Cerkiew cmentarna Świętej Trójcy w Bielsku Podlaskim

Cerkiew cmentarna pod wezwaniem Świętej Trójcy (Troicka) – prawosławna cerkiew cmentarna w Bielsku Podlaskim. Należy do parafii Opieki Matki Bożej w Bielsku Podlaskim, w dekanacie Bielsk Podlaski diecezji warszawsko-bielskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

Cerkiew Świętej Trójcy

Troicka Cerkow

nr rej. A-125 z dnia 03.10.1966.
cerkiew cmentarna
Cerkiew cmentarna Świętej Trójcy – stan przed ostatnim remontem
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Miejscowość	Bielsk Podlaski
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny
Diecezja	warszawsko-bielska
Wezwanie	Świętej Trójcy
Wspomnienie liturgiczne	Święto Trójcy Świętej (niedziela Pięćdziesiątnicy)
Historia Data zakończenia budowy po 1533 Data poświęcenia 17 lipca 2016 (ostatnia) Data zamknięcia 1774 Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna Data zniszczenia 1774 Data odbudowy przełom XVIII i XIX w. Data reaktywacji początek XIX w. Poprzednie wyznanie prawosławne (do 1596) greckokatolickie (1596–1839) Fundator królowa Bona
Dane świątyni Świątynia • materiał bud. • drewno Kopuła • liczba kopuł 2 Dzwonnica • typ dzwonnicy wbudowana
Położenie na mapie Bielska Podlaskiego Cerkiew cmentarna Świętej Trójcy
Położenie na mapie Polski Cerkiew cmentarna Świętej Trójcy
Położenie na mapie województwa podlaskiego Cerkiew cmentarna Świętej Trójcy
Położenie na mapie powiatu bielskiego Cerkiew cmentarna Świętej Trójcy
52°45′28,3″N 23°10′45,7″E

Historia

Pierwsza cerkiew pod wezwaniem Świętej Trójcy w Bielsku Podlaskim, zwana Troicką, została ufundowana po 1533 przez królową Bonę. Znajdowała się w dzielnicy Nowe Miasto. Początkowo prawosławna, od 1596 była świątynią unicką. Wskutek braku remontów, cerkiew w 1774 uległa zawaleniu. Odbudowana została na przełomie XVIII i XIX wieku. W 1839, po kasacji unii na Białostocczyźnie, świątynię przejął Kościół prawosławny. W związku z likwidacją parafii Świętej Trójcy i przyłączeniem wiernych do parafii św. Michała Archanioła (Michajłowskiej), cerkiew przeniesiono w 1851^[1] na cmentarz. Początkowo świątynia podlegała parafii św. Michała Archanioła; od 1998 należy do parafii Opieki Matki Bożej. W 2008 rozpoczęto przygotowania do remontu cerkwi; prace renowacyjne (dzięki m.in. pozyskaniu środków z lubelskiej Fundacji „Dialog Narodów”, a także dotacjom z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego) ukończono w 2015. Konsekracji odremontowanej świątyni dokonał 17 lipca 2016 metropolita warszawski i całej Polski Sawa^[2].

Architektura

Cerkiew Świętej Trójcy jest budowlą drewnianą, oszalowaną, o konstrukcji zrębowej, wzniesioną na planie ośmioboku. Dachy cerkwi blaszane. Nad nawą kopuła zwieńczona wieżyczką z baniastym hełmem. Od strony zachodniej kruchta na planie prostokąta. Nad kruchtą 3-kondygnacyjna wieża-dzwonnica na planie kwadratu, z dachem namiotowym zwieńczonym baniastym hełmem.

Lokalizacja

Świątynia znajduje się w prawosławnej części cmentarza miejskiego. Jest jedną z czterech istniejących zabytkowych cerkwi w Bielsku Podlaskim. Wpisana do rejestru zabytków 3 października 1966 pod nr A-125^[3].

Uwagi

W Bielsku Podlaskim znajduje się jeszcze jedna świątynia prawosławna pod wezwaniem Świętej Trójcy – jest to kaplica na terenie Policealnego Studium Ikonograficznego, przy ulicy Żwirki i Wigury.

Zobacz też

• Parafia Opieki Matki Bożej w Bielsku Podlaskim
• Parafia św. Michała Archanioła w Bielsku Podlaskim