Bereźne

Bereźne (ukr. Березне, Berezne) – miasto na Ukrainie, w obwodzie rówieńskim, siedziba rejonu berezieńskiego.

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: Bereźne – dawne miasteczko blisko Bereźnego.

Bereźne

Березне

Herb Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	rówieński
Rejon	berezieński
Prawa miejskie	XVI w.
Powierzchnia	3,5 km²
Populacja (2023) • liczba ludności	13 126[1]
Nr kierunkowy	+380-3653
Kod pocztowy	34600–34606
Położenie na mapie obwodu rówieńskiego Bereźne
Położenie na mapie Ukrainy Bereźne
50°59′48″N 26°44′22″E
Strona internetowa

Bereźne leży na Wołyniu nad Słuczą.

Historia

W 1446 roku miasteczko Bereźne (dawne nazwy: Bereźno, Berezno, Jędrzejów) było własnością Dymitra, któremu przywrócił je wraz z innymi dobrami wielki książę litewski Świdrygiełło. Następnie należało do dóbr Paszka Dochnowieza, którego córka wniosła je jako wiano kniaziowi Michałowi Hołowni. W połowie XVII wieku miejscowość była własnością Jana Daniłowicza. Następnie należała do Korzeniowskich i Michała Małyńskiego.

Parafia Świętego Kajetana w Bereźnem, erygowana w 1765 roku, istniała od 1618 roku. Parafia liczyła w 1938 roku 2600 wiernych. Kościół i kaplica oraz cmentarz katolicki zostały zniszczone po 1945 roku.

W II Rzeczypospolitej Bereźne było siedzibą gminy Bereźne w powiecie kostopolskim, w województwie wołyńskim. Miasto stanowiło także garnizon macierzysty batalionu granicznego KOP „Bereźne”.

Do 1939 roku była to miejscowość o najwyższym odsetku ludności żydowskiej w Polsce (94,6%)^[2].

Po zajęciu miasta przez Wehrmacht 6 lipca 1941 roku miał miejsce pogrom, podczas którego bito i okradano Żydów. Władze niemieckie dla ludności żydowskiej utworzyły getto, które 25 sierpnia 1942 roku zostało zlikwidowane przez SD, niemiecką żandarmerię i ukraińską policję. Rozstrzelano 3680 Żydów^[3].

Osobny artykuł: Getto w Bereźnem.

W czasie okupacji niemieckiej mieszkająca w Bereźnem ukraińska rodzina Myniuków udzielała schronienia Żydom. W 2014 roku Instytut Jad Waszem uhonorował za to Afanasija i Wałentynę Myniuków tytułami Sprawiedliwych wśród Narodów Świata^[4][5][6].

W 1943 roku Bereźne było schronieniem dla polskich uchodźców z rzezi wołyńskiej. Od kwietnia 1943 roku w mieście stacjonowała 2. Kompania 202. Batalionu Schutzmannschaft, która odpierała ustawiczne ataki UPA. Wskutek tych napadów w Bereźnem zginęło łącznie 96 Polaków^[7].

Osobny artykuł: Zbrodnie w Bereźnem.

Po ponownym zajęciu miasta przez Związek Radziecki Polaków wysiedlono w nowe granice Polski w czerwcu 1945 roku.

W 1945 roku zaczęto wydawać gazetę^[8].

Zabytki

• Zamek – Marianna Siemaszko^[9] córka Mikołaja Siemaszki (zm. 1618), kasztelana bracławskiego, starosty łuckiego i Anastazji z Malińskich wyszła za mąż za Stanisława Daniłowicza (1596–1632), starostę czerwonogrodzkiego^[9], i wniosła w posagu zamek i miejscowość Bereźne. Obiekt nie istnieje^[10].
• Dwór – wybudowany przez Michała Korzeniowskiego na początku XIX wieku. Budynek znajdował się w wiekowym parku. W latach 1918–1939 dwór przestał istnieć^[10].

Ludzie urodzeni w Bereźnem

• Marcin Babraj – polski dominikanin
• Edward Hulewicz – polski piosenkarz estradowy, kompozytor
• Romuald Drohomirecki (1932-2013) – prezes Warmińsko-Mazurskiego Stowarzyszenia Polskich Dzieci Wojny w Olsztynie^[11][12][13].