Stożkówka średnia

Stożkówka średnia (Conocybe intermedia Kühner) – gatunek grzybów z rodziny gnojankowatych (Bolbitiaceae)^[1].

Stożkówka średnia

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	gnojankowate
Rodzaj	stożkówka
Gatunek	stożkówka średnia
Nazwa systematyczna
Conocybe intermedia Kühner Encyclop. Mycol. 7: 143 (1935) (1993)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Conocybe, Bolbitiaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1993 roku Robert Kühner^[1]. Synonimy^[2]:

• Conocybe septentrionalis (A.H. Sm.) Bon & Courtec. 1987
• Pholiota intermedia A.H. Sm. 1934
• Pholiota septentrionalis A.H. Sm. 1935
• Pholiotina intermedia (Kühner) Singer 1936
• Pholiotina septentrionalis (A.H. Sm.) Singer 1945
• Pholiotina septentrionalis subsp. vasilievae Singer 1945

Polską nazwę zarekomendował Władysław Wojewoda w 2003 r.^[3]

Morfologia

Kapelusz

Szerokość 25–28 mm, w stanie dojrzałym płaski do lekko wklęsłego. Powierzchnia w stanie dojrzałym ciemnorudawa w środku, przy brzegu bardziej żółtobrązowa, z nieregularnymi, ciemnorudawymi brązowymi plamami, w stanie suchym gładka lub lekko pomarszczona w środku, w stanie wilgotnym lepka i lśniąca. Jest higrofaniczny, w stanie wilgotnym półprzezroczysty, prążkowany do połowy promienia kapelusza. Brak pozostałości osłony^[4].

Blaszki

Wąsko przyrośnięte do przyrośniętych, brzuchate, bardzo gęste, matowoochrowobrązowe do jasnordzawobrązowych. Ostrza blaszek białe, kłaczkowate^[4].

Trzon

Wysokość 47–95 mm, grubość 3–6 mm, 47–95 mm, cylindryczny ze zgrubiałą podstawą (do 9 mm szerokości), pusty. Powierzchnia jasnobrązowa do ciemnoczerwonobrązowej w kierunku podstawy, poniżej pierścienia włóknisto-łuskowata. Pierścień wyraźny, trwały, błoniasty, jasnobrązowy, prążkowano-bruzdowany w górnej części, gładki w dolnej^[4].

Miąższ

W kapeluszu jasno żółtawobrązowy, w trzonie ciemnobrązowy, o słodkawo-grzybowym zapachu po przecięciu i nieco słodkawym smaku^[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 6,5–12 × 4–4,5, Q = 1,6–1,9, elipsoidalne, częściowo lekko kanciaste w widoku bocznym, nie soczewkowate, cienkościenne z wyraźną, małą porą rostkową, w KOH żółte. Podstawki 4-zarodnikowe, 15–20 × 6–8 µm. Sprzążki występują i są niezbyt rzadkie. Cheilocystydy w kształcie kręgli, brzuchate, z wierzchołkiem wyciągniętym w cienką szyjkę o szerokości do 2 µm, 25–40 × 5,5–10 µm, z główką o szerokości 3–5,5 µm^[4].

Gatunki podobne

Stożkówka średnia jest blisko spokrewniona ze stożkówką brązowawą (Conocybe brunnea). Różni się od niej zwłaszcza obecnością trwałego pierścienia, są też różnice w kolorze i gęstości blaszek, ponadto owocniki stożkówki średniej są większe^[4].

Występowanie i siedlisko

Występuje w Ameryce Północnej i Europie. Jest rzadki^[4]. W Polsce podano kilka stanowisk^[5]. Grzyb saprotroficzny występujący w lasach na próchnicy^[3] lub próchniejącym drewnie i korzeniach drzew, zwłaszcza bukowych^[4].