Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Brzostek (gmina)
gmina miejsko-wiejska w województwie podkarpackim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Brzostek – gmina miejsko-wiejska w województwie podkarpackim, w powiecie dębickim[7][1].
_location_map.png)
W jej skład wchodzi miasto Brzostek oraz 18 sołectw: Bączałka, Bukowa, Głobikówka, Gorzejowa, Grudna Dolna, Grudna Górna, Januszkowice, Kamienica Dolna, Kamienica Górna, Klecie, Nawsie Brzosteckie, Opacionka, Przeczyca, Siedliska-Bogusz, Skurowa, Smarżowa, Wola Brzostecka, Zawadka Brzostecka[5].
Siedziba gminy to miasto Brzostek[7][5].
Graniczy z gminami: Brzyska, Dębica, Frysztak, Jodłowa, Kołaczyce, Pilzno, Ropczyce oraz Wielopole Skrzyńskie[8].
Remove ads
Położenie
Gmina znajduje się na pograniczu Pogórza Ciężkowickiego i Pogórza Strzyżowsko-Dynowskiego. Przebiega przez nią droga krajowa nr 73[7].
Struktura powierzchni
W 2010 roku powierzchnia gminy wynosiła 12232 ha, z czego[9]:
- 8464 ha (69,20%) – użytki rolne
- 3249 ha (26,56%) – lasy oraz zadrzewienia i zakrzewienia
- 329 ha (2,69%) – grunty zabudowane i zurbanizowane
- 117 ha (0,95%) – grunty pod wodami
- 73 ha (0,60%) – pozostałe
Historia
Okolica Brzostku historycznie należała do ziemi sandomierskiej, znajdowała się przy granicy z ziemią krakowską[10]. Sam Brzostek w średniowieczu znajdował się na polsko-węgierskim szlaku handlowym, co korzystnie wpływało na jego rozwój[11].
W czasie zaborów teren przyszłej gminy znalazł się w cyrkule pilzneńskim, a po zmianie granic, w cyrkule dukielskim. W 1854 utworzono powiat z siedzibą w Brzostku, który w 1867 włączono do powiatu pilzneńskiego[12]. W listopadzie 1918 roku Brzostek i okolice znalazły się w granicach niepodległej Polski, w powiecie pilzneńskim, jednak w 1932 roku teren przyłączono do powiatu jasielskiego[13].
Po wojnie Brzostek i otaczające go wsi włączono do województwa rzeszowskiego, a w latach 1972–1998 znajdowały się one w województwie tarnowskim[14]. W 1999 roku znalazły się w województwie podkarpackim[15].
W 1985 gmina została odznaczona Krzyżem Partyzanckim za bohaterski opór stawiany okupantom przez jej mieszkańców[16].
W 2009 roku Brzostkowi przywrócono prawa miejskie, co poskutkowało zmianą statusu gminy z gminy wiejskiej na gminę miejsko-wiejską[17].
Demografia
Ludność gminy w poszczególnych latach:
- 1995 – 12 951
- 1996 – 12 978
- 1997 – 13 050
- 1998 – 12 996
- 1999 – 13 070
- 2000 – 13 028
- 2001 – 13 054
- 2002 – 13 076
- 2003 – 13 110
- 2004 – 13 063
- 2005 – 13 055
- 2006 – 13 022
- 2007 – 13 068
- 2008 – 13 043
- 2009 – 13 080
- 2010 – 13 162
- 2011 – 13 172
- 2012 – 13 172
- 2013 – 13 171
- 2014 – 13 188
- 2015 – 13 172
- 2016 – 13 128
- 2017 – 13 097
- 2018 – 13 076
- 2019 – 13 063
- 2020 – 12 917
- 2021 – 12 832
- 2022 – 12 711
Liczba ludności gminy Brzostek w latach 1995–2021[4]:
Piramida wieku mieszkańców gminy Brzostek w 2014 roku[4]:
Remove ads
Miejscowości
Remove ads
Środowisko naturalne
Wody powierzchniowe
Ochrona przyrody
Formy ochrony przyrody na terenie gminy Brzostek[18]:
- Rezerwat przyrody Kamera
- Obszar Natura 2000 Wisłoka z Dopływami
- Czarnorzecko-Strzyżowski Park Krajobrazowy
- Obszar Chronionego Krajobrazu Pogórza Ciężkowickiego
- Obszar Chronionego Krajobrazu Pogórza Strzyżowskiego
- Pomniki przyrody
- Dąb Chrześcijanin
- Kłokoczka południowa, rosnąca na terenie rezerwatu „Kamera”
- Dąb Stefek
Remove ads
Edukacja
W roku 2022 na terenie gminy funkcjonowały[19]:
- 1 szkoła średnia
- 9 szkół podstawowych
- 1 przedszkole publiczne
- 1 niepubliczny klub dziecięcy
Religia
.jpg)
Ludność gminy wyznania rzymskokatolickiego należy do parafii[20][21]:
- Podwyższenia Krzyża Świętego w Brzostku[22]
- Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Januszkowicach[23]
- Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Siedliskach-Bogusz[24]
- Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej w Przeczycy[25]
- św. Grzegorza Papieża w Gorzejowej[26]
- Miłosierdzia Bożego w Grudnej Górnej[27]
- Najświętszej Maryi Panny Częstochowskiej w Kamienicy Górnej[28]
Remove ads
Sport i rekreacja
Kluby sportowe
W gminie działają:
- klub piłkarski LKS Brzostowianka Brzostek[29][30], założony w 1946 roku[31], prowadzący także sekcję tenisa stołowego[32]
- klub piłkarski LKS „Sokół” Siedliska-Bogusz[33].
Obiekty sportowe
Na terenie gminy znajdują się[34]:
- stadion sportowy w Brzostku,
- boisko piłkarskie w Siedliskach-Bogusz
- Hala Widowiskowo-Sportowa im. Agaty Mróz-Olszewskiej w Brzostku; w jej budynku znajduje się także siłownia
- kompleks boisk sportowych powstały w ramach projektu „Moje Boisko – Orlik 2012” znajdujący się przy brzosteckiej szkole podstawowej
Zabytki
Zabytki wpisane do rejestru[35]:
- historyczny układ urbanistyczny miasta
- kościół Podwyższenia Krzyża Świętego
- cmentarz kościelny
- cmentarz wojenny nr 222
- dawna karczma
- spichlerz z końca XVIII wieku
- cmentarz wojenny nr 217
- zespół dworski
- cmentarz wojenny nr 220
- kaplica pw. św. Leonarda
- ogrodzenie cmentarza z bramą
- cmentarz wojenny nr 221
- park dworski
- kościół Najświętszej Maryi Panny Wniebowziętej
- zespół dworski
- spichrz plebański
- kościół Narodzenia NMP
- zespół dworski
- cmentarz wojenny nr 226
- kapliczka
Remove ads
Honorowi obywatele
- ks. prof. dr hab. Bogdan Stanaszek[36]
- ks. Jan Cebulak[36]
- prof. dr hab. Maria Nowakowska[36]
Partnerzy gminy
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads