CSS Virginia

CSS Virginia – okręt pancerny Konfederacji walczący podczas amerykańskiej wojny domowej. Został zbudowany na bazie części kadłuba spalonej fregaty parowej Marynarki Stanów Zjednoczonych USS „Merrimack”, stąd czasami nazywany jest nieprawidłowo CSS „Merrimack”.

CSS Virginia

CSS „Virginia”
Historia
Położenie stępki	11 lipca 1861
Wodowanie	7 marca 1862
CS Navy
Wejście do służby	17 lutego 1862
Wycofanie ze służby	11 maja 1862
Los okrętu	samozatopiony
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	ok. 4100 ton
Długość	84 m
Szerokość	15,5 m
Zanurzenie	6,4 m
Napęd
parowy
Prędkość	9 węzłów
Załoga	320 ludzi

W marcu 1862 uczestniczył w bitwie w zatoce Hampton Roads, walcząc m.in. z USS „Monitor”. Było to pierwsze w historii wojen morskich starcie okrętów pancernych.

USS „Merrimack” zostaje CSS „Virginia”

Kiedy w 1861 Wirginia ogłosiła secesję z Unii, zagrożona została m.in. jedna z ważnych baz wojsk federalnych w Gosport Shipyard w Portsmouth. Załoga miała rozkaz zniszczyć bazę, gdyby miała wpaść w ręce konfederatów, lecz rozkazy te nie zostały wypełnione do końca. M.in. fregata parowa USS „Merrimack” została zatopiona przez załogę, nim zdążyła się spalić, a konfederaci, gdy opanowali stocznię – podnieśli go z dna i zdecydowali się użyć kadłuba i silników do budowy pancernika.

Odbudowany okręt otrzymał nazwę „Virginia”; jego pancerz miał 102 mm grubości, uzbrojony był w 10 dział – jedno na dziobie, jedno na rufie i po cztery na każdej burcie. Później, gdy konstruktorzy „Virginii” dowiedzieli się, że Północ planuje zbudować pancernik, zdając sobie sprawę, że jej działa nie zdołają go powstrzymać, wyposażyli ją w taran (co miało także oszczędzić amunicję). Dawne silniki „Merrimacka” poruszające okręt obciążony dodatkowym opancerzeniem, nie radziły sobie najlepiej.

Bitwa pod Hampton Roads

Osobny artykuł: Bitwa w zatoce Hampton Roads.

Bitwa rozpoczęła się 8 marca 1862 gdy „Virginia”, razem z CSS „Raleigh”, CSS „Beaufort”, CSS „Patrick Henry”, CSS „Jamestown” i CSS „Teaser” wyruszyła na blokującą flotę Unii.

Pierwszy okręt, USS „Cumberland”, zatonął po staranowaniu. Jednak, tonąc, urwał taran Virginii. Spostrzegłszy co stało się z USS „Cumberland”, dowódca kolejnego okrętu – USS „Congress”(inne języki)rozkazał osadzić swój okręt na mieliźnie. Wymiana ognia trwała cztery godziny, po czym poważnie uszkodzony USS „Congress” się poddał. Gdy przejmowano marynarzy z tego okrętu, bateria Unii z Północy ostrzelała „Virginię”.

„Virgina” wyszła z bitwy uszkodzona. Strzały z „Cumberland” i baterii Unii podziurawiły komin, zmniejszając jej prędkość.

Dane techniczne

• Uzbrojenie
  • 2 działa 178 mm
  • 2 działa 152 mm
  • 6 dział 229 mm (9-calowych) Dahlgrena
  • 2 moździerze 12 funtowe (5 kg)
• Pancerz żelazny 102 mm

Encyklopedie internetowe (casemate ironclad):

• SNL: Merrimac