Zasłonak purpurowoblaszkowy

Zasłonak purpurowoblaszkowy (Cortinarius semisanguineus (Fr.) Gillet) – gatunek grzybów należący do rodziny zasłonakowatych (Cortinariaceae)^[1].

Zasłonak purpurowoblaszkowy

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	zasłonakowate
Rodzaj	zasłonak
Gatunek	zasłonak purpurowoblaszkowy
Nazwa systematyczna
Cortinarius semisanguineus (Fr.) Gillet Les Hyménomycètes ou description de tous les champignons (fungi) qui croissent en France (Alençon): 484 (1874)

Blaszki i trzon

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cortinarius, Cortinariaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w roku 1821 Elias Fries, nadając mu nazwę Agaricus cinnamomeus a semisanguineus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w roku 1874 Claude-Casimir Gillet, przenosząc go w swoim dziele pt. Les Hyménomycètes ou Description de tous les Champignons qui Croissent en France do rodzaju Cortinarius^[1].

Niektóre synonimy naukowe^[2]:

• Agaricus cinnamomeus a semisanguineus Fr. 1821
• Cortinarius cinnamomeus f. semisanguineus (Fr.) Sacc. 1887
• Dermocybe semisanguinea (Fr.) M.M. Moser 1974
• Flammula cinnamomea var. semisanguinea (Fr.) P. Kumm. 1871

Nazwę polską podał Andrzej Nespiak w 1975 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako zasłonak krwistoblaszkowy^[3]. W niektórych atlasach grzybów opisywany jest też jako skórzak krwistoblaszkowy^[4].

Morfologia

Kapelusz

Średnicy 1–6 cm, młody wypukły, starszy płaskołukowaty, często z garbkiem, gładki lub łuseczkowaty. Za młodu matowy, później nagi i błyszczący. Ma kolor od cynamonowego przez oliwkowobrązowy do cynamonowobrązowego^[4].

Blaszki

Mają szerokość do 10 mm. Są przyrośnięte zatokowato, gęsto rozstawione, początkowo barwy krwistoczerwonej, później brązowoczerwonawej, z jaśniejszymi ostrzami^[4].

Trzon

O długości 3–7 cm, grubości 4–6 mm, walcowaty, u nasady włóknisty. Ma żółtawy lub żółtoochrowy kolor, u podstawy często jest zaczerwieniony^[4].

Miąższ

Barwy żółtawej, u podstawy czerwonawy i włóknisty. Ma rzodkiewkowy smak i zapach (ze względu na toksyczność, nie należy jednak próbować owocników)^[4].

Wysyp zarodników

Rdzawobrązowy. Zarodniki eliptyczne, z drobnymi brodawkami; o rozmiarach 6,5–8 × 4,5–5 µm^[5].

Gatunki podobne

• zasłonak cynamonowy (Cortinarius cinnamomeus). Odróżnia się cynamonowożółtymi łuseczkami na kapeluszu^[4],
• zasłonak miedzianordzawy (Cortinarius purpureus). Ma czerwonobrązowy kapelusz a trzon niemal cały jest czerwony i włóknisty^[4],
• lakówka pospolita (Laccaria laccata), która ma rzadko ustawione blaszki i biały wysyp zarodników. Jadalna^[5].

Występowanie i siedlisko

Opisano występowanie tego gatunku w Ameryce Północnej, Europie i Nowej Zelandii^[6]. W Polsce jest pospolity^[7].

Rośnie od sierpnia do października, głównie w lasach iglastych, pod świerkami i sosnami, rzadko tylko można go spotkać pod drzewami liściastymi (buk, dąb, brzoza). Występuje zarówno na nizinach, jak i w górach. Jest dość częsty^[5][4].

Znaczenie

Grzyb mykoryzowy^[3]. Grzyb trujący: zatrucia orellaninowe^[4][5].