Brochwicz III

Brochwicz III (Jeleń) – polski herb szlachecki, używany głównie na Kaszubach. Odmiana herbu Brochwicz.

Herb Brochwicz III i jego odmiany

Brochwicz III według Gajla

Brochwicz III według Niesieckiego

Brochwicz III według Pragerta

Strona z Tablic odmian herbowych Chrząńskiego. Herb Pobłocki drugi od prawej u dołu.

Opis herbu

Istnieją co najmniej trzy poglądy na to, jak powinien wyglądać ten herb. Opisy z wykorzystaniem zasad blazonowania, zaproponowanych przez Alfreda Znamierowskiego^[1]:

Kasper Niesiecki^[2], a za nim Nikołaj Iwanowicz Pawliszczew^[3], Aleksander Borysowicz Łakier^[4] i Juliusz Karol Ostrowski blazonowali następująco^[5]: W polu złotym pół jelenia złotego, wyskakującego z takiegoż półksiężyca, barkiem w skos do góry z gwiazdą złotą między rogami. W klejnocie nad hełmem w koronie ogon pawi z półksiężycem złotym na opak z gwiazdą jak w godle. Labry nieznane.

Herb taki łamie podstawową zasadę alternacji, dlatego też Tadeusz Gajl, czerpiąc z Niesieckiego i Ostrowskiego zrekonstruował barwę jelenia jako czerwoną (w związku z tym labry powinny być czerwone, podbite złotem)^[6].

Natomiast Przemysław Pragert, za Der polnische Adel Żernickiego i Herby szlachty polskiej Leszczyca, dał pole herbu błękitne, jelenia czerwonego z rogami złotymi, labry błękitne podbite złotem^[7].

Najwcześniejsze wzmianki

Wymieniany przez Niesieckiego, Łakiera, Pawliszczewa i Ostrowskiego oraz w Der polnische Adel Żernickiego i Herby szlachty polskiej Leszczyca^[7].

Herbowni

Według Pragerta, używany głównie przez gałęzie kaszubskiego rodu Bach (Bachs) o nazwiskach Pobłocki, Gowiński, Żelewski i Paraski (ci ostatni mieli go następnie zarzucić na rzecz herbu własnego, Paraski II^[8]) (Bach jako przydomek).

Herb ten przypisywał też Emilian Szeliga-Żernicki innej kaszubskiej rodzinie, Czapiewskim o przydomkach Złosz (Złoszcz) i Żłop. Rodziny te notowano także z Ostoją, miały one zarzucić Ostoję na rzecz Brochwicza III. Członek rodu Złoszów odcisnął w 1570 pieczęć z herbem własnym, Złosz^[9].

Osobny artykuł: Pobłocki.

Osobny artykuł: Żelewski.

Osobny artykuł: Złosz.

Tadeusz Gajl wymienia jeszcze następujące nazwiska herbownych^[6]:

Bandemer, Gosicki, Hackenbeck, Lewiński, Pobolski, Rutkowski, Slaski, Ślaski, Zelewski, Zleka, Żelewski.