Najlepsze pytania
Chronologia
Czat
Perspektywa
Charciabałda
wieś w województwie mazowieckim Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Remove ads
Charciabałda – wieś sołecka[6] w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Myszyniec[4][7].
Remove ads
Położenie
Miejscowość o rozproszonej zabudowie leży na Równinie Kurpiowskiej, w sąsiedztwie dużych kompleksów leśnych Puszczy Zielonej[8]. Graniczy z rezerwatem przyrody Czarnia[8], chroniącym starodrzew dawnych borów, gdzie można jeszcze zobaczyć kilka barci w sosnach z czasów, kiedy słynne było tu bartnictwo[9].
Historia
Podsumowanie
Perspektywa
Miejscowość tę założył w 1782 r., na mocy nadania gruntów panu Olendrowi, starosta ostrołęcki Antoni Małachowski[10].
Do miejscowości tej dochodziła kolej wąskotorowa łącząca również takie miejscowości jak: Myszyniec, Spychowo, Kolno, Łomża, Kadzidło, Ostrołęka. Wybudowana w 1915 r. Myszyniecka Kolej Wąskotorowa została w latach 70. XX w. zdemontowana, po której można jeszcze dziś zobaczyć utwardzone nasypy.
W latach 1921–1931 wieś leżała w województwie białostockim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Wach (od 1931 w gminie Czarnia).
Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwało 214 osób, 209 było wyznania rzymskokatolickiego a 5 mojżeszowego. Jednocześnie 209 mieszkańców zadeklarowało polską przynależność narodową, a 5 żydowską. Było tu 35 budynków mieszkalnych[11]. Miejscowość należała do parafii rzymskokatolickiej w Myszyńcu. Podlegała pod Sąd Grodzki w Myszyńcu i Okręgowy w Łomży; właściwy urząd pocztowy mieścił się w m. Czarnia[12].
W wyniku agresji III Rzeszy na Polskę we wrześniu 1939 tereny byłej gminy znalazły się pod okupacją niemiecką i do wyzwolenia weszła w skład Landkreis Scharfenwiese, Regierungsbezirk Zichenau III Rzeszy[13].
Nocą 2/3 października 1944 wojska niemieckie wkroczyły do wsi w poszukiwaniu partyzantów, którzy ukryli się w kilku okolicznych wsiach z powodu zbyt dużego nagromadzenia wojsk niemieckich w strefie przyfrontowej. W zabudowaniach należących do Józefa Olendra w Charcibałdze ukrywał się dowódca IV Rejonu AK Myszyniec, Obwodu Ostrołęka, Okręgu Białystok komendant Kazimierz Stefanowicz „As”. Wraz z nim przebywał także Stanisław Stefanowicz „Nemo”, porucznik oddziału AK, dowódca kompanii Myszyniec. Kiedy Niemcy podpalili zabudowania na posesji gospodarza u którego się ukrywali, Kazimierz Stefanowicz zdołał zbiec, ale Stanisław został zastrzelony i zginął na miejscu. Józef Olender najprawdopodobniej zginął w obozie koncentracyjnym Stutthof, choć brakuje dokumentacji potwierdzającej jego pobyt. Informacje o miejscu pobytu dowódców, Niemcy uzyskali od pochwyconego partyzanta Ryszarda Tokarskiego „Rysia”, od którego wymusili zeznania[14].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego.
Nazwa
W 1880 podawano nazwę rozdzielną Charcia Bałda[15]. Nieco starsza nazwa tej miejscowości to Charecobałd, którą podaje Oskar Kolberg w Mazowsze cz. IV. Mazowsze Stare. Kurpie, spotyka się również nazwę Charcibałda.
Remove ads
Demografia
W XXI wieku wieś poważnie się wyludnia[2][16].
Liczba mieszkańców miejscowości na przestrzeni lat:
Zabytki
Rejestr Narodowego Instytutu Dziedzictwa nie ujawnia żadnych zabytków na terenie miejscowości[17]. W miejscowości znajdują się m.in. drewniane chałupy: nr 2 z pocz. XX w i nr 31 z poł. XIX w.[8]
Religia
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Trójcy Przenajświętszej w Myszyńcu[18].
Nawiązania
Bronisław Kazimierz Przybylski nazwę tej miejscowości zamieścił w tytule utworu w Czterech Nokturnach Kurpiowskich – pt. Ciemna noc nad Charcibałdą[19]. O miejscowości tej także śpiewa np. zespół No To Co w piosence pt. Dokąd jedziecie Panie Michale?
Przypisy
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads