Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa

Antoni Onufry Okęcki

biskup chełmski, poznański, kanclerz wielki koronny Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Antoni Onufry Okęcki
Remove ads

Antoni Onufry Okęcki herbu Radwan (ur. 13 czerwca 1729 w Okęciu, zm. 15 czerwca 1793 w Warszawie) – duchowny rzymskokatolicki, biskup diecezjalny chełmski w latach 1771–1780, biskup diecezjalny poznański w latach 1780–1793, kanclerz wielki koronny, konsyliarz Rady Nieustającej w 1775[2], prepozyt krakowskiej kapituły katedralnej w latach 17671771[3].

Szybkie fakty Kraj działania, Data i miejsce urodzenia ...
Szybkie fakty Data konsekracji, Miejscowość ...
Remove ads

Życiorys

Podsumowanie
Perspektywa

Jego rodzicami byli Jakub Okęcki i Katarzyna z Grzybowskich, wywodzący się z Okęcia. W 1747 wstąpił do seminarium duchownego w Warszawie prowadzonego przez księży misjonarzy. Święcenia kapłańskie otrzymał 19 maja 1755. Następnie został sekretarzem ówczesnego biskupa poznańskiego Teodora Czartoryskiego, dzięki któremu otrzymał wiele prebend.

W 1767 ukończył naukę na Akademii Krakowskiej, broniąc doktoraty z obojga praw. Jeszcze w tym samym roku bp Czartoryski mianował go na stanowisko prowincjała warszawskiego. Pełniąc tę funkcję, Okęcki zbliżył się do dworu Stanisława Augusta Poniatowskiego, dzięki którego osobistemu wsparciu otrzymał 14 kwietnia 1771 sakrę i objął urząd biskupa chełmskiego[4]. Członek konfederacji 1773 roku[5]. W czasie trwania Sejmu Rozbiorowego w latach 1773–1775 jako członek Senatu opowiadał się za utrzymaniem integralności terytorialnej Rzeczypospolitej, a także przywilejów kleru i wyznania katolickiego, wszedł w skład delegacji wyłonionej pod naciskiem dyplomatów trzech państw rozbiorczych, mającej przeprowadzić rozbiór[6]. Jednocześnie Sejm mianował go przewodniczącym komisji sądowniczej dla dóbr po skasowanym zakonie jezuickim. 18 września 1773 podpisał traktaty cesji przez Rzeczpospolitą Obojga Narodów ziem zagarniętych przez Rosję, Prusy i Austrię w I rozbiorze Polski[7]. W 1773 został kawalerem Orderu Świętego Stanisława[8]. W 1775 był też na krótko członkiem Rady Nieustającej, a w tym samym roku biskup poznański Andrzej Stanisław Młodziejowski mianował go swoim koadiutorem, jednocześnie kontynuował karierę polityczną.

Członek konfederacji Andrzeja Mokronowskiego w 1776[9]. W 1776 został przewodniczącym deputacji do zbadania działań Komisji Wojskowej Koronnej, a w 1778 ponownie wszedł w skład Rady Nieustającej, gdzie kierował Departamentem Interesów Cudzoziemskich. Członek Departamentu Skarbowego Rady Nieustającej w 1779[10]. W 1780, po śmierci bp. Młodziejewskiego został biskupem poznańskim oraz podkanclerzym, a następnie kanclerzem wielkim koronnym.

W nowej diecezji powołał, w miejsce Akademii Lubrańskiego połączonej przez KEN z Kolegium Jezuickim, seminarium duchowne, któremu w 1784 nadał statut, wysokie dochody oraz utworzył w nim nieistniejące dotychczas studium teologiczne. Ponadto do jego zasług na tym urzędzie należy dodać odbudowę katedry poznańskiej po pożarze z 1772 oraz reformę organizacyjną administracji diecezjalnej.

Zaangażowanie biskupa w sprawy diecezji sprawiło, że zaczął on zaniedbywać urzędy świeckie. Nakładający się na to konflikt z posłem rosyjskim sprawił, że w 1786 złożył urząd kanclerski, jednak jako biskup poznański nadal uczestniczył w życiu politycznym kraju. Był członkiem konfederacji Sejmu Czteroletniego[11]. Podczas Sejmu Czteroletniego Okęckiego zaliczano do zwolenników reform[12]; miał popierać dziedziczność tronu i wyznaczenie następcy za życia króla. Uważano go również za zwolennika sojuszu z Prusami. W 1789 roku sprzeciwiał się projektowi przekazania majątku biskupstwa krakowskiego Skarbowi Państwa, przy pozostawieniu biskupom dochodu w wysokości 100 tys. zł. 18 grudnia 1789 sejm powołał go na przewodniczącego deputacji opracowującej projekt prawa dotyczącego miast. 8 marca 1790 roku wszedł w skład deputacji do porównania ofiary dziesiątego grosza i podatków, będąc głównym autorem projektu podatkowego. 3 marca 1791 został członkiem deputacji dla księstw Kurlandii i Semigalii. Na sejmie bronił włościan przed egzekucjami żołnierskimi. Podczas dyskusji nad prawami miejskimi, przewidującymi dopuszczenie wszystkich obywateli miejskich z dziedziczną poseją do urzędów niezależnie od wyznania, zgłosił sprzeciw, ale wycofał się po uwadze króla, że przyznanie pierwszeństwa katolikom mogłoby zahamować napływ cudzoziemców oraz rozwój przemysłu i handlu[13]. Podczas wojny w obronie Konstytucji 3 maja w listach pasterskich zachęcał do modlitw i bohaterskiej obrony kraju[14]. Pomimo że nie figurował na żadnych listach pensjonariuszy obcych państw, pod koniec 1791 roku[15] został zaliczony przez posła rosyjskiego Jakowa Bułhakowa do grona senatorów niezadowolonych z prac Sejmu Wielkiego i oczekujących na wystąpienie z opozycją[16]. Ostatecznie został konsyliarzem konfederacji generalnej koronnej[17]. W jej ramach przewodniczył deputacji do zbadania działalności Komisji Skarbowej Koronnej, lecz z powodu złego stanu zdrowia rzadko uczestniczył w jej pracach. Otrzymał także od władz targowickich upoważnienie do sprawowania kontroli cenzorskiej nad pismami wychodzącymi z Warszawy[15]. Za nieutrzymywania dyscypliny duchownych musiał się wstawić przed konfederacją, co mogło mieć wpływ na jego zarządzenie o modłach za konfederację w diecezji poznańskiej[18].

Chory na puchlinę wodną, a podobno także załamany II rozbiorem[19], zmarł w swoim pałacu w Warszawie i został pochowany w warszawskiej kolegiacie św. Jana (dzisiejsza katedra)[15].

Remove ads

Odznaczenia

Przypisy

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads