbiterium, za ołtarzem głównym^[1][2].

Plan kościoła z zaznaczonym ambitem (obejściem)

Ambit w romańskim kościele w Bois-Sainte-Marie

Gotycki ambit w archikatedrze w Gdańsku-Oliwie

Charakterystyka

Ambit jest oddzielony od prezbiterium murem lub arkadami. Pojawił się w średniowieczu i był charakterystycznym składnikiem kościołów pielgrzymkowych (wprowadzenie ambitu ułatwiało wiernym dojście do relikwii znajdujących się w ołtarzu głównym)^[1]. Popularny zwłaszcza w okresie romanizmu i gotyku. Ambit często otoczony był od strony zewnętrznej wieńcem kaplic promienistych^[2].

Ambit dwunawowy

W kościołach pięcionawowych nawy czasem przechodziły wokół prezbiterium, tworząc ambit dwunawowy. Przykładem może być pierwotny układ kościoła klasztornego w Henrykowie lub katedra Notre-Dame w Paryżu. Nawy ambitu mogły posiadać zróżnicowaną wysokość, czego przykładem jest katedra w Bourges^[1].

• 
  Katedra w Le Mans
  z dwunawowym ambitem
  i wieńcem kaplic
• 
  Katedra Notre-Dame
  w Paryżu z dwunawowym ambitem

Zobacz też

Informacje w projektach siostrzanych

Multimedia w Wikimedia Commons

Teksty źródłowe w Wikiźródłach

Definicje słownikowe w Wikisłowniku

• apsyda (architektura)