Busko-Zdrój (gmina)

Busko-Zdrój (do 1870 gmina Wełecz^[3], 1870–1927 gmina Busk^[4]; 1927–1954 gmina Busko^[5]) – gmina miejsko-wiejska w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie buskim. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

Busko-Zdrój

gmina miejsko-wiejska
Herb
Państwo	Polska
Województwo	świętokrzyskie
Powiat	buski
TERC	6301013
Burmistrz	Jerzy Szydłowski
Powierzchnia	235,50 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności	32 698[1]
• gęstość	138,8 os./km²
Nr kierunkowy	41
Tablice rejestracyjne	TBU
Adres urzędu: ul. Mickiewicza 10 28-100 Busko-Zdrój
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 47[2] Liczba miejscowości 65[2]
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Busko-Zdrój
Położenie na mapie Polski Busko-Zdrój
50°28′N 20°43′E
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Siedziba gminy to Busko-Zdrój.

Na koniec 2010 r. gminę zamieszkiwały 32 274 osoby^[6].

Struktura powierzchni

Według stanu na 1 stycznia 2011 r. powierzchnia gminy wynosi 235,50 km², z czego miasto Busko-Zdrój zajmuje 12,28 km², zaś obszary wiejskie – 223,22 km²^[6].

Miejscowości

Miejscowości podstawowe oraz ich integralne części w administracji gminy Busko-Zdrój, obszar wiejski.
Nazwa	Rodzaj miejscowości	Miejscowość podstawowa	SIMC	Położenie geograficzne
Małe Budy	część kolonii	Duże Budy	0232124	50°30′59″N 20°49′46″E
Biała	część wsi	Kołaczkowice	0231946	50°29′44″N 20°51′32″E
Biała Góra	część wsi	Kołaczkowice	0231952	50°29′50″N 20°51′56″E
Błonie	część wsi	Kołaczkowice	0231969	50°30′02″N 20°51′12″E
Błonie	część wsi	Skorzów	0232696	50°31′39″N 20°44′01″E
Błonie	część wsi	Podgaje	0232526	50°30′17″N 20°45′12″E
Błonie	część wsi	Łagiewniki	0232207	50°28′34″N 20°44′36″E
Brzozowiec	część wsi	Galów	0231745	50°30′30″N 20°38′20″E
Bugaj	część wsi	Janina	0231828	50°30′44″N 20°49′55″E
Cekury	część wsi	Galów	0231751	50°30′32″N 20°38′48″E
Chałupki	część wsi	Widuchowa	0233081	50°29′33″N 20°48′29″E
Chałupki	część wsi	Kotki	0232101	50°30′32″N 20°47′54″E
Chorokowa	część wsi	Chotelek	0231550	50°26′41″N 20°41′50″E
Chotelek Poduchowny	część wsi	Chotelek	0231567	50°26′27″N 20°40′38″E
Chrusty	część wsi	Żerniki Górne	0233276	50°28′43″N 20°48′55″E
Czesławice	część wsi	Żerniki Górne	0233282	50°27′34″N 20°46′19″E
Dębów	część wsi	Nowy Folwark	0231700	50°29′26″N 20°41′39″E
Dwór	część wsi	Bilczów	0231432	50°23′25″N 20°44′31″E
Gać	część wsi	Elżbiecin	0231662	50°31′02″N 20°44′08″E
Grabie Dolne	część wsi	Żerniki Górne	0233299	50°28′05″N 20°48′02″E
Gumno	część wsi	Zbrodzice	0233224	50°29′23″N 20°45′59″E
Gwoździówka	część wsi	Zbrodzice	0233230	50°29′37″N 20°45′26″E
Jata	część wsi	Galów	0231774	50°30′50″N 20°37′24″E
Karczmarka	część wsi	Radzanów	0232578	50°25′43″N 20°45′49″E
Karczmarówka	część wsi	Skotniki Duże	0232727	50°26′04″N 20°47′04″E
Kąty	część wsi	Radzanów	0232584	50°26′10″N 20°45′14″E
Klin	część wsi	Szaniec	0232934	50°30′26″N 20°40′53″E
Klin	część wsi	Widuchowa	0233098	50°29′30″N 20°47′50″E
Kliny-Smogorzów	część wsi	Szczaworyż	0232992	50°26′47″N 20°49′17″E
Kolonia	część wsi	Żerniki Górne	0233307	50°27′55″N 20°48′39″E
Kolonia Wschodnia	część wsi	Mikułowice	0232242	50°29′56″N 20°43′59″E
Kolonia Zachodnia	część wsi	Mikułowice	0232259	50°29′36″N 20°42′08″E
Koło Szosy	część wsi	Żerniki Górne	0233313	50°27′25″N 20°47′17″E
Komorna	część wsi	Wełecz	0233052	50°28′05″N 20°39′50″E
Kopałówka	część wsi	Las Winiarski	0232160	50°28′35″N 20°38′27″E
Kostera	część wsi	Widuchowa	0233106	50°29′23″N 20°47′32″E
Kostki Małe-Gościniec	część wsi	Kostki Małe	0232087	50°28′22″N 20°37′50″E
Kozina	część wsi	Podgaje	0232532	50°30′51″N 20°45′45″E
Krzewiny	część wsi	Owczary	0232390	50°27′22″N 20°45′19″E
Krzywie	część wsi	Galów	0231780	50°31′04″N 20°39′40″E
Ku Cegielni	część wsi	Owczary	0232408	50°27′01″N 20°44′41″E
Kurzejów	część wsi	Łagiewniki	0232213	50°28′38″N 20°45′17″E
Kurzejów	część wsi	Szaniec	0232940	50°30′55″N 20°41′45″E
Kwiatkowa	część wsi	Siesławice	0232650	50°27′39″N 20°41′05″E
Markówka	część wsi	Pęczelice	0232466	50°27′10″N 20°47′22″E
Międzygorzyce-Niwa	część wsi	Widuchowa	0233112	50°29′05″N 20°47′01″E
Młyn	część wsi	Słabkowice	0232845	50°32′18″N 20°45′44″E
Na Glinie	część wsi	Kołaczkowice	0231975	50°29′43″N 20°53′15″E
Nowa Dobrowoda	część wsi	Dobrowoda	0231627	50°24′11″N 20°46′51″E
Nowa Wieś	część wsi	Widuchowa	0233135	50°28′58″N 20°47′17″E
Nowa-Pęczelice	część wsi	Pęczelice	0232472	50°26′56″N 20°47′04″E
Nowy Busk	część wsi	Zbludowice	0233201	50°27′19″N 20°44′05″E
Nowy Szczaworyż	część wsi	Szczaworyż	0233000	50°26′54″N 20°48′57″E
Ociesławka	część wsi	Kołaczkowice	0231981	50°29′25″N 20°50′43″E
Ogonów	część wsi	Janina	0231857	50°30′03″N 20°49′55″E
Ogonów	część wsi	Kotki	0232130	50°30′18″N 20°48′19″E
Orłowa Góra	część wsi	Dobrowoda	0231633	50°24′16″N 20°45′50″E
Osada Młyńska	część wsi	Palonki	0232437	50°31′33″N 20°50′51″E
Palestyna	część wsi	Kołaczkowice	0231998	50°29′17″N 20°52′31″E
Pęczelice Dzierżawne	część wsi	Szczaworyż	0233017	50°27′20″N 20°47′23″E
Piasek	część wsi	Młyny	0232302	50°32′59″N 20°43′16″E
Piekło	część wsi	Kotki	0232147	50°30′32″N 20°48′05″E
Pod Górami	część wsi	Mikułowice	0232265	50°30′34″N 20°43′24″E
Pod Lasem	część wsi	Mikułowice	0232271	50°29′13″N 20°42′16″E
Pod Plebanią	część wsi	Szaniec	0232957	50°31′03″N 20°41′14″E
Podbrzezie	część wsi	Widuchowa	0233158	50°29′55″N 20°46′56″E
Podcmentarze	część wsi	Biniątki	0231478	50°26′53″N 20°39′34″E
Podgórze	część wsi	Kołaczkowice	0232006	50°29′10″N 20°51′28″E
Podkapturów	część wsi	Pęczelice	0232489	50°26′56″N 20°47′36″E
Podlas	część wsi	Szczaworyż	0233023	50°26′46″N 20°48′48″E
Podlesie	część wsi	Żerniki Górne	0233336	50°27′57″N 20°48′58″E
Podpaganka	część wsi	Żerniki Górne	0233342	50°27′46″N 20°46′41″E
Posada	część wsi	Las Winiarski	0232176	50°29′13″N 20°39′12″E
Przedewsie	część wsi	Kołaczkowice	0232012	50°29′21″N 20°51′23″E
Psia Górka	część wsi	Młyny	0232319	50°32′56″N 20°43′20″E
Pustka Dworu	część wsi	Podgaje	0232549	50°30′47″N 20°45′29″E
Siedlawy	część wsi	Galów	0231797	50°31′44″N 20°40′05″E
Skały	część wsi	Siesławice	0232667	50°27′14″N 20°41′26″E
Skarysławice	część wsi	Podgaje	0232555	50°30′24″N 20°47′05″E
Skotniki-Młyn	część wsi	Skotniki Małe	0232822	50°25′56″N 20°46′31″E
Służów Drugi	część wsi	Służów	0232874	50°31′45″N 20°48′34″E
Służów Pierwszy	część wsi	Służów	0232897	50°31′23″N 20°48′05″E
Smug	część wsi	Las Winiarski	0232182	50°29′46″N 20°39′19″E
Stara Grabda	część wsi	Janina	0231886	50°28′43″N 20°49′23″E
Stara Wieś	część wsi	Łagiewniki	0232220	50°29′09″N 20°45′01″E
Stara Wieś	część wsi	Janina	0231892	50°29′58″N 20°50′26″E
Stara Wieś	część wsi	Kołaczkowice	0232029	50°29′31″N 20°51′13″E
Ściegna	część wsi	Młyny	0232325	50°32′39″N 20°43′58″E
Walny Stok	część wsi	Widuchowa	0233164	50°29′15″N 20°47′33″E
Wał	część wsi	Siesławice	0232673	50°27′14″N 20°41′01″E
Wesoła	część wsi	Kołaczkowice	0232035	50°29′27″N 20°53′06″E
Wołyń	część wsi	Kołaczkowice	0232041	50°29′47″N 20°52′14″E
Wschodnia	część wsi	Młyny	0232331	50°32′57″N 20°42′28″E
Wygoda Kozińska	część wsi	Elżbiecin	0231685	50°31′15″N 20°43′41″E
Wymysłów	część wsi	Szaniec	0232963	50°30′44″N 20°42′17″E
Wzory	część wsi	Dobrowoda	0231640	50°24′18″N 20°45′38″E
Za Górą	część wsi	Skotniki Duże	0232756	50°26′42″N 20°45′55″E
Zagosiek	część wsi	Galów	0231805	50°31′18″N 20°37′56″E
Zagórze	część wsi	Bilczów	0231455	50°23′27″N 20°44′11″E
Zakrzyże	część wsi	Chotelek	0231573	50°26′17″N 20°41′20″E
Zakupniki	część wsi	Pęczelice	0232495	50°26′48″N 20°47′05″E
Zakupniki	część wsi	Skorzów	0232704	50°31′29″N 20°45′07″E
Zakupniki	część wsi	Skotniki Duże	0232762	50°25′59″N 20°46′42″E
Zakupniki	część wsi	Żerniki Górne	0233365	50°27′30″N 20°46′42″E
Zastawie	część wsi	Biniątki	0231484	50°26′46″N 20°39′41″E
Zastruże	część wsi	Olganów	0232377	50°24′40″N 20°45′11″E
Żalówka	część wsi	Pęczelice	0232503	50°26′52″N 20°47′10″E
Żerniki-Grabie	część wsi	Żerniki Górne	0233394	50°28′21″N 20°48′06″E
Żerniki-Grójec	część wsi	Żerniki Górne	0233402	50°27′48″N 20°46′55″E
Chwalikówka	kolonia	Baranów	0231403	50°25′14″N 20°48′05″E
Duże Budy	kolonia	Kotki	0232118	50°31′09″N 20°50′04″E
Ewelinów	kolonia	Chotelek	0232644	50°27′01″N 20°41′27″E
Ignaców	kolonia	Szaniec	0232928	50°32′30″N 20°41′07″E
Kamienica	kolonia	Skotniki Małe	0232800	50°26′21″N 20°47′48″E
Kapturów	kolonia	Szczaworyż	0232986	50°26′38″N 20°47′56″E
Młyny-Pomyków	kolonia	Młyny	0232294	50°33′05″N 20°41′47″E
Na Chrustach	kolonia	Widuchowa	0233129	50°29′13″N 20°48′10″E
Poddębinie	kolonia	Janina	0231863	50°30′40″N 20°50′54″E
Podlesie	kolonia	Radzanów	0232609	50°26′16″N 20°44′24″E
Posada	kolonia	Służów	0232868	50°31′28″N 20°49′38″E
Równiny	kolonia	Budzyń	0231538	50°22′09″N 20°45′02″E
Tomaszówek	kolonia	Radzanów	0232615	50°26′13″N 20°45′07″E
Wąsosz	kolonia	Baranów	0231410	50°24′42″N 20°47′28″E
Włodarka	kolonia	Nowy Folwark	0231716	50°29′27″N 20°41′09″E
Wolica Siesławska	kolonia	Wolica	0233187	50°25′57″N 20°42′12″E
Bogoria	kolonia wsi	Wełecz	0233046	50°27′17″N 20°40′28″E
Służów Mały	przysiółek wsi	Służów	0232880	50°31′20″N 20°48′03″E
Stara Wieś	przysiółek wsi	Wełecz	0233069	50°27′47″N 20°40′09″E
Baranów	wieś		0231389	50°24′32″N 20°48′09″E
Bilczów	wieś		0231426	50°23′34″N 20°44′27″E
Biniątki	wieś		0231461	50°26′47″N 20°39′31″E
Błoniec	wieś		0232348	50°27′35″N 20°48′59″E
Bronina	wieś		0231490	50°28′01″N 20°45′24″E
Budzyń	wieś		0231521	50°23′02″N 20°46′02″E
Chotelek	wieś		0231544	50°26′19″N 20°41′39″E
Dobrowoda	wieś		0231580	50°24′03″N 20°46′14″E
Elżbiecin	wieś		0231656	50°30′33″N 20°44′25″E
Gadawa	wieś		0231722	50°23′57″N 20°48′01″E
Galów	wieś		0231739	50°31′23″N 20°39′21″E
Janina	wieś		0231811	50°29′59″N 20°50′19″E
Kameduły	wieś		0231900	50°30′03″N 20°39′06″E
Kawczyce	wieś		0231923	50°25′39″N 20°43′46″E
Kołaczkowice	wieś		0231930	50°29′34″N 20°51′13″E
Kostki Duże	wieś		0232058	50°27′33″N 20°38′09″E
Kostki Małe	wieś		0232070	50°27′43″N 20°37′20″E
Kotki	wieś		0232093	50°30′23″N 20°48′03″E
Las Winiarski	wieś		0232153	50°28′58″N 20°38′53″E
Łagiewniki	wieś		0232199	50°29′04″N 20°44′49″E
Mikułowice	wieś		0232236	50°29′42″N 20°42′47″E
Młyny	wieś		0232288	50°33′07″N 20°43′28″E
Nowa Wieś	wieś		1038022	50°27′27″N 20°49′41″E
Nowy Folwark	wieś		0231691	50°29′57″N 20°40′47″E
Oleszki	wieś		0232354	50°27′43″N 20°39′08″E
Olganów	wieś		0232360	50°24′34″N 20°45′18″E
Owczary	wieś		0232383	50°27′10″N 20°44′59″E
Palonki	wieś		0232420	50°31′55″N 20°50′44″E
Pęczelice	wieś		0232443	50°26′56″N 20°47′19″E
Podgaje	wieś		0232510	50°30′29″N 20°46′29″E
Radzanów	wieś		0232561	50°25′39″N 20°45′10″E
Ruczynów	wieś		0232621	50°28′42″N 20°50′17″E
Siesławice	wieś		0232638	50°27′26″N 20°41′32″E
Skorzów	wieś		0232680	50°31′35″N 20°44′31″E
Skotniki Duże	wieś		0232710	50°25′49″N 20°46′50″E
Skotniki Małe	wieś		0232779	50°26′11″N 20°47′36″E
Słabkowice	wieś		0232839	50°31′46″N 20°45′57″E
Służów	wieś		0232851	50°31′47″N 20°48′34″E
Szaniec	wieś		0232905	50°31′09″N 20°41′15″E
Szczaworyż	wieś		0232970	50°27′09″N 20°48′08″E
Wełecz	wieś		0233030	50°28′08″N 20°40′39″E
Widuchowa	wieś		0233075	50°29′03″N 20°47′27″E
Wolica	wieś		0233170	50°26′03″N 20°42′45″E
Zbludowice	wieś		0233193	50°26′46″N 20°43′27″E
Zbrodzice	wieś		0233218	50°29′20″N 20°45′53″E
Zwierzyniec	wieś		0233247	50°30′47″N 20°42′42″E
Żerniki Górne	wieś		0233260	50°27′47″N 20°47′39″E
Źródła: Wykaz urzędowych nazw miejscowości i ich części (xls),Dz.U. z 2013 r. poz. 200 oraz Dz.U. z 2015 r. poz. 1636, Zbiory danych państwowego rejestru nazw geograficznych -2025-08-20

Sołectwa Gminy Busko-Zdrój

W skład gminy wchodzi 65 miejscowości w 47 sołectwach^[7].

Lista sołectw^[8]:

Baranów, Bilczów, Biniątki, Błoniec, Bronina, Budzyń, Chotelek, Dobrowoda, Elżbiecin, Gadawa, Galów, Janina, Kameduły, Kawczyce, Kołaczkowice, Kostki Duże, Kostki Małe, Kotki, Las Winiarski, Łagiewniki, Mikułowice, Młyny, Nowa Wieś, Nowy Folwark, Oleszki, Olganów, Owczary, Palonki, Pęczelice, Podgaje, Radzanów, Ruczynów, Siesławice, Skorzów, Skotniki Duże, Skotniki Małe, Słabkowice, Służów, Szaniec, Szczaworyż, Wełecz, Widuchowa, Wolica, Zbludowice, Zbrodzice, Zwierzyniec, Żerniki Górne.

Demografia

Liczba ludności (dane z 31 grudnia 2010^[9]):

	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
	osób	%	osób	%	osób	%
Ogółem	32 274	100	16 809	52,08	15 465	47,92
Miasto	16 742	51,87	9007	27,91	7735	23,97
Wieś	15 532	48,13	7802	24,17	7730	23,95

▶Wieś vs ▶miasto

Ogółem (▶k, ▶m)

Miasto (▶k, ▶m)

Wieś (▶k, ▶m)

Piramida wieku mieszkańców gminy Busko-Zdrój w 2014 roku^[1]

Religia

Na terenie gminy mieszczą się siedziby ośmiu parafii rzymskokatolickich, zboru Kościoła Zielonoświątkowego i zboru Świadków Jehowy^[10].

Budżet

Rysunek 1.1 Dochody ogółem w GiM Busko-Zdrój w latach 1995-2010 (w zł)^[11]

Tabela 1.1 Relacje działalności statutowej GiM Busko-Zdrój w latach 1995-2010^[11]

WYSZCZEGÓLNIENIE	J. m.	ROK
		1995	1996	1997	1998	1999	2000	2001	2002	2003	2004	2005	2006	2007	2008	2009	2010
Dochody ogółem	zł	9 275 153,-	20 383 058,-	25 371 578,-	27 416 086,-	32 294 375,-	35 262 086,-	37 851 918,-	37 903 427,-	40 860 965,-	48 125 433,-	50 980 795,-	60 152 978,37	65 916 538,92	70 296 632,68	82 222 103,04	79 743 574,97
ZNAK	±	+	–	–	–	+	+	–	+	+	+	–	–	–	–	+	+
Deficyt/nadwyżka budżetowy(-a)	zł	121 932,-	562 761,-	373 234,-	487 262,-	746 961,-	909 783,-	134 895,-	616 133,-	1 091 669,-	142 998,-	864 976,-	694 813,80	604 695,53	3 463 415,35	8 555 035,97	1 790 659,10
ZNAK	Σ	=
Wydatki ogółem	zł	9 397 085,-	19 820 297,-	24 998 344,-	26 928 824,-	33 041 336,-	36 171 869,-	37 717 023,-	38 519 560,-	41 952 634,-	48 268 431,-	50 115 819,-	59 458 164,57	65 311 843,39	66 833 217,33	90 777 139,01	81 534 234,07

Rysunek 1.2 Wydatki ogółem w GiM Busko-Zdrój w latach 1995-2010 (w zł)^[11]

W 2010 r. dochody gminy w przeliczeniu na 1 mieszkańca wynosiły 2 468,76 zł, zaś wydatki gminy – 2 524,20 zł^[7].

Sąsiednie gminy

Chmielnik, Gnojno, Nowy Korczyn, Pińczów, Solec-Zdrój, Stopnica, Wiślica