Bróg

Bróg – ruchomy dach przesuwany na (najczęściej^[1]) czterech wkopanych w ziemię słupkach (zwanych brożynami), osłaniający składowane pod nim siano, słomę lub zboże przed opadami atmosferycznymi^[2].

Suszarnia tytoniu oraz bróg we wsi Ciotusza Nowa (1977)

Bróg w Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

Informacje w projektach siostrzanych

Multimedia w Wikimedia Commons

Definicje słownikowe w Wikisłowniku

Zobacz w Wikiźródłach tekst Bróg w Encyklopedii staropolskiej

Konstrukcja

Bróg składa się z czterech słupów lub mocnych żerdzi, wbitych w ziemię tworzących plan kwadratu lub prostokąta. W słupach znajdują się otwory, w których umieszczone są kołki. Na kołkach opiera się rama dachu, dodatkowo przywiązywano ją drutem lub sznurkiem^[3]. Dach opuszczano lub podnoszono zmieniając położenie kołków, w zależności od wysokości składowanego pod nim siana lub słomy. W brogach najczęściej stosowano dach namiotowy czterospadowy, (stąd nazwa dach brogowy), rzadziej dwuspadowy^[2].

Brogi dwuczęściowe

Czasem bróg spełniał dwie funkcje – część dolna, obudowana deskami, służyła jako miejsce dla zwierząt (najczęściej chlew), wozownia lub magazyn, w części górnej, mającej formę zadaszenia na słupach, magazynowano słomę lub siano^[3].

Zastosowanie

Bróg służył do przechowywania plonów, głównie zboża. Ręczne młócenie zboża odbywało się w przeszłości przez cały rok, ponieważ było niezmiernie pracochłonne. Zżęte zboże (powiązane w snopki) było przechowywane w stertach i, w miarę potrzeb, młócone.

Brogi charakterystyczne były dla biedniejszych gospodarstw (zastępowały stodołę). Spotykane też były w gospodarstwach bogatszych, gdzie trzeba było gromadzić paszę dla dużej liczby zwierząt^[3].

Heraldyka

Wizerunek brogu został umieszczony w jednym z najstarszych polskich herbów szlacheckich - Leszczycu. Bróg znajduje się również w herbach kilku miast.

• 
  Herb Leszczyc z wizerunkiem brogu
• 
  Herb Niedobczyc
• 
  Gmina Kołbiel
• 
  Gmina Cekcyn