Bronisław Wolanin

Bronisław Wolanin (ur. 21 maja 1937 w Bełżcu^[1], zm. 17 lutego 2013 w Bolesławcu^[2]) – polski ceramik i projektant przemysłowy. Uznawany za twórcę współczesnego stylu w wyrobach kamionkowych z Bolesławca^[3].

Bronisław Wolanin

Data i miejsce urodzenia	21 maja 1937 Bełżec
Data i miejsce śmierci	17 lutego 2013 Bolesławiec
Alma Mater	Państwowa Wyższa Szkoła Sztuk Plastycznych we Wrocławiu
Dziedzina sztuki	ceramika wzornictwo przemysłowe
Odznaczenia

Życiorys

Absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu w pracowni prof. Julii Kotarbińskiej^[3]. Dyplom uzyskał w 1962 roku^[3]. Po studiach pracował jako nauczyciel w szkole zawodowej w Bolesławcu^[4]. W 1964 rozpoczął pracę w Spółdzielni „Ceramika Artystyczna” w Bolesławcu, z którą pozostał związany przez większość swojej kariery zawodowej^[4], z wyjątkiem lat 1980–1985, kiedy pracował w Zakładzie Ceramicznym „Bolesławiec”^[5]. W „Ceramice Artystycznej” zajmował stanowisko kierownika artystycznego^[3] i głównego projektanta^[6] ; w 1992 powierzono mu ponadto funkcję prezesa spółdzielni, ale jeszcze w tym samym roku został na tym stanowisku zastąpiony^[7]. Na emeryturę przeszedł w 2012^[6] .

Twórczość

Do najstarszych dzieł Wolanina należą archaizowane ceramiczne figurki z zakresu ceramiki unikatowej^[8]. Jego pierwsze projekty dla „Ceramiki Artystycznej” to nawiązujące do tradycyjnej ceramiki bolesławieckiej kamionkowe formy naczyniowe, plakietki i miniatury, pokryte żłobkowaniem wazony oraz inne naczynia zdobione reliefami z motywami heraldycznymi i roślinnymi, uwydatnianymi dzięki przetarciom w szkliwie^[9][10]. Jeszcze w latach 60. XX w. artysta zaczął odchodzić od wzorów tradycyjnych na rzecz naczyń o silnie zgeometryzowanych kształtach o starannych proporcjach^[11]. Charakteryzowały się one wyraźnym podziałem na korpus i zwieńczenie formy^[11]; były zdobione szkliwami o szerokiej palecie barw i różnym stopniu ich nasycenia, a także krakelurą^[11][12]. W latach 80. zaczęły powstawać proste naczynia o miękkich konturach, inspirowane kształtami kwiatów^[13]; później – naczynia o różnorodnych kształtach zdobione odwołującą się do miejscowej tradycji dekoracją stempelkową lub malowaną, w której drobny motyw, najczęściej w kolorze brązu lub kobaltu, pokrywał równomiernie całość naczynia^[14].

Od lat 80. artysta tworzył unikatowe obrazy ceramiczne – prostokątne kompozycje z ręcznie formowanych elementów kamionkowych lub porcelanowych, przedstawiające motywy abstrakcyjne oraz wywodzące się z natury i sztuki ludowej^[15]. W latach 90. powstały też jego unikatowe naczynia z porcelany o zróżnicowanych, postmodernistycznych kształtach, zdobione linearną dekoracją malowaną przy użyciu złota lub platyny^[16].

Prace artysty znajdują się w zbiorach Muzeum Ceramiki w Bolesławcu, Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu, Muzeum w Gliwicach, Muzeum Okręgowego w Jeleniej Górze, Muzeum Okręgowego w Legnicy, Muzeum Narodowego w Poznaniu, Muzeum Narodowego w Szczecinie, Muzeum Okręgowego w Wałbrzychu, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Everson Museum of Art^[a] w Syracuse w USA^[17].

Odznaczenia, nagrody i wyróżnienia[b]

Otrzymał liczne nagrody i wyróżnienia za swoją pracę projektową i artystyczną, m.in.:

• 1965 – II nagroda za całość prac na Dorocznym Przeglądzie Ceramiki w Warszawie
• 1966 – II nagroda za zastawę stołową na Dorocznym Przeglądzie Ceramiki w Warszawie
• 1967 – II nagroda za zastawę stołową oraz nagroda specjalna BHZ Coopexim na Dorocznym Przeglądzie Ceramiki w Warszawie
• 1969 – I i II nagroda na Dorocznym Przeglądzie Ceramiki w Warszawie
• 1970 – medal za kolekcję rzeźb ceramicznych na Międzynarodowym Triennale Ceramiki w Sopocie
• 1970 – nagroda na Międzynarodowych Targach Poznańskich za „Nowości Eksportowe”
• 1972 – I i II nagroda oraz cztery wyróżnienia na Dorocznym Przeglądzie Ceramiki w Warszawie
• 1972 – I nagroda w konkursie na pamiątkę wrocławską i dolnośląską za „Miniatury naczyń i figurki z kamionki bolesławieckiej”
• 1973 – brązowy medal na ogólnopolskiej wystawie Artyści plastycy z kręgu Cepelii w Warszawie
• 1975 – Srebrny Krzyż Zasługi
• 1978 – I nagroda na wystawie Ceramika dla Architektury w Lęborku
• 1979 – główna nagroda „Za całokształt przedstawionych pamiątek z ceramiki” w konkursie na pamiątkę regionu dolnośląskiego we Wrocławiu
• 1983 – II nagroda na III Biennale Ceramiki Polskiej w Wałbrzychu
• 1983 – nagroda CHZ „Minex” na Międzynarodowych Targach Poznańskich
• 1984 – dyplom honorowy Ministra Kultury i Sztuki
• 1984 – nagroda prasy dolnośląskiej „Za wyjątkowy wkład w rozwój polskiej ceramiki artystycznej”
• 1985 – III nagroda na IV Biennale Ceramiki Polskiej w Wałbrzychu
• 1987 – I nagroda na V Biennale Ceramiki Polskiej w Wałbrzychu
• 1987 – I nagroda (Złota Gwiazda Jakości) na Międzynarodowych Targach Ceramiki i Szkła w Walencji^[3]
• 1988 – Złoty Krzyż Zasługi
• 1990 – I nagroda na wystawie Polska Ceramika Współczesna w Warszawie
• 1991 – I nagroda Ministra Kultury i Sztuki oraz złoty medal na V Międzynarodowym Triennale Ceramiki – Sopot 91
• 1996 – nagroda Ministra Przemysłu i Handlu „Wzór Roku”
• 1999 – I nagroda w międzynarodowym konkursie na aranżację stołu weselnego na Targach „Ambiente '99” we Frankfurcie nad Menem
• 2011 – Brązowy Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[18]
• 2011 – Honorowe obywatelstwo Bolesławca^[19].

Wystawy indywidualne[c]

• 1968 – Muzeum Ceramiki w Bolesławcu
• 1975 – Muzeum Okręgowe w Jeleniej Górze
• 1976 – Okręgowe Muzeum Miedzi w Legnicy
• 1977 – BWA w Wałbrzychu
• 1977 – Galeria Hutmen – BWA we Wrocławiu
• 1977 – Międzyzakładowy Dom Kultury w Brzegu Dolnym
• 1978 – Muzeum Dawnego Kupiectwa w Świdnicy
• 1979 – wystawa Ceramika artystyczna Bronisława Wolanina, BWA w Jeleniej Górze
• 1980 – BWA, Piła, Dębica
• 1981 – Gminny Ośrodek Kultury w Debrznie
• 1981 – wystawa Ceramika Bronisława Wolanina, Muzeum Narodowe we Wrocławiu
• 1983 – BWA, Zamość
• 1985 – Galeria EMPiK, Jelenia Góra
• 1986 – BWA, Zielona Góra
• 1987 – Galeria Sztuki Użytkowej „Cepelia”, Warszawa
• 1990 – wystawa Bronisław Wolanin – Ceramika, BWA, Jelenia Góra
• 1997 – wystawa Ceramika Bronisława Wolanina, Galeria Sztuki Współczesnej Muzeum Okręgowego w Łomży
• 1998 – wystawa Bronisław Wolanin – Ceramika, Galeria Promocje, Jelenia Góra
• 2000 – retrospektywna wystawa ceramiki Bronisława Wolanina w Muzeum Ceramiki w Bolesławcu
• 2004 – wystawa ceramiki Bronisława Wolanina na Międzynarodowych Targach Poznańskich
• 2005 – Muzeum Sztuk Użytkowych, Poznań

Uwagi

1. Katalog Bronisław Wolanin: ceramika podaje zapis Emerson Museum of Art., Syracuse, USA.
2. Listę nagród, o ile nie podano inaczej, przedstawiono na podstawie katalogu Muzeum Sztuk Użytkowych Bronisław Wolanin: ceramika.
3. Listę wystaw, o ile nie podano inaczej, przedstawiono na podstawie katalogu Muzeum Sztuk Użytkowych Bronisław Wolanin: ceramika.