Brunon Hołyst

Brunon Kazimierz Hołyst (ur. 6 października 1930 w Rogowie^[1][2]) – polski prawnik, profesor nauk prawnych, specjalizujący się w zagadnieniach kryminalistyki i kryminologii, pionier wiktymologii i suicydologii w Polsce^[3].

Brunon Hołyst

Brunon Hołyst (2019)
Państwo działania	Polska
Data i miejsce urodzenia	6 października 1930 Rogów
Profesor nauk prawnych
Specjalność: kryminalistyka, kryminologia, profilaktyka społeczna, suicydologia, wiktymologia
Alma Mater	Uniwersytet Łódzki
Doktorat	1962 Uniwersytet Warszawski
Habilitacja	1969 Uniwersytet Łódzki
Profesura	1974
Doktor honoris causa Uniwersytet w Białymstoku – 2011 Nasarawa State University(inne języki) – 2023
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet Łódzki Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie
Odznaczenia

Życiorys

Brunon Hołyst wychował się w Rogowie, gdzie jego rodzice (Piotr i Maria) pracowali jako nauczyciele; rodzina mieszkała w lokalu służbowym na terenie miejscowej szkoły^[2][4]. W 1952 ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Łódzkiego^[5]. W 1962 uzyskał stopień doktora na Uniwersytecie Warszawskim^[6] (jako pierwsza osoba w Polsce obronił doktorat z zakresu kryminalistyki^[1]), a w 1969 stopień doktora habilitowanego na Uniwersytecie Łódzkim^[6]. W 1974 został profesorem nadzwyczajnym, a cztery lata później profesorem zwyczajnym w zakresie nauk prawnych^[7]. W pracy naukowej specjalizuje się w takich dziedzinach jak kryminalistyka, kryminologia, profilaktyka społeczna, suicydologia i wiktymologia^[5]. Opublikował około tysiąca prac naukowych, tłumaczonych na liczne języki^[1], w tym ponad 50 pozycji książkowych^[3].

W latach 1955–1962 służył w Milicji Obywatelskiej, pracował też w Instytucie Kryminalistyki i Kryminologii Akademii Spraw Wewnętrznych na stanowisku docenta^[4]. Jako pracownik naukowy związany głównie z Uniwersytetem Łódzkim, gdzie doszedł do stanowiska profesora zwyczajnego w Katedrze Postępowania Karnego i Kryminalistyki na Wydziale Prawa i Administracji. Był także wykładowcą Akademii Humanistycznej im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku, Szkole Wyższej im. Pawła Włodkowica w Płocku, Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie i Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego. Został również profesorem na Wydziale Administracji Wyższej Szkoły Policji w Szczytnie, kierownikiem Katedry Kryminalistyki, Kryminologii i Resocjalizacji oraz rektorem Wyższej Szkoły Menedżerskiej w Warszawie, a także profesorem zwyczajnym w Katedrze Prawa Karnego na Uczelni Łazarskiego^[5]. Prowadził gościnne wykłady na licznych uczelniach zagranicznych^[1].

Zaangażowany w działalność różnych organizacji naukowych, rad doradczych i konsultacyjnych, w tym rady konsultacyjnej Centralnego Biura Antykorupcyjnego i komitetu doradczego Komendanta Głównego Policji^[1]. W latach 1985–2004 był prezesem Polskiego Towarzystwa Higieny Psychicznej^[8]. Był współtwórcą Polskiego Towarzystwa Kryminalistycznego i wieloletnim redaktorem wydawanych przez tę organizację periodyków^[9]. Został prezesem zarządu Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego^[10].

Wśród wypromowanych przez niego doktorów znaleźli się: Andrzej Pecka, Marek Działoszyński, Norbert Malec(inne języki), Mirosław Bednarski(inne języki) i Marek Papała^[11].

Życie prywatne

Ojciec Roberta, fizyka^[3].

Odznaczenia i wyróżnienia

W 2004 otrzymał Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski^[12]. W 2010 prezydent Bronisław Komorowski, za wybitne zasługi dla wymiaru sprawiedliwości i rozwoju polskiej nauki, za osiągnięcia w podejmowanej z pożytkiem dla kraju pracy zawodowej i społecznej, odznaczył go Krzyżem Komandorskim tego orderu^[13].

W 2011 został doktorem honoris causa Uniwersytetu w Białymstoku^[1][14], a w 2023 Nasarawa State University(inne języki) w Nigerii^[15]. W 2025 tamże uruchomiono instytut studiów europejskich im. Brunona Hołysta^[16].

Publikacje

• Bezpieczeństwo. Ogólne problemy badawcze, PWN Warszawa 2014
• Kryminalistyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1973 (do 2010 dwanaście wydań)
• Kryminologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1977 (do 2009 dziesięć wydań)
• Na granicy życia i śmierci, Iustitia, Warszawa 1994
• Psychologia kryminalistyczna, Wyd. Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2004 (do 2009 trzy wydania)
• Samobójstwo: praca zbiorowa (współred.), PTHP, Warszawa 2002
• Terroryzm, t. 1 i 2, Wyd. Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2009
• Wandalizm (red.), PWN, Warszawa 1984
• Wielka encyklopedia prawa. Wyd. 2 (red.), Prawo i Praktyka Gospodarcza, Warszawa 2005
• Wiktymizacja społeczeństwa polskiego w świetle badań ogólnopolskich (współautor), Wyższa Szkoła Administracyjno-Społeczna, Warszawa 2011
• Wiktymologia, PWN, Warszawa 1990 (do 2011 cztery wydania)
• Wykrywalność sprawców zabójstw, Wyd. Prawnicze, Warszawa 1967