Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Bisfenol A
związek chemiczny Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Bisfenol A (BPA) – organiczny związek chemiczny z grupy fenoli, stosowany do produkcji tworzyw sztucznych.
Remove ads
Właściwości
- słabo rozpuszczalny w wodzie
- dobrze rozpuszczalny w roztworach wodorotlenków litowców oraz w acetonie, etanolu, metanolu, eterze dietylowym i bezwodnym kwasie octowym
- zaburza działanie hormonów (zakwalifikowany jako związek endokrynny)
Wpływ na zdrowie
Istnieją przypuszczenia, że bisfenol A może być przyczyną niektórych chorób[5][6][7]. Amerykańskie koncerny przemysłu tworzyw sztucznych postanowiły wycofać BPA z procesu produkcji opakowań do przechowywania żywności, a rząd Stanów Zjednoczonych zadeklarował zmiany w ustawie o bezpieczeństwie żywności, które zagwarantują całkowite wyeliminowanie wszelkich produktów zawierających BPA, które mogłyby szkodzić konsumentom do czasu, gdy badania wykażą niekancerogenny wpływ BPA na człowieka[8].
Remove ads
Otrzymywanie
Bisfenol A po raz pierwszy został otrzymany przez rosyjskiego chemika Aleksandra Dianina (1851–1918) w 1891[9]. W metodzie Dianina bisfenol A jest produktem kondensacji acetonu (stąd symbol „A” w nazwie związku) i dwóch cząsteczek fenolu. Reakcja jest katalizowana przez kwasy, np. HCl lub żywicę jonowymienną zawierającą silnie kwasowe grupy sulfonowe (R−SO
3H).
Reakcję prowadzi się zazwyczaj w obecności dużego nadmiaru fenolu. Jedynym produktem ubocznym reakcji głównej jest woda, jednak w wyniku reakcji równoległych i następczych tworzą się także inne związki, przede wszystkim izomer bisfenolu A – 2-(2-hydroksyfenylo)-2-(4-hydroksyfenylo)propan (tzw. o,p′-BPA) oraz dimery izopropenylofenoli[10]. Analogicznej reakcji ulega wiele innych ketonów.
Zastosowanie
Produkcja tworzyw sztucznych:
- poliestrów, przede wszystkim poliwęglanów – wykorzystywanych w przemyśle optycznym i samochodowym, do produkcji sprzętu elektronicznego i sportowego, szyb, urządzeń medycznych oraz butelek i opakowań do żywności[11].
- żywic epoksydowych – stosowanych do produkcji laminatów, klejów, farb i lakierów o szerokiej gamie zastosowań, odlewów stosowanych w elektronice oraz chemoutwardzalnych kitów i szpachlówek[12], a także powłok wyściełających wnętrza puszek do przechowywania żywności[13],
- polieterów,
- polisulfonów,
- Dodatków do tworzyw sztucznych, takich jak przeciwutleniacze i antypireny.
Remove ads
Przypisy
Linki zewnętrzne
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads