Chemotyp

Chemotyp – fenotyp chemiczny, wyrównany nie ze względu na obecność lub stężenie specyficznych metabolitów wtórnych. Czynniki genetyczne i epigenetyczne mogą nie wiązać się z określonymi cechami morfologicznymi – morfotypem lub anatomicznymi lecz powodować wystąpienie unikalnych cech chemicznych organizmu. Pojęcie zostało zastosowane po raz pierwszy przez Rolfa Santessona i jego syna Johana w roku 1968 w odniesieniu do roślin^[1]. Współcześnie termin stosowany jest także w odniesieniu do mikroorganizmów^[2].

Cannabis indica jest chemotypem wyróżnianym niekiedy w randze gatunku

Wyróżnianie chemotypów roślin ma znaczenie w farmacji, przy wykorzystywaniu substancji aktywnych pochodzenia roślinnego. Obecność i stężenie takiej substancji decyduje o właściwościach leczniczych preparatów ziołowych^[3][4][5]. Określenie chemotypu jest również wykorzystywane w badaniach taksonomicznych. Skład chemiczny może być podstawą wyróżnienia odrębnych taksonów. Analiza zawartości kannabinoidów w Cannabis potwierdza koncepcję wyróżniania gatunku C. sativa i C. indica^[6]. Ze względu na wykorzystanie kannabinoidy w przemyśle farmaceutycznym chemotypy o wysokiej zawartości Δ (9)-tetrahydrokanabinolu i kanabidiolu są przedmiotem zainteresowania koncernów farmaceutycznych^[7].

Poszukiwanie odpowiednich chemotypów może mieć na celu pozyskanie substancji zapachowych wykorzystywanych przez człowieka^[8].

Wyróżnianie chemotypów jest ważne także ze względu na obronę roślin przed szkodnikami. Różne profile chemiczne mogą skutkować zróżnicowaniem wrażliwości upraw względem szkodników^[1][9]. Substancja pozwalająca wyróżnić chemotyp może być syntetyzowana u roślin po odebraniu sygnału o obecności roślinożercy^[10].